Điều chỉnh chi phí kinh doanh có đủ tháo “điểm nghẽn” cung ứng xăng dầu?

 Nghe nội dung chi tiết tại đây:

 Thông tin trong nước và quốc tế

# Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết đang chỉ đạo ngành ngân hàng nghiên cứu việc nới room tín dụng hợp lý, đảm bảo an toàn hệ thống, ổn định vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng. 

# Còn Bộ Công Thương vừa yêu cầu Công ty cổ phần Thực phẩm Á Châu báo cáo việc mì Gấu Đỏ xuất sang Đài Loan có nguy cơ chứa chất cấm.

# Hôm nay, Ngân hàng Nhà nước giảm nhẹ tỷ giá trung tâm nhưng giá USD trên thị trường tự do nhích nhẹ trở lại và tỷ giá liên ngân hàng cũng tăng nhẹ.

# Mặc dù hiện tượng ngân hàng niêm yết mức lãi suất cao nhất ở mức 10-11% hiện đã tạm thời không còn, song mức quanh 9% lại đang ngày càng phổ biến hơn. 

# Trước thềm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, thị trường hoa tươi tại Hà Nội trở nên sôi động, nhộn nhịp, nhu cầu tăng cao sau hai năm dịch bệnh. 

# Để đáp ứng nhu cầu mua sắm cuối năm, ngành Công Thương Hà Nội dự kiến dự trữ lượng hàng hóa tiêu dùng thiết yếu đạt khoảng 39.500 tỷ đồng (tăng 15% so với thực hiện Tết năm 2022). 

# Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, ước tính đến thời điểm cuối tháng này, xuất khẩu thủy sản cán đích 10 tỷ USD sớm hơn dự kiến. 

# Ở một diễn biến khác, Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đang tiếp tục duy trì ổn định 112% công suất nhằm đáp ứng nguồn cung xăng dầu cho thị trường. 

# Chỉ số giá tiêu dùng - CPI (không tính biến động giá cả mặt hàng tươi sống) của Nhật Bản trong tháng 10 đã tăng 3,6%.

Ngoài ra, theo dự báo mới nhất từ Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách Anh, mức sống của các gia đình ở Anh có thể sẽ giảm 7,1% trong hai năm tới, mức giảm lớn nhất trong 6 thập kỷ.

# Tập đoàn thương mại điện tử của tỉ phú Jack Ma vừa báo lỗ ròng 20,6 tỉ nhân dân tệ (khoảng