Hà Nội - 02437919191    TP. Hồ Chí Minh - 02839919191    MekongFM - 02838309090
  • Hà Nội - 02437919191   
  • TP. Hồ Chí Minh - 02839919191   
  • MekongFM - 02838309090   
Thứ Tư, 2/4/2025
Sự việc

Kiểm soát khí thải xe máy: Không thể chậm trễ

Minh Thuỳ - Trúc Thuỷ: Chủ nhật 30/03/2025, 20:14 (GMT+7)

Việc kiểm soát khí thải phương tiện cơ giới, đặc biệt là xe máy được xem là không thể chậm trễ trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng nhiều ở các đô thị.

Khó chịu vì cảnh ô nhiễm, khói, bụi khi tham gia giao thông, nhất là lưu thông phía sau những chiếc ô tô, xe máy cũ phun khói đen trên đường, đặc biệt ở các đô thị lớn như Hà Nội và TPHCM, người bày tỏ sự ủng hộ trong việc kiểm soát khí thải phương tiện.

Tuy nhiên, người dân còn băn khoăn về lộ trình áp dụng, công tác kiểm soát, xử phạt ra sao, khi đa phần người dân còn phụ thuộc nhiều vào phương thức vận chuyển bằng xe máy.

"Tôi thấy hợp lý, ủng hộ việc kiểm tra định kỳ để bảo đảm được phép lưu thông mà không gây ô nhiễm".

"Từ nào giờ xe máy mình không kiểm tra khí thải, những xe máy đời cũ thì nên kiểm tra".

"Những xe cũ nếu bảo dưỡng thường xuyên thì cũng tốt chứ không phải là không lưu thông được. Lực lượng chức năng làm thế nào phân biệt được những chiếc xe nào quá khí thải và xe nào không, có phương tiện kiểm soát chính xác chứ không phải nhìn theo mắt thường rồi muốn bắt sao thì bắt".

Khó chịu vì cảnh ô nhiễm, khói, bụi khi tham gia giao thông

Khó chịu vì cảnh ô nhiễm, khói, bụi khi tham gia giao thông

Theo chỉ đạo của Chính phủ, các bộ Xây dựng, Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng lộ trình cụ thể, bao gồm thời gian bắt đầu thực hiện, diện áp dụng và mức phí kiểm định.

Chuyên gia giao thông Tiến sĩ Phan Lê Bình - Trường đại học Việt Nhật cho biết, đơn vị soạn thảo có thể tham khảo các mức tiêu chuẩn khí thải Euro (quy định giới hạn của từng loại khí thải phát ra từ phương tiện giao thông được bán trong liên minh châu Âu), nhưng phải có biện pháp đo lường, thí điểm để đưa ra mức chuẩn phù hợp với điều kiện tại Việt Nam.

“Có những nước thấy khí thải của người ta rất là gắt gao do đã có quá trình phát triển cao rồi. Nhưng nước ta thì không phát triển cao như vậy, cho nên rất cần cân nhắc quy định đặt ra phải phù hợp với người dân. Chỉ một số xe phát thải quá mức không chấp nhận được thì mới không phù hợp với chuẩn khí thải mới mà thôi. Chứ nếu quy chuẩn khí thải đặt ra quá gắt gao gây gánh nặng kinh tế cho người dân”.

Về xác định mức chuẩn khí thải, chuyên gia giao thông Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hiếu - Trường đại học Việt Đức góp ý thêm, cần phân loại theo từng nhóm phương tiện, năm lưu hành, quá trình duy tu, bảo dưỡng phương tiện để có biện pháp áp dụng hiệu quả cũng như khuyến khích, hỗ trợ người dân thực hiện: 

“Chúng ta tập trung vào loại xe. Tôi cho rằng động cơ 2 thì là đầu tiên. Thứ 2 là xe phân khối lớn 175 cm3 trở lên rất nhiều người độ pô tiềm ẩn cao về vấn đề ô nhiễm. Thứ 3 là xe của người nghèo, người đi trên 10 năm cũng nhiều ở một số thành phố lớn thì mình sẽ đi kèm một số chính sách khuyến khích đổi xe mới hoặc là khuyến khích bảo dưỡng phương tiện sạch hơn. Nếu xe nhiều quá thì mình có thể bắt đầu kiểm soát bằng xe trên 20 năm, trên 15 năm”.

