"HỆ SỐ LƯƠNG ĐẶC THÙ" DÀNH CHO CÁC NHÀ GIÁO
Dự thảo nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp đối với nhà giáo do Bộ Giáo dục và Đào tạo soạn thảo, có 4 chương, 12 Điều, gồm: Những quy định chung, Chính sách tiền lương đối với nhà giáo; Chế độ phụ cấp đối với nhà giáo và Hiệu lực thi hành.
Cụ thể, về đối tượng áp dụng, dự thảo nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp đối với nhà giáo quy định áp dụng đối với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
Về hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo, tại dự thảo Nghị định này, theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, tất cả nhà giáo đều được hưởng “hệ số lương đặc thù”. Trong đó, giáo viên mầm non được hưởng hệ số lương cao nhất, lên mức 1,25 so với hệ số lương hiện hưởng; các chức danh nhà giáo khác được hưởng hệ số lương đặc thù mức 1,15 đến 1,2 so với hệ số lương hiện hưởng.
Đối với nhà giáo giảng dạy tại trường, lớp dành cho người khuyết tật, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập, trường phổ thông nội trú vùng biên giới được cộng thêm 0,05 so với mức quy định.
Hệ số lương đặc thù được tính với mức lương và không dùng để tính mức phụ cấp. Như vậy, công thức tính mức lương đối với nhà giáo như sau: Mức lương thực hiện từ ngày 1/1/2026 = Mức lương cơ sở nhân với Hệ số lương hiện hưởng, nhân Hệ số lương đặc thù.
Đối với nhà giáo được bổ nhiệm chức danh giáo sư sẽ áp dụng bảng lương chuyên gia cao cấp. Theo đó, bảng lương gồm 3 bậc: 8,8 - 9,4 và 10,0.
Dự thảo nghị định quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp đối với nhà giáo đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương. Hiện dự thảo nghị định đang được Bộ Giáo dục và Đào tạo hoàn thiện, gửi sang Bộ Tư pháp thẩm định, trước khi trình Chính phủ ban hành.
CẦN CÓ MỘT CHẾ ĐỘ, CÁCH THỨC ỨNG XỬ ĐẶC BIỆT ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN
Vì sao cần nâng mức lương cho giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non? Có nên áp dụng đối với cả đội ngũ giáo viên ngoài công lập?
Phóng viên VOVGT đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Trần Thành Nam, Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội xung quanh nội dung này:
PV: Thưa ông, ông có ý kiến như thế nào về các đề xuất ưu đãi mức lương, mức phụ cấp tại dự thảo nghị định về chính sách tiền lương, phụ cấp đối với nhà giáo?
PGS.TS Trần Thành Nam: Nghị định này là một trong những cách thức mà chúng ta thực hiện Luật Nhà giáo với những quy định về chính sách về tiền lương của nhà giáo sẽ ở trong mức thang bậc cao nhất và vì sản phẩm nghề nghiệp của họ chính là phẩm chất, là năng lực, sự phát triển về nhân cách của người học. Và bây giờ nhà giáo được đặt vào một vai trò, sứ mệnh rất cao để có thể đào tạo ra những nhân tài phục vụ cho khát vọng xây dựng đất nước hùng cường.
Và bây giờ, nhà giáo không còn chỉ là những người thợ dạy, mà bây giờ họ được yêu cầu đóng rất nhiều vai, một nhà tâm lý, một huấn luyện viên, một người truyền cảm hứng, một người dân dắt… Vì vậy chúng ta cũng cần một chế độ, một cách thức, ứng xử một cách đặc biệt đối với họ, giúp họ an tâm và cảm thấy có trách nhiệm để họ phấn đấu và xứng đáng với nghề nghiệp mà họ đã chọn. Theo tôi, những chính sách này là cần thiết, nó sẽ tăng cường động lực làm việc, cải thiện chất lượng giáo dục, giải quyết tình trạng thiếu giáo viên và thúc đẩy bình đẳng trong giáo dục.
