Giá nhiên liệu tăng, khuyến mãi vé giao thông công cộng để hút khách

Mới đây, chính phủ Đức đã đưa ra chương trình bán vé tháng tàu điện với giá rẻ trong 3 tháng, để hỗ trợ người dân trước làn sóng leo thang của giá năng lượng, đồng thời cũng là một nỗ lực để giảm khí thải ra môi trường.

Cụ thể, người dân có thể mua vé tháng chỉ với giá 9 euro (tức khoảng hơn 240 nghìn đồng VN), giảm tới 90% so với giá vé tháng thông thường. Vậy là trong 3 tháng, mỗi người chỉ mất 27 euro. Mỗi người sẽ tiết kiệm được cả trăm euro mỗi tháng so với giá vé thông thường.

Còn nếu so với giá vé tàu điện tại New York, Mỹ, thì giá vé tháng tại Đức là gần 10 đô-la Mỹ, trong khi vé tháng tàu điện ở New York lên tới 127 đô-la, hoặc 33 đô-la cho vé tuần.

Chương trình không áp dụng cho tàu điện cao tốc, nhưng áp dụng cho các tàu điện địa phương, liên khu vực, tàu điện ngầm và thậm chí là cả xe buýt. Dù vậy, ngay khi triển khai đầu tháng 6, chương trình nhận được sự ủng hộ của nhiều người:

“Tôi nghĩ đây là cơ hội tốt để mọi người có thể tạm rời xa chiếc xe cá nhân của mình và thử đi phương tiện công cộng, vốn đã rất tốt tại Berlin”.

“Những chiếc vé trị giá 9 euro trong thời buổi giá xăng tăng cao như hiện nay có thể là cơ hội để một vài người đưa ra quyết định rằng họ có cần mua ô tô hay không”.

Một điểm đặc biệt khác của chương trình, đó là không chỉ người dân Đức, mà bất cứ ai đang đi du lịch, hay làm việc tại đây cũng có thể mua. Cách thức mua vé cũng rất đơn giản khi chỉ cần ra các máy bán vé tự động là có thể mua.

Tuy nhiên, một số người lo ngại rằng khi giá vé được giảm sâu, không hạn chế số lượng mua hay kiểu người mua, nhất là áp dụng cho cả khách du lịch thì sẽ tạo áp lực lớn tới hạ tầng đường sắt: “Tuyến tàu đi từ Berlin tới biển Baltic thường xuyên bị quá tải vào mùa hè. Nay lại có chương trình giảm giá nữa thì sẽ xảy ra nhiều điều bất tiện”.

Tình trạng quá tải đã từng xảy ra vào năm 1995 khi Đức áp dụng chương trình giảm giá mùa hè cho nhiều tuyến đường sắt du lịch. Một số người cho rằng, số tiền dùng để chạy chương trình khuyến mãi, chính phủ nên sử dụng vào việc khác:

“Tôi không nghĩ giải pháp này sẽ giải quyết được những vấn đề về giao thông hiện tại. Những người vốn đã quen dùng phương tiện công cộng đương nhiên vẫn sẽ tiếp tục. Nhưng với những người sống ở nông thông như tôi, vốn phụ thuộc vào ô tô, thì chương trình không đem lại nhiều lợi ích. Tôi nghĩ số tiền này nên dùng để đầu tư mở rộng hệ thống giao thông công cộng thì tốt hơn”.

Dù vậy, chương trình giảm giá này vẫn được coi là thành công. Theo Hiệp hội vận tải Đức, tính đến đầu tháng 8, đã có 60 triệu vé được bán ra. Con số này bao gồm khoảng 10 triệu khách sử dụng thường xuyên từ trước.

Bên cạnh đó, một nghiên cứu về chất lượng không khí trong mùa hè từ Trung tâm phân tích chính sách kinh tế, đại học Potsdam của Đức cho thấy chỉ số ô nhiễm không khí trong thời gian áp dụng chương trình khuyến mãi đã giảm 6%.

Kết quả tích cực của chương trình cũng đã tạo nên xu hướng giao thông công cộng “xanh và sạch”. Sắp tới, từ tháng 9 đến hết năm 2022, hầu hết các chuyến tàu điện nội địa của Tây Ban Nha cũng sẽ được miễn phí. Còn với Đức, chính phủ nước này đang cân nhắc giảm giá vé tháng đi tàu xuống còn 69 euro/tháng.

Mức giá này sẽ giúp người dân tiết kiệm khoảng hơn 200 euro mỗi năm. Đại diện Hiệp hội vận tải Đức cho rằng đây là một mức giá hợp lý, vừa đủ để lôi kéo thêm người chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng, lại không gây áp lực về chi phí trợ giá lên chính phủ và doanh nghiệp đường sắt.

Đại diện bộ giao thông và kỹ thuật số của Đức cũng khẳng định chưa có kế hoạch để áp dụng trở lại chương trình “giá vé 9 euro” này bởi đây được coi như “biện pháp cứu trợ” tức thời. Về lâu dài, mức giá vé cho các chính sách khuyến mãi sẽ phải được cân nhắc, nghiên cứu kỹ lưỡng.

Trở lại với Việt Nam, thời gian gần đây, giá xăng dầu tăng đã tác động sâu rộng đến thị trường và sức khỏe của nền kinh tế trong đó có cả thói quen sử dụng các phương tiện giao thông của người dân. Vì vậy mà xe buýt có thể càng phát huy được lợi thế về chi phí của mình để thu hút nhu cầu đi lại của người dân trong bối cảnh giá nhiên liệu tăng mạnh.

Việc người dân chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng sẽ đem lại lợi lích lâu dài cho các đô thị, cả về giảm ùn tắc lẫn các lợi ích về môi trường. Tuy nhiên, phải nhìn nhận khó khăn ngay trước mắt là hạ tầng giao thông công cộng tại Việt Nam vẫn còn yếu kém.

Do đó, để chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng như xe buýt hay tàu điện, thì hạ tầng cần phải đủ mạnh, đủ hấp dẫn để đáp ứng nhu cầu của người dân.