Hiện nay đã có công nghệ đo kiểm, test nhanh lượng khí thải hoặc nhận diện theo tem kiểm định khi đưa đến các cơ sở bảo dưỡng, kiểm định.

Hiện nay đã có công nghệ đo kiểm, test nhanh lượng khí thải hoặc nhận diện theo tem kiểm định khi đưa đến các cơ sở bảo dưỡng, kiểm định.

Về lộ trình thực hiện, chuyên gia môi trường Phó giáo sư Tiến sĩ Mai Tuấn Anh - Ban Chấp hành Hội Nước và Môi trường TPHCM đề xuất chia theo 2 bước, gồm: nhóm sản xuất, lắp ráp xe mới và nhóm xe đang lưu hành, nhằm không gây nhiều xáo trộn đến đời sống của người dân.

“Một là bắt buộc, giống như kiểu giấy phép lưu hành. Khi mua xe lúc đấy nhà sản xuất kiểm soát từ khâu sản xuất nhưng có quy định sau thời hạn bao nhiêu sẽ mang đến trung tâm kiểm định. Đối với những xe đang lưu hành thì xây dựng một cách nhân văn để giữ tài sản cho người dân thì cũng giống như tiêu chuẩn khí thải của nhà máy sản xuất bao nhiêu năm trở về trước thì cho áp dụng tiêu chuẩn cao hơn tí, còn những cái sản xuất về sau thì cho phép nới lỏng một tí sẽ nhân văn hơn”.

Theo Phó giáo sư Tiến sĩ Mai Tuấn Anh, cái khó là vấn đề đặt ra quy chuẩn nhưng sau khi đã có quy chuẩn thì việc nhận diện và xử lý xe vi phạm mức phát thải sẽ dễ dàng hơn rất nhiều, do hiện nay đã có công nghệ đo kiểm, test nhanh lượng khí thải hoặc nhận diện theo tem kiểm định khi đưa đến các cơ sở bảo dưỡng, kiểm định:

“Một số nước đưa xe máy vào trong các trạm bảo hành, sửa chữa có thiết bị do nhỏ gọn đưa vào ống pô xe máy đo ra ngay số vòng quay, số khí thải tương đương với số vòng quay theo quy định khí thải đưa ra. Tức là số vòng quay động cơ 500 vòng/phút hoặc 1000 vòng/phút thì tiêu chuẩn phải thế này, với thời gian 5 phút/xe”.

Đồng tình Phó giáo sư Tiến sĩ Mai Tuấn Anh, chuyên gia giao thông Tiến sĩ Phan Lê Bình cho rằng, hoạt động đăng kiểm xe máy nếu triển khai tốt thì sẽ hạn chế được lượng phát thải. Do đó, trước mắt, trong điều kiện nước ta còn nhiều bất cập về hạ tầng, tổ chức giao thông, phương tiện thay thế thì nhà nước cần cân nhắc lại việc hạn chế phương tiện phát thải cao tại các khu vực đô thị ô nhiễm, tránh gây khó cho người dân.

“Hiện nay chúng ta còn phụ thuộc vào nhiều phương tiện chạy xăng, chạy dầu, không chỉ là việc đi lại mà cả chuyên chở hàng hóa. Tôi nghĩ rằng việc đo cổng ra vào của một khu vực nào đó là việc không tưởng, gây khó khăn nhiều cho người dân. Nếu chúng ta muốn kiểm soát khí thải chỉ có một cách là kiểm định định kỳ và dán tem kiểm định, giúp lực lượng chức năng có thể phát hiện xe nào kiểm định rồi, xe nào chưa để tiến hành xử lý vi phạm”.

