Những khu dân cư như thế này chiếm một phần đáng kể trong cấu trúc đô thị của thành phố, cụ thể là chiếm 32% diện tích và là nơi sinh sống của 53% người dân thành phố. Những khu này thường nằm ở vùng ngoại ô, mật độ dân số đông nhưng thiếu thốn dịch vụ, hạ tầng.
Theo đó, khu Jordao có diện tích lớn nhưng lại thiếu nhiều hạ tầng cơ bản như vỉa hè và hệ thống thoát nước. Đường Silva Jardim không có lát nền, không vỉa hè, không có không gian công cộng, chưa kể việc thường xuyên ngập lụt do mưa lớn, cộng với nguy cơ sạt lở vùng đồi gần kề khiến việc di chuyển của trẻ em đến trường rất nguy hiểm và không ổn định.
Aline Juliao, một giáo viên cho biết: “Con đường Silva Jardim này tôi đã đi lại từ thời ông bà tôi vẫn còn, trường học trong khu vực này cũng có từ cách đây 24 năm nên tôi biết rõ. Những khó khăn ở đây đã có từ rất lâu rồi và giờ nó vẫn vậy”.
Bà Rosinalva Monteiro, hiệu trưởng một trường học công lập trong vùng chia sẻ rằng, trước đây chính quyền đã nhiều lần cho biết sẽ sửa đường Jardim, nhưng rồi "đâu lại vào đó":
“Năm nào họ cũng nói sẽ làm lại con phố. Nhưng chừng nào còn chưa thấy xe ủi, máy xúc tới đây làm việc, chừng nào tôi còn chưa thấy đường mới, vỉa hè mới thì tôi vẫn sẽ không tin tưởng”.
Bà Rosinalva Monteiro cho biết thêm: “Tôi làm việc tại đây đã 28 năm và biết rõ tình hình tại đây. Chỉ cần có trời mưa, con đường sẽ không thể đi nổi vì nước tràn từ trên đồi xuống như thác nước, thậm chí ô tô cũng không đi được. Tôi đã quá chán nản với việc liên tục phải thuê xe tải, máy móc tới lấp những ổ gà, ổ voi trên đường để bọn trẻ có thể đến trường. Nhưng tình trạng không thay đổi nhiều, nhiều đứa trẻ vẫn bị ngã, nước từ trên vẫn tràn xuống, nước thải từ những bể tự hoại rò rỉ ra đường; cỏ dại, đất đá ở khắp nơi.”
Một nghiên cứu chỉ ra rằng, tại Brazil, cứ 5 trường học thì có 1 trường không có không gian vui chơi hoặc công viên gần đó, ảnh hưởng tới khoảng 1.5 triệu học sinh. Và 78% số trường thiếu loại hạ tầng này nằm tại các khu dân cư tự phát.
Trước đó, chính quyền thành phố Recife đã thực hiện chương trình “Quảng trường trẻ em”, tạo ra 13 sân chơi cho trẻ em trong thành phố. Tuy nhiên, nhu cầu vẫn là rất lớn.
Do đó, dự án thí điểm tại tuyến đường Silva Jardim tập trung vào các mục tiêu tái hiện đường phố thành không gian đa chức năng, tạo ra môi trường an toàn hơn, hòa nhập hơn cho trẻ em đi bộ đến trường, vui chơi và phát triển. Đã có tổng cộng 22 buổi gặp mặt với khoảng 600 người dân địa phương, bao gồm cả trẻ em, để tìm hiểu kỹ lưỡng những nhu cầu và thách thức họ đang gặp phải.
Sau đó, để đảm bảo tính bền vững của dự án, trong quá trình thiết kế và thi công, tổ chức Sáng kiến thiết kế đường phố toàn cầu (GDCI) đã tích hợp khả năng chống chịu với khí hậu cho con đường mới, bao gồm vỉa hè thấm nước, hệ thống thoát nước mới, nhà chờ có mái che và trồng thêm cây xanh. Một phần không gian đã được chuyển đổi thành sân chơi cho trẻ em, tạo nên một quảng trường sôi động với nhiều trò chơi và chỗ ngồi.
