Giá xăng, dầu đồng loạt tăng
Từ 15 giờ hôm nay (5/6), giá xăng, dầu trong nước đồng loạt tăng nhẹ.
Nông dân thiếu công nghệ, làm ruộng vẫn tay không (Ảnh minh họa: ChatGPT)
Trong những cuộc thảo luận việc thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tôi có cơ hội được nghe, được chứng kiến, hay được đọc và thấy có một vấn đề như sau.
Thứ nhất, hầu hết những cuộc nói chuyện, trao đổi như vậy của rất nhiều doanh nghiệp, của một số cơ quan nhà nước đã tập trung rất nhiều đến các khái niệm công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, ví dụ như là công nghệ bán dẫn, công nghệ trí tuệ nhân tạo và nhiều công nghệ cơ bản khác.
Nhưng có một thứ mà tôi nghĩ ít được đề cập, ít được quan tâm, đó chính là những giải pháp công nghệ, liên quan đến hơn 50-60% người dân đang sống ở khu vực nông thôn.
Những người nông dân như vậy, cuộc sống của họ hiện tại có rất ít sự can thiệp tác động của công nghệ. Nếu nói theo một cái cách nôm na của nhiều người Việt Nam như chúng ta vẫn thường nói thì đó là cuộc sống của họ vẫn “bán lưng cho đất, bán mặt cho trời”, đến mùa vẫn phải đi cấy, vẫn phải dùng sức người để cấy cây lúa xuống.
Vẫn là công nghệ canh tác của hàng chục năm, hàng trăm năm (trước đây có thể làm mạ ngoài ruộng rồi cấy, sau đó có thêm công nghệ làm mạ sân, nhưng hiện vẫn là sức người cấy từng cây lúa xuống).
Vẫn là việc đi làm cỏ bằng tay, vẫn là phun thuốc trừ sâu, thậm chí ở nhiều vùng nông thôn vẫn phải phun thuốc bằng sức người. Việc gặt hay thu hoạch vẫn nhờ con người (mặc dù một số vùng đã sử dụng máy gặt nhưng số lượng dùng sức người vẫn còn rất lớn).
Đổi mới ở xa, nông thôn vẫn “chạy bộ” trong kỷ nguyên số (Ảnh minh họa: ChatGPT)
Tỷ lệ thất thoát và giảm phẩm cấp của sản phẩm sau thu hoạch còn rất lớn. Ví dụ, lúa vẫn phơi bằng nắng tự nhiên là chính, hầu như không có công nghệ sấy hay công nghệ lưu trữ.
Đây chính là một dư địa rất lớn để có thể chuyển đổi. Điều quan trọng nhất của công nghệ có thể lấy vị dụ từ thời những năm 50, khi nông dân dùng cày chìa vôi để cày ruộng, việc đưa máy cày 52 tốt hơn (mặc dù vẫn là con trâu kéo) đã tạo ra sự chuyển đổi rất lớn trong việc làm đất của nông dân.
Đối với nông dân và nông thôn hiện nay, có rất nhiều lĩnh vực mà khoa học công nghệ có thể can thiệp và chuyển đổi, như: Cách thiết kế và bài trí chỗ ở, cách xây dựng các ngôi nhà ở nông thôn; việc đưa ra các loại cây trồng phù hợp, công nghệ gen, công nghệ cây trồng (ngay cả những công việc như làm lúa hay trồng các loại cây trồng khác).
Người làm muối vẫn làm muối theo cách thủ công, ngư dân vẫn đi thuyền bằng gỗ, trong khi gỗ ngày càng đắt và hiếm hoi - đó là những lĩnh vực mà khoa học công nghệ có thể can thiệp, có thể thay đổi cả năng suất lẫn cuộc sống của người nông dân.
Tôi mong đến một lúc nào đó sẽ có những cuộc nói chuyện, trao đổi chính sách và hướng đi cho những hoạt động như vậy. Vì điều đó thật sự quan trọng và thể hiện tinh thần lãnh đạo đất nước, mang lại cuộc sống phồn vinh cho mọi người trong xã hội, đặc biệt là nhóm chiếm tỷ lệ rất lơn là những người nông dân, những người đang sống ở nông thôn.