Khói xe được xem là “sát thủ thầm lặng” gây hại đến sức khỏe của con người và là một trong những nguyên nhân lớn gây ô nhiễm không khí tại đô thị

Khói xe được xem là “sát thủ thầm lặng” gây hại đến sức khỏe của con người và là một trong những nguyên nhân lớn gây ô nhiễm không khí tại đô thị

 QUAN TRỌNG LÀ ĐIỀU KIỆN CẦN VÀ ĐỦ 

Khói xe được xem là “sát thủ thầm lặng” gây hại đến sức khỏe của con người và là một trong những nguyên nhân lớn gây ô nhiễm không khí tại đô thị. Điều này đã được khẳng định qua rất nhiều nghiên cứu của các chuyên gia, tổ chức y tế.

Hiện nay, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định việc kiểm định khí thải đối với xe môtô, xe gắn máy. Các tuyến đường sắt trên cao, xe đạp công cộng ngày càng nhận sự hài lòng, ủng hộ từ người dân.

Sự dịch chuyển từ phương tiện sử dụng xăng dầu sang xe điện, xe buýt sử dụng nhiên liệu sạch, kiểm soát chất lượng xe cũng như tiêu chuẩn khí thải từ khâu nhập khẩu, lắp ráp với các loại xe mới. Hay tiến tới áp dụng vùng phát thải thấp ở một số khu vực nội đô, được xem là những tín hiệu tích cực góp phần cải thiện môi trường.

Tuy nhiên, theo thống kê từ Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, với 77 triệu xe máy đăng ký, đưa tỷ lệ sở hữu xe máy trên 1.000 dân tới 770 xe, thuộc hàng cao nhất thế giới, tính đến tháng 9/2024, là một thách thức lớn. Bên cạnh hành lang pháp lý thì quy chuẩn quốc gia về khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ là một trong những công cụ chủ yếu để thực hiện điều này.

Để đảm bảo thành công khi triển khai, quan trọng là công tác chuẩn bị kỹ lưỡng. Trong đó, cần xác định rõ ràng thế nào là phương tiện gây ô nhiễm như xe chạy bằng xăng dầu, xe máy cũ hay xe không đạt chuẩn khí thải theo tiêu chuẩn Euro Châu Âu, để việc thực thi chính sách không gây xung đột lợi ích trong nhân dân.

Để đảm bảo thành công khi triển khai kiểm định khí thải xe máy, quan trọng là công tác chuẩn bị kỹ lưỡng

Để đảm bảo thành công khi triển khai kiểm định khí thải xe máy, quan trọng là công tác chuẩn bị kỹ lưỡng

Thứ hai là cần thực hiện lộ trình ra sao, để đảm bảo kế sinh nhai cho người dân, khi đa phần họ còn phụ thuộc nhiều vào việc sử dụng xe gắn máy để lưu thông và vận chuyển hàng hóa. Kèm theo đó là tính toán phương án hỗ trợ để người dân chuyển đổi phương tiện như giảm thuế mua xe mới, khuyến khích doanh nghiệp sản xuất hỗ trợ phí bảo trì, bảo dưỡng xe.

Ngoài ra, để tiến tới triển khai các khu vực hạn chế phương tiện gây ô nhiễm đòi hỏi chuẩn bị đủ hạ tầng giao thông hiện đại, bao gồm hệ thống camera giám sát, cảm biến đo khí thải, biển báo thông minh, tổ chức làn đường theo từng dòng phương tiện, từ hệ thống giao thông công cộng đến bãi đỗ xe có đủ đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân, có chính sách khuyến khích người dân sử dụng giao thông công cộng.

Cùng với đó, lực lượng chức năng phải có đủ năng lực và nguồn lực để giám sát, xử lý vi phạm. Ngoài ra, trong quá trình xử lý, cách định dạng xe; xe vi phạm thì có bị tịch thu không? Ai có quyền giữ xe?... cũng cần phải quy định rõ ràng, tránh xử lý theo kiểu “cảm tính” hay quan sát bằng mắt thường, dễ dẫn tới tranh cãi, khiếu nại, bất bình không đáng có cho người dân.