PV: Một trong những nội dung đáng chú ý của dự thảo nghị định là quy định giáo viên mầm non được hưởng hệ số cao nhất với hệ số 1,25 so với hệ số lương hiện hưởng. Theo ông, mức này đã phản ánh mức độ nặng nhọc, áp lực cao và liệu đã đủ thu hút giáo viên mầm non hay chưa?
PGS.TS Trần Thành Nam: Về con số thì chúng ta phải có thêm những phân tích, nhưng tôi nghĩ rằng mức đặc thù cũng chưa thể nào đáp ứng được với sự hy sinh của giáo viên mầm non, những người phải đi sớm, về muộn và phải có rất nhiều kiến thức khoa học hiện đại về giáo dục sớm cho trẻ để đáp ứng nhu cầu giáo dục dành cho trẻ ở giai đoạn tuổi mầm non.
Bên cạnh đó, chúng ta đang thiếu một cách trầm trọng giáo viên ở bậc mầm non. Họ là những giáo viên mà ở mức thu nhập thấp nhất và khổ nhất. Cho nên việc có một hệ số lương đặc thù cao hơn so với các giáo viên ở các bậc học khác thì nó cũng phù hợp thôi, để nó giúp giáo viên có thể ổn định cuộc sống. Còn về mặt bằng, có thể với hệ số lương như vậy, nhưng chưa chắc lương thực tế mà họ nhận được đã cao hơn quá nhiều so với những ngành nghề khác đâu.
PV: Theo ông, khi áp dụng hệ số 1,25 hệ số lương hiện hưởng, thì quyền lợi của giáo viên hợp đồng, hoặc giáo viên không trong biên chế, giáo viên tư thục liệu có nên được cân nhắc, bảo vệ?
PGS.TS Trần Thành Nam: Tôi nghĩ rằng phải có những chính sách hỗ trợ để đảm bảo một sự công bằng, ít nhất là về mặt cơ hội và về mặt đầu ra được hưởng đối với tất cả giáo viên. Tất nhiên bây giờ chúng ta sẽ phải tập trung vào hệ thống công, nhưng đối với những người đáp ứng được các tiêu chuẩn về mặt chất lượng ở hệ thống ngoài công lập cũng cần được hưởng một chế độ tương ứng như vậy, nhưng huy động từ nguồn xã hội hóa khác để đảm bảo thu hút vào hệ thống giáo dục cả trong và ngoài công lập đều có được một chất lượng tương đương như nhau, cả về mặt chất lượng chuyên môn, cả về mặt tâm huyết, đóng góp của đội ngũ giáo viên.
PV: Xin cảm ơn ông.
GIÁO VIÊN MẦM NON ĐƯỢC HƯỞNG HỆ SỐ LƯƠNG CAO NHẤT, LÊN MỨC 1,25 MỨC LƯƠNG HIỆN HƯỞNG
Việc nâng mức lương, phụ cấp đối với nhà giáo, nếu được ban hành sẽ có những tác động xã hội như thế nào?
Phóng viên VOVGT đã có cuộc trao đổi với đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Ủy viên Ủy ban Văn hóa- Xã hội của Quốc hội:
PV: Thưa bà, bà đánh giá như thế nào về sự cần thiết ban hành ban hành nghị định này?
Bà Nguyễn Thị Việt Nga: Theo tôi, việc xây dựng và ban hành nghị định này là vô cùng cần thiết. Trước hết là vì thực hiện Luật nhà giáo 2025, lần đầu tiên khẳng định vị trí đặc thù của nhà giáo và xếp lương nhà giáo ở mức cao nhất trong hệ thống thang bảng lương viên chức. Vì vậy, nghị định chính là cầu nối để các chính sách lớn của Quốc hội đi vào cuộc sống. Thứ hai là chúng ta cũng thực hiện nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển giáo dục đào tạo trong thời kỳ mới.
Còn ở góc độ thực tiễn, tôi thấy rằng đời sống của đội ngũ nhà giáo, đặc biệt là với giáo viên mầm non, giáo viên vùng khó khăn, giáo viên bộ môn đặc biệt vẫn còn nhiều bất cập, thu nhập thấp. Cho nên nghị định này sẽ giúp khắc phục tình trạng phân tán, manh mún về chính sách dành cho nhà giáo hiện nay.