Bà Laryssa Freitas, đại diện của Cơ quan Quản lý giao thông vận tải thành phố chia sẻ:
“Tổng cộng hơn 35 nghìn m2 đã được cải tạo thành con đường mới và xây thêm khu vui chơi cho trẻ em. Để có được thành công này, từ đầu đến cuối của dự án đều có sự tham gia từ tất cả các bên, từ chính quyền thành phố, tổ chức GDCI đến những người dân sinh sống tại đây, bao gồm cả trẻ em”.
Dự án đã đem lại thành công lớn khi thay đổi toàn bộ diện mạo của tuyến đường Silva Jardim, từ một con đường đất, thiếu thốn hạ tầng, nay trở nên khang trang, hiện đại và sạch sẽ. Khu vui chơi công cộng cho trẻ em trên tuyến đường này cũng trở thành điểm sáng khi thu hút nhiều trẻ em tới vui chơi và giao lưu. Theo tổ chức GDCI, sau khi dự án hoàn tất, số lượng trẻ em vui chơi ngoài trời tại khu Jordao đã tăng gấp 30 lần. Bên cạnh đó, dự án đã giúp gần 600 em học sinh từ 3 trường học lân cận có con đường an toàn đến trường.
Thành công từ dự án đã tạo động lực cho chính quyền thành phố hướng tới xây dựng một hình mẫu, bản hướng dẫn nội bộ để nhân rộng mô hình tại khu Jordao, áp dụng cho chương trình Quảng trường trẻ em mà thành phố đang thực hiện.
Bà Skye Duncan, giám đốc điều hành tổ chức GDCI chia sẻ:
“Những dự án như thế này, để đạt được thành công là điều không dễ dàng. Sự quyết tâm, vào cuộc quyết liệt của chính quyền thành phố Recife trong việc ưu tiên quyền lợi của trẻ em là yếu tố mấu chốt đem lại thành công. Dự án này đã gửi đi thông điệp tới các tổ chức, các thành phố rằng sự phối hợp giữa các bên là cần thiết trong quá trình thực hiện tầm nhìn lâu dài là tạo nên một thành phố an toàn hơn cho trẻ em”.
Còn tại Việt Nam, cụ thể là tại Hà Nội, trong khuôn khổ Dự án sáng kiến Bloomberg Philanthropies vì an toàn giao thông đường bộ toàn cầu giai đoạn 2021-2025, các chuyên gia của GDCI đã có dịp tới thăm thành phố Thủ đô để tiến hành khảo sát và đánh giá.
Theo các chuyên gia, vấn đề chính hiện nay của giao thông Hà Nội là sự gia tăng của phương tiện cá nhân và tăng dân số cơ học trong khi hạ tầng giao thông vẫn còn hạn chế. Làm thêm nhiều tuyến đường cũng đồng nghĩa với việc tạo thuận lợi cho phương tiện cá nhân đi lại. Điều này dẫn đến việc có nhiều ô tô hơn và nguy cơ tắc nghẽn nhiều hơn.
Để giải quyết vấn đề này cần hướng tới thiết kế những tuyến đường đa phương thức để bảo đảm cùng không gian đường phố như vậy nhưng đáp ứng nhu cầu của nhiều người; trong đó, cần đặc biệt ưu tiên cho người đi bộ.
Theo bà Vivi Tiezzi, chuyên gia của GDCI, việc thay đổi thiết kế tuyến đường có thể phòng ngừa được số vụ tai nạn, cũng như số người chết vì tai nạn giao thông. Cùng với đó, nếu được thiết kế phù hợp, đường phố không chỉ phục vụ giao thông mà còn là không gian có thể tổ chức sự kiện, là nơi để người dân vui chơi và thư giãn.