Cuối cùng là ý thức và sự hợp tác của người dân, từ thay đổi thói quen di chuyển đến những hành động bảo vệ môi trường. Khi công tác chuẩn bị hạ tầng, nhân lực, công cụ quản lý đầy đủ, các chính sách đủ thuyết phục, người dân sẵn sàng đồng thuận sẽ là yếu tố quyết định nên thành công của chính sách.

Minh Thuỳ - Trúc Thuỷ/vovgiaothong.vn
Ý kiến của bạn
vovgiaothong.vn
Thủ đô quá tải?

Thủ đô quá tải?

Chuyện đô thị là nơi cư dân tập trung đông đúc, quá tải, đường phố luôn chật chội, giao thông tắc nghẽn, khói bụi mù mịt, ô nhiễm môi trường… có lẽ là đặc trưng của những thành phố lớn. Tuy nhiên, từ đó cũng có thể nhìn thấy sự phát triển không đồng đều giữa thành thị và nông thôn…

Khi những biển cấm trở nên “vô hình”

Khi những biển cấm trở nên “vô hình”

Xuất hiện với tần suất dày đặc trên các con đường của thủ đô, thế nhưng nhiều biển báo cấm đỗ xe lại trở nên “vô dụng”. Bởi, bất chấp những biển báo này nhiều chủ xe vẫn vô tư đỗ xe dưới lòng đường.

Giấc mơ trên đảo Muối

Giấc mơ trên đảo Muối

Nghề làm muối tại ấp đảo Thiềng Liềng, xã đảo Thạnh An, huyện Cần Giờ (TP Hồ Chí Minh) ra đời cùng với những cư dân đến đây khai hoang, bắt đầu vào khoảng năm 1973.

Gấp rút xây trạm dừng nghỉ phục vụ nhân dân dịp 30/4

Gấp rút xây trạm dừng nghỉ phục vụ nhân dân dịp 30/4

Nhiều thính giả VOV Giao thông quan tâm các trạm dừng nghỉ nào trên cao tốc Bắc - Nam sẽ hoạt động dịp 30/4, đáp ứng nhu cầu đi lại. Đồng thời, tiến độ xây dựng các trạm do Bộ Xây dựng quản lý hiện ra sao?

Hà Nội: Địa chỉ 30 đơn vị công an tiếp nhận hồ sơ cấp đổi GPLX

Hà Nội: Địa chỉ 30 đơn vị công an tiếp nhận hồ sơ cấp đổi GPLX

Để tạo thuận lợi tối đa cho người dân, Công an TP Hà Nội mở rộng mạng lưới tiếp nhận hồ sơ cấp đổi GPLX với 30 điểm mới, đồng thời đẩy mạnh hình thức trực tuyến, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho người dân thủ đô.

Thiết kế cảnh quan sông Tô Lịch: Con người là trung tâm

Thiết kế cảnh quan sông Tô Lịch: Con người là trung tâm

Xây dựng không gian xanh, tạo điểm nhấn cảnh quan cho sông Tô Lịch sẽ giúp cải thiện mỹ quan đô thị, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Tuy nhiên, những người dân sống trong các khu vực gần đó cũng có vai trò quan trọng trong việc duy trì và bảo đảm sự tồn tại bền vững của không gian đó.

Người dân TP.HCM háo hức mong chờ cầu đi bộ vượt sông Sài Gòn

Người dân TP.HCM háo hức mong chờ cầu đi bộ vượt sông Sài Gòn

Với vị trí chiến lược, đắc địa nằm phía đông sông Sài Gòn, đối diện khu trung tâm hiện hữu của TP.HCM, nơi đây được quy hoạch bài bản, đồng bộ và kỳ vọng trở thành một trung tâm tài chính, thương mại và dịch vụ quốc tế, bổ sung và gia tăng chức năng cho khu trung tâm lịch sử của thành phố.