PV: Một trong những nội dung đáng chú ý của dự thảo nghị định là tính xếp hạng lương của giáo viên mầm non là 1,25 số lương hiện hưởng. Bà có ý kiến như thế nào về mức đề xuất này?
Nguyễn Thị Việt Nga: Tôi hoàn toàn đồng tình và cũng đánh giá cao đề xuất này bởi vì bậc học mầm non chính là nơi có cái cường độ lao động cao nhất. Đồng thời, giáo viên mầm non cũng chịu cái áp lực lớn về cái sự an toàn của trẻ. Thế nhưng giáo viên mầm non lại là nhóm có mức lương và thu nhập thấp nhất trong toàn ngành giáo dục.
Việc thiết kế hệ số lương đặc thù 1,25 cho giáo viên mầm non đã thể hiện được sự ghi nhận đúng mức đối với tính chất vất vả của giáo viên phụ trách bậc học này. Đồng thời, đây cũng là biện pháp trực tiếp, là chính sách rất nhân văn và phù hợp với yêu cầu phát triển giáo dục từ nền tảng, chính là nơi hình thành nhân cách và trí tuệ ban đầu của trẻ em.
PV: Bà có cho rằng mức lương và thu nhập của giáo viên được nâng lên thì sẽ tạo áp lực cho nguồn ngân sách của địa phương hay không?
Nguyễn Thị Việt Nga: Điều này là chắc chắn, bởi vì đây là cái ngành có số lượng biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước đông nhất. Cho nên trong các buổi thảo luận ở Quốc hội thì vấn đề áp lực ngân sách cũng được rất nhiều đại biểu Quốc hội đặt ra. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng một mặt là có áp lực lên ngân sách thì chúng ta phải tính toán lộ trình cụ thể và đối tượng để chúng ta tăng tiền lương và tiền phụ cấp.
Song song với việc chúng ta ban hành thêm những chính sách về lương và về phụ cấp cho nhà giáo, chúng ta phải có nhiều giải pháp vĩ mô để phát triển kinh tế xã hội làm sao nâng cái mức tổng thu ngân sách nhà nước lên thì chúng ta sẽ có nhiều nguồn ngân sách để thực hiện các cái chính sách an sinh.
Thứ ba nữa tuy nó có áp lực lên ngân sách nhà nước, ngân sách địa phương, tuy nhiên đây là vấn đề chúng ta đầu tư cho con người, có nghĩa là đào tạo, đầu tư cho nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai và đầu tư cho sự phát triển trong tương lai, thì tôi nghĩ rằng với cái quan điểm giáo dục là quốc sách hàng đầu thì chúng ta vẫn nên ưu tiên cho ngành giáo dục. Đây chính là điều kiện quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục lâu dài.
PV: Xin cảm ơn bà
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, có đến 88% nhà giáo đang được xếp lương thấp hơn viên chức các ngành, lĩnh vực khác và tới 100% giáo viên mầm non đang xếp lương thấp nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Trong khi đó, giáo viên mầm non được cho là phải chịu áp lực rất lớn, cả về thời gian, công sức và nghiệp vụ trong hệ thống giáo dục.
Bởi vậy, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề xuất, tất cả nhà giáo đều được hưởng “hệ số lương đặc thù”, trong đó, giáo viên mầm non được hưởng mức lương cao nhất, lên đến 1,25 so với hệ số lương hiện hưởng.
Bạn kỳ vọng gì vào những đề xuất này? Nếu được ban hành, các quy định mới của dự thảo nghị định sẽ có những tác động xã hội như thế nào?
Mời các bạn cùng chia sẻ ý kiến, đóng góp cho Dự thảo qua hotline 02437.91.91.91, qua fanpage VOVGT, hoặc có thể góp ý trực tiếp trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
----
Đừng quên đón nghe và tương tác với “Dự thảo trên tay” trên các kênh phát thanh của Ban VOV Giao thông Quốc gia, trên website: vovgiaothong.vn, hoặc trên các nền tảng podcasts dành cho di động.