Đề xuất KOL, KOC chịu trách nhiệm nếu “kinh doanh” hàng giả

Đó là nội dung đáng chú ý trong dự thảo Luật thương mại điện tử (sửa đổi) do Bộ Công thương xây dựng và đang lấy ý kiến. 

Xung quanh nội dung này, phóng viên có cuộc trao đổi với Luật sư Trần Tuấn Anh, Giám đốc Công ty luật Minh Bạch, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội. 

PV: KOL và KOC sẽ không được coi là người quảng cáo đơn thuần, nếu livestream thúc đẩy việc giao dịch thì cũng coi như người bán hàng. Sự thay đổi này sẽ có tác động ra sao, thưa Luật sư?

Luật sư Trần Tuấn Anh: Chúng ta cũng biết, từ trước tới giờ, việc kiểm soát người nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội tại các sàn thương mại điện tử, kinh doanh online bị trống. Hậu quả, khi cơ quan chức năng tập trung truy quét hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, mới lộ ra: Những người này quảng cáo vô tội vạ. Họ không biết đến công dụng của sản phẩm, tuy nhiên, vì câu chuyện được thuê là làm. Đôi khi, có những vụ việc vỡ lở, họ lại vô can.

Tôi cho rằng, không thể vô can được. Những người nổi tiếng quảng cáo, đây là cách đưa trực tiếp sản phẩm đến với người tiêu dùng. Tin thì họ mới mua sản phẩm, họ chốt đơn mua ngay trên những đường link quảng cáo đấy. Các sản phẩm có đến với xã hội hay không, hiện phụ thuộc chủ yếu vào những người nổi tiếng.

Theo tôi, xác định họ có quan hệ mật thiết với đơn vị bán hàng như Bộ Công thương đề xuất là hợp lý. Bán hàng, từ sản xuất đến khâu tiêu thụ, đó là một chuỗi hành vi liên hệ mật thiết với nhau. Nếu mặt hàng sản xuất, không có quảng cáo thì rất khó bán ra thị trường. Xem họ là một trong các khâu, nằm trong hành vi sản xuất và phân phối cũng hợp lý về pháp luật và mặt logic. Nếu cắt đoạn ra, không có khâu này sẽ có khâu khác.

PV: Còn các sàn thương mại điện tử, họ cũng buộc phải công khai giải trình thuật toán đề xuất, kiểm duyệt nội dung sản phẩm để tránh ảnh hưởng quyền lợi người tiêu dùng?

Luật sư Trần Tuấn Anh: Sàn thương mại điện tử cũng vậy. Họ phải chịu trách nhiệm trước gian hàng mà đối tác của họ kinh doanh trên sàn của họ. Người nổi tiếng cũng thế, phải chịu trách nhiệm về câu chuyện quảng cáo bất cứ sản phẩm nào. Họ cần yêu cầu các nhà sản xuất, đơn vị phân phối cung cấp hồ sơ pháp lý về sản phẩm.

Đặc biệt, thời gian vừa rồi có đề xuất người nổi tiếng phải trải nghiệm sản phẩm mới được thực hiện hành vi quảng cáo. Đề xuất này có thể ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng tuồn ra thị trường thông qua người nổi tiếng và các sàn thương mại điện tử.

PV: Xin cảm ơn ông!

Bên cạnh những thay đổi vừa nêu, dự thảo Luật Thương mại điện tử (sửa đổi) cũng yêu cầu sàn thương mại điện tử phải chịu trách nhiệm liên đới nếu để xảy ra vi phạm như kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; Chủ quản nền tảng phải xác thực danh tính người bán (bao gồm cả người nước ngoài); lưu trữ dữ liệu về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã đăng tải trên nền tảng tối thiểu 3 năm; công khai các đánh giá, phản hồi của người mua; kiểm duyệt nội dung thông tin do người bán khởi tạo trước khi hiển thị trên nền tảng; gỡ bỏ thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ vi phạm pháp luật trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền.

Các nền tảng lớn không được áp đặt người dùng phải sử dụng dịch vụ thanh toán hoặc sử dụng vận chuyển của một nhà cung cấp. Việc siết chặt kinh doanh online được kỳ vọng sẽ làm minh bạch thị trường, mang lại sự lựa sản phẩm chất lượng, hàng thật cho người tiêu dùng.