Giảm rác thải nhựa dùng một lần: Không thể làm một lần

Riêng tại Hà Nội, từ 2019, Thành phố đã chỉ đạo thực hiện cắt giảm sử dụng sản phẩm nhựa một lần trong nhiều hoạt động. Tuy vậy, đến nay, kết quả đạt được trên thực tế vẫn còn hạn chế.

"Túi nilon dùng 1 lần đã được thay thế ở nhiều siêu thị nhưng ở các khu chợ truyền thống thì vẫn tràn lan, có người đi chợ còn xin thêm vài cái nilon về dùng nên có thấy giảm gì đâu".

"Nhiều nơi họ thay túi nilon và cốc nhựa bằng cốc giấy và túi giấy nhưng đến bây giờ các đồ dùng một lần dần trở lại phổ biến, có những gian hàng đã ngừng cung cấp túi nilon nhưng giờ do yêu cầu của khách hàng họ cung cấp lại túi nilon, các cốc nhựa và ống hút nhựa cũng quay lại thay thế cốc giấy".

"Các loại nhựa một lần quá là tiện lợi, hàng ngày mọi người đều sử dụng rất nhiều nên mọi người chưa có nhiều thay đổi, có thể trong 1 thời điểm nào đó mọi người có cố gắng nhưng khi hết các chương trình tuyên truyền thì mọi người lại quay lại sử dụng như cũ”.

Đó là ý kiến của người dân Thủ đô về những chuyển biến trong việc giảm rác thải nhựa trên địa bàn thời gian qua. Trong khi mối nguy hại của rác thải nhựa là rất rõ ràng mà kết quả của những nỗ lực giảm thiểu nó lại chưa ca, anh Vũ Đức Chung, trưởng nhóm Tagom- một nhóm môi trường với nhiều hoạt động thu gom rác đánh giá, công tác quản lý ô nhiễm nhựa, trong đó có hệ thống thu gom loại rác này chưa được tách biệt với rác sinh hoạt nên hiệu quả cuối cùng chưa cao:

"Khi mọi người đẩy mạnh các phong trào thu gom nhưng rác thải nhựa một lần thì giá trị thấp và tiếp xúc với thực phẩm nên mọi người ngại vệ sinh. Trong khi đó việc sản xuất nhựa một lần phổ biến, làm tràn lan, giá thành rẻ".

Bà Trần Thị Hoa - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Phát triển xanh GreenHub cũng nhìn nhận, ý thức phân loại rác tại nguồn của người dân còn hạn chế, trong khi hạ tầng tái chế chưa đáp ứng được nhu cầu, còn bản thân các chương trình, chiến dịch hướng tới mục tiêu giảm rác thải nhựa cũng có những khó khăn:

"Cho đến thời điểm này có rất nhiều dự án với tổng giá trị rất lớn với cùng mục tiêu là giảm rác nhựa một lần nhưng chưa có nhiều phối hợp với nhau để tăng sự tác động của các dự án và đảm bảo tính dài hơi và bền vững cho các dự án này".

Các chuyên gia môi trường cũng đánh giá, dù đã triển khai để giảm thiểu và chấm dứt đồ nhựa dùng một lần nhưng chưa thu được kết quả rõ rệt trong thực tiễn bởi thói quen sinh hoạt của người dân và hiện chưa có vật liệu thay thế nào phù hợp với chi phí rẻ. PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường nêu đóng góp để giải bài toán rác thải nhựa:

"Cơ chế quản lý phải làm sao để mọi người không vứt và chủ động thu gom ở mức cao hơn. Họ không Bên cạnh đó, các ý kiến đề xuất cần chú trọng áp dụng các công cụ kinh tế môi trường trong sản xuất, kinh doanh và xử lý chất thải nhựa đồng thời tiếp tục nâng cao truyền thông cho mọi người về hậu quả của ô nhiễm nhựa".