Giao thông xanh: ‘Cuộc chơi’ có dành cho cư dân chung cư cũ, nhà trọ?

Việc sớm ban hành các quy chuẩn kỹ thuật, hoàn thiện hành lang pháp lý và có chính sách khuyến khích đầu tư hạ tầng trạm sạc sẽ là "chìa khóa" tháo gỡ nút thắt hiện nay, giúp người dân an tâm chuyển đổi và góp phần xây dựng đô thị văn minh, hiện đại.

Điểm nghẽn sạc xe điện chung cư, nhà trọ

Chủ trương 'xanh hóa' giao thông tại các đô thị lớn đã tạo ra một cú hích mạnh mẽ cho thị trường xe điện, vốn được xem là giải pháp tối ưu. Sự hưởng ứng từ người dân là rất rõ rệt, thể hiện qua việc nhiều người từ bỏ phương tiện phát thải.

Tuy nhiên, một nghịch lý đang hiện hữu khi tốc độ phát triển hạ tầng không tương xứng với tốc độ tăng trưởng của phương tiện. Điều này khiến mục tiêu về một tương lai giao thông bền vững bị cản trở bởi một vấn đề rất thực tiễn: đảm bảo điểm sạc an toàn và tiện lợi cho người dùng.

Câu chuyện này không còn là của riêng ai, mà đã trở thành vấn đề chung của rất nhiều người đang sống tại các chung cư, nhà trọ ở Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Nhu cầu mua xe điện đang tăng như vũ bão, nhưng hạ tầng, đặc biệt là nơi sạc xe an toàn dường như đang bị lạc nhịp. Chiếc xe điện giống như một thành viên mới trong gia đình, nhưng ngôi nhà của chúng ta lại chưa có "phòng riêng" an toàn cho nó.

Nguyên nhân dễ thấy nhất đến từ chính hạ tầng cũ kỹ. Nhiều chung cư được xây dựng từ hàng chục năm trước, hệ thống điện vốn chỉ được thiết kế để phục vụ sinh hoạt cơ bản. Việc "gánh" thêm hàng chục, thậm chí hàng trăm chiếc xe điện sạc cùng lúc chẳng khác nào bắt một người gầy yếu phải vác một bao tải nặng. Quá tải là điều khó tránh, và nguy cơ chập cháy luôn rình rập để bùng phát bất kỳ lúc nào.

Những vụ cháy nổ liên quan đến pin xe điện đã gióng lên hồi chuông cảnh báo. Nguy hiểm hơn, như các chuyên gia phòng cháy chữa cháy đã nói, cháy pin xe điện rất khó dập bằng các phương tiện thông thường. Vì sợ trách nhiệm và để đảm bảo an toàn chung, nhiều ban quản lý và chủ nhà trọ chọn giải pháp dễ nhất: Cấm!

Một trong những nỗi lo lớn nhất trước đây là "khoảng trống" quy định về an toàn sạc điện, nhưng giờ đây, hành lang pháp lý đã bắt đầu được định hình. Về mặt chính sách, Luật đã có những điều khoản cụ thể, yêu cầu rõ ràng việc phải sử dụng thiết bị sạc đạt chuẩn quốc gia và bắt buộc các khu vực sạc trong nhà, đặc biệt là khu sạc tập trung, phải có giải pháp phòng cháy cùng phương tiện chữa cháy phù hợp.

Thế nhưng, thực tế tại các chung cư, nhà trọ vẫn còn nhiều bất cập. Nguyên nhân dường như nằm ở khoảng cách rất lớn giữa "giấy trắng mực đen" và việc áp dụng vào đời sống. Dù luật đã quy định, nhưng nhiều chủ đầu tư, ban quản lý vẫn còn lúng túng, không rõ "giải pháp an toàn" cụ thể là gì, chi phí ra sao và ai sẽ là người kiểm định. Nỗi lo làm sai, sợ trách nhiệm vẫn còn đó. Trong khi đó, người dân vì thiếu thông tin và không có lựa chọn nào khác, vẫn tiếp tục "làm liều" bằng cách sạc tạm bợ, tạo ra những "quả bom nổ chậm" trong chính nơi sinh sống của mình.

Việc thúc đẩy xe điện không thể chỉ dừng lại ở các chính sách hạn chế xe xăng, mà phải đi kèm với những giải pháp hỗ trợ thực tế. Đó có thể là các gói tín dụng ưu đãi cho các chung cư cũ nâng cấp hạ tầng điện, là việc quy hoạch các trạm sạc công cộng dày đặc hơn tại các khu vực dân cư có mật độ cao, thay vì chỉ tập trung ở các trung tâm thương mại.

Khi đó, thước đo thành công của hành trình "xanh hóa" không chỉ là số lượng xe điện bán ra, mà là số người dân có thể an tâm sử dụng chúng mỗi ngày. Nếu không giải quyết được bài toán hạ tầng một cách công bằng, giấc mơ về một thành phố xanh có nguy cơ trở thành đặc quyền của một nhóm người, bỏ lại phía sau một bộ phận không nhỏ những người cũng đang khao khát được góp phần vào tương lai chung.