Cây chết báo cho ai?

Vào ngày 28/3/2024 vừa qua, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã có văn bản yêu cầu Công an thành phố Hà Nội phối hợp với Sở Xây dựng và các cơ quan liên quan (gồm UBND quận Hai Bà Trưng, UBND phường Phạm Đình Hổ, Công ty Công viên Cây Xanh) kiểm tra, làm rõ vụ việc cây sao đen trước cửa nhà số 65 Lò Đúc nghi vấn bị bức tử, trước khi thực hiện đốn hạ.

Trước đó, một số cơ quan báo chí đã phản ánh là ngày 25/3/2024, cơ quan chức năng (cụ thể là Công ty Công viên cây xanh) đã tổ chức đốn hạ cây sao đen cổ thụ trước nhà 65 phố Lò Đúc, vì cây đã bị chết khô, cành có thể rơi xuống, gây nguy hiểm cho những người đi đường.

Đây không phải là cây sao đen duy nhất bị chết trên phố Lò Đúc, mà trong một thời gian ngắn vừa qua, đã có 3 cây bị chết như vậy.

Cần phải kể lại một câu chuyện khác, là trước đó, hồi năm 2019, người dân ở phố Lò Đúc phát hiện một số người có hành động đào lớp bê-tông xung quanh các cây sao đen. Người dân đã chụp ảnh và làm văn bản gửi UBND phường Phạm Đình Hổ về việc nghi vấn cây sao đen để có thể đang bị bức tử khiến nó có thể sẽ chết khi đó.

Và cây sao đen sau đó đã chết, đã bị đốn hạ. Nhưng ý kiến của người dân phản ánh đến UBND phường Phạm Đình Hổ, UBND quận Hai Bà Trưng chưa bao giờ được giải quyết, chưa bao giờ được trả lời.

Một điều có thể tương tự, đó là văn bản của Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội ngày 28/3/2024 giao cho Công an Hà Nội và các cơ quan liên quan làm rõ và báo cáo cho UBND thành phố trước ngày 6/4/2024 (tức đã hơn 7 tháng trước), cho đến nay chúng tôi không tìm thấy một nguồn thông tin nào nói về báo cáo kết quả kiểm tra này. Không rõ đã có kết quả chưa và kết quả kiểm tra là như thế nào?!

Tuy nhiên, ở đây sẽ có một câu chuyện khác.

Đó là bất kể kết quả kiểm tra có như thế nào, thì những cây sao đen, những cây cổ thụ đặc thù của phố Lò Đúc đó cũng đã chết. Những cái cây đó nó đã không chết, nếu như từ năm 2019, khi mà chính quyền phường Phạm Đình Hổ thông báo nhận được khiếu nại của người dân và phản ánh cho cơ quan hữu quan.

Thực tế, đã có rất nhiều cây xanh đô thị như vậy bị bức tử, bị một số người cố tình làm cho nó chết và sau đó cây xanh bị đốn hạ. Có nhiều lý do để người ta làm việc đó. Ví dụ từ một niềm tin rất khó hiểu về phong thủy (như không nên có một cây xanh án ngữ trước cửa nhà).

Cho đến việc để cây xanh trước cửa nhà, có thể gây khó khăn cho phương tiện ra vào, khó khăn cho việc làm ăn. Mặc dù ngôi nhà đó chỉ có giới hạn diện tích đến cửa ra vào, còn ở bên ngoài vỉa hè, bên ngoài đường không thuộc diện tích sở hữu của ngôi nhà đó.

Không khó để điểm tên những trường hợp tương tự. Ví dụ như hàng cây cơm nguội trên phố Yên Phụ cũng đã có nhiều cây trước cửa một vài cơ sở kinh doanh đã bị chết. Và có rất nhiều những cây khác ở khắp nơi trên thành phố Hà Nội hoặc ở nhiều đô thị khác nữa bị đổ bê-tông ở gốc và làm kín gốc, trước sau gì rồi cây đó cũng sẽ yếu dần đi, sẽ có thể bị đổ, bóng gốc khi mà có một cơn gió mạnh, hoặc cái cây đó có thể bị chết.

Vấn đề ở đây là nếu như có một người dân nào đó có trách nhiệm, một người dân nào đó phát hiện ra hiện tượng như vậy, thì chắc hẳn họ sẽ không biết phải làm thế nào, họ không biết phải báo cho ai.

Lẽ ra, chính quyền đô thị của chúng ta phải có một số điện thoại, một cách thức nào đó, để bất kỳ người dân nào cũng có thể phản ảnh những hiện tượng bất thường như vậy đến các cơ quan chức năng. Sau đó, cơ quan tiếp nhận đó sẽ thông báo lại cho cơ quan có thẩm quyền. Vì khi mà một sự việc như vậy được kịp thời được phát hiện và được xử lý ngay từ đầu, thì thiệt hại cho xã hội sẽ được hạn chế.

Các cây sao đen trên phố Lò Đúc có thể sẽ được cứu, có thể sẽ khống chết, nếu như người dân phát hiện một hiện tượng như vậy, họ có một cách thức để báo với cơ quan chức năng; và cơ quan đó khi nhận được tin báo sẽ có sự ghi nhận.

Quản lý đô thị sẽ bắt đầu và nó sẽ cần đến những giải pháp mà có tính hệ thống như vậy.

Nếu như phải đợi đến khi cái cây chết rồi mới đi xác minh, thì cho dù có xác minh được, cho dù có xử lý thì những cây đó cũng đã chết. Và nếu muốn nó quay lại, thì chúng ta cần 100 năm nữa để trồng lại những cây đã đi vào lịch sử của các đô thị, như những hàng cây sao đen trên phố Lò Đúc./.