Học online, đừng để bất khả kháng mới đem ra áp dụng

Bởi vậy, để việc học trực tuyến trở thành hình thức học song song một cách hiệu quả, không chỉ cần chuẩn bị về phương tiện học tập, về nguồn học liệu số, mà cả về mặt tâm lý sẵn sàng để khi có tình huống bất thường thì người học vẫn có thể thích nghi và học tập hiệu quả.

Khi biết con sẽ chuyển sang học trực tuyến để phòng tránh ảnh hưởng của cơn bão số 11, chị Trịnh Thị Thơm (ở phường Lĩnh Nam, Hà Nội) vừa yên tâm, không lo con phải đi học khi mưa ngập, nhưng cũng rất băn khoăn, bởi con mới học lớp 3, chưa từng học trực tuyến. Bởi vậy, trước khi đi làm, chị Thơm đã bật sẵn máy tính, dùng ultraview để thao tác hộ con khi cần đăng nhập:

"Nếu được tập huấn thì còn oonr bởi vì các bạn ấy sẽ được trau dồi hơn về cách sử dụng máy tính, nếu như trong trường hợp như hôm nay lũ lụt không đi học được thì cũng có phương án khác".

Còn chị Nguyễn Đoan Trang (ở phường Phú Lương, Hà Nội) phải xin phép làm việc tại nhà để phụ giúp con học trực tuyến. Dù biết kết quả không mấy khả quan khi con chưa từng học trực tuyến, song cũng không còn cách nào khác:

"Sẽ có những trường hợp cần phải linh động trong hình thức học tập, vì vậy việc có sự chuẩn bị, hướng dẫn cho các con về việc học trực tuyến thì cũng là một điều hay, kể cả nhà trường, giáo viên có những sự chuẩn bị và có những kiến thức để linh hoạt trong việc thay đổi hình thức học tập".

Một số phụ huynh cũng bày tỏ, việc cho học sinh học trực tuyến khi không được tập huấn thường xuyên sẽ khó đem lại hiệu quả như mong muốn:

"Em đang phải ở nhà đây, con không biết mở, biết tắt, biết đổi tên đâu, cũng phải hướng dẫn, rồi cấp 2 còn phải đổi nền với các thứ nữa".

"Không có cô giáo thì học online ở nhà phức tạp lắm, thứ 2, rất phiền phức cho bố mẹ".

Không chỉ phụ huynh, học sinh lúng túng khi chuyển sang học trực tuyến, mà ngay cả với giáo viên, khi không được tập huấn thường xuyên, việc dạy học trực tuyến cũng rất khó đem lại hiệu quả như mong muốn.

Ông Dương Quang Huy, Phó hiệu trưởng một trường tiểu học trên địa bàn phường Hà Đông, Hà Nội cho biết:

"Đặc biệt như lớp 1, lớp 2 sẽ rất khó. Cơ bản phải có sự chuẩn bị về tâm lý, rồi phụ huynh cũng phải sắp xếp con cái ở nhà thì ai quản lý. Như thế sẽ dễ dàng hơn cho giáo viên, cho phụ huynh".

PGS.TS Phạm Mạnh Hà, Đại học Bách khoa Hà Nội cho hay, những băn khoăn, lúng túng của giáo viên, của phụ huynh và học sinh khi chuyển sang học trực tuyến một cách “bất đắc dĩ” cho thấy, chúng ta xử lý chủ yếu theo tình huống, mà không có sự chuẩn bị từ trước. Việc các cơ quan quản lý chỉ coi việc học trực tuyến là không thường xuyên, đó là điều rất lãng phí, bởi giáo dục hiện đại đã chuyển dần sang hình thức giao dục song song, kết hợp hiệu quả giữa trực tuyến và trực tiếp. Điều này cũng tạo cho người học sẵn sàng một kịch bản để khi có tình huống bất thường xảy ra thì người ta vẫn có thể thích nghi được:

"Đấy là quan niệm, là tư duy của những người làm công tác quản lý, là học online là “cực chẳng đã”. Nhưng bây giờ xu hướng học tập trên thế giới sẽ phải là kết hợp, không có nghĩa là học sinh tất cả phải đến trường. Tất nhiên, có những thời điểm, có những lúc hội họp, sinh hoạt thì học sinh có thể online tại nhà, như thế sẽ tạo thành thói quen, như thế sẽ giảm đi nguồn lực rất nhiều và tăng tính chủ động của người học".

Bởi vậy, theo ông Đặng Quang Hùng - Nhà sáng lập Hệ sinh thái giáo dục NaviEdu, qua đợt dịch covid cho thấy mức độ sẵn sàng cho việc học trực tuyến rất cao, từ nhà trường, giáo viên, phụ huynh và học sinh. Để duy trì song song giữa việc học trực tuyến và trực tiếp một cách hiệu quả, có sự tập huấn thường xuyên, thì không chỉ chuyển đổi linh hoạt, kết hợp hiệu quả giữa học trực tuyến, trực tiếp, mà còn tận dụng tốt nguồn học liệu để tạo sự chủ động trong học tập, tự nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của giáo viên:

"Việc số hóa hoặc chuyển đổi học liệu để làm sao cho giáo viên có sẵn nguồn học liệu, không chỉ chờ đến lúc có thiên tai các thứ để lấy ra để dùng, mà thậm chí có thể tạo môi trường để học sinh tự học được. Cái đấy nếu làm tốt, không chỉ ở cấp trường mà ở cấp cao hơn, các đơn vị quản lý cao hơn, tổ chức kho học liệu số, kho bài giảng số đủ tốt thì những tình huống như hiện tại thì việc sử dụng nó sẽ sẵn sàng hơn rất nhiều".

Một số chuyên gia cũng cho rằng, học trực tuyến cần được nhìn nhận như một hình thức học tập song song, hiện đại và linh hoạt, chứ không phải giải pháp “cực chẳng đã”, mà cần tranh thủ “đà” online có được từ sau dịch covid-19 để sử dụng phương thức dạy học này một cách chủ động, song song với học trực tiếp đạt hiệu quả cao nhất, đồng thời tiết kiệm nhiều mặt.

Khi được chuẩn bị chủ động, từ hạ tầng công nghệ, chương trình giảng dạy đến kỹ năng sư phạm số, học trực tuyến có thể trở thành cánh tay nối dài của giáo dục truyền thống, giúp mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức, nâng cao năng lực tự học và thích ứng của người học trong thời đại chuyển đổi số./.