Theo Công điện, những ngày qua, tình trạng ùn ứ hàng nông sản xuất khẩu tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã diễn ra nghiêm trọng do số lượng xe chở hàng nông sản tăng đột biến, trong khi thời gian và năng lực thông quan còn hạn chế. Điều này gây ra thiệt hại cho người dân, doanh nghiệp và ảnh hưởng đến an toàn giao thông, an ninh, trật tự, vệ sinh môi trường tại khu vực một số cửa khẩu.
Hiện nay, một số loại trái cây như sầu riêng, mít, vải, thanh long... đang vào mùa thu hoạch; dự báo phương tiện đường bộ chở hoa quả và nông sản xuất khẩu từ các địa phương sẽ tiếp tục dồn về các cửa khẩu biên giới phía Bắc. Điều này có thể gây ra tình trạng ùn ứ hàng nông sản xuất khẩu tăng thêm, gia tăng chi phí và làm hư hỏng hàng hóa.
Để giải quyết vấn đề này, trước mắt, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các tỉnh có cửa khẩu biên giới phía Bắc như: Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên; các Bộ: Công Thương, Tài chính, Quốc phòng, Ngoại giao, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn khẩn trương rà soát các quy định về xuất nhập khẩu nông sản giữa Việt Nam và Trung Quốc; chủ động tổ chức các hoạt động ngoại giao tương ứng để tạo điều kiện thuận lợi cho thông quan hàng hóa.
Các tỉnh cũng được yêu cầu theo dõi, đánh giá, dự báo tình hình lưu thông, tập trung hàng hóa nông sản trên địa bàn để chỉ đạo các lực lượng chức năng có biện pháp điều tiết, quản lý phương tiện đưa hàng lên cửa khẩu biên giới; xử lý các điểm ùn ứ nông sản xuất khẩu; hỗ trợ, giải quyết kịp thời các thủ tục để đẩy nhanh tiến độ thông quan hàng hóa.
Về giải pháp lâu dài, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ ngành và địa phương triển khai các biện pháp lâu dài như thúc đẩy xuất khẩu nông sản theo hình thức chính ngạch; đa dạng hóa các phương thức vận tải hàng nông sản xuất khẩu; thúc đẩy mở cửa thị trường; xây dựng các vùng sản xuất nông sản hàng hóa tập trung; xây dựng và ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn về sản xuất, sản phẩm nông sản; xây dựng chỉ dẫn địa lý và bảo hộ thương hiệu cho các sản phẩm nông sản chủ lực của Việt Nam; xây dựng và hoàn thiện hạ tầng logistics và hạ tầng thương mại biên giới.
Đồng thời, yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan báo chí đưa tin đầy đủ, khách quan, kịp thời nhằm phản ánh đúng bản chất tình hình để người dân, doanh nghiệp hiểu rõ tình hình, có biện pháp ứng phó kịp thời.
Việc xuất khẩu nông sản qua biên giới không chỉ mang lại thu nhập cho người dân và doanh nghiệp Việt Nam mà còn góp phần duy trì sự ổn định kinh tế - xã hội trong khu vực biên giới. Tuy nhiên, việc này cũng gặp không ít khó khăn do sự khác biệt về quy chuẩn kỹ thuật và quản lý chất lượng của hai bên.
Do đó, việc triển khai Công điện của Thủ tướng Chính phủ là rất thiết thực và kịp thời để giải quyết những vướng mắc hiện có và mở ra những triển vọng mới cho hoạt động xuất nhập khẩu qua biên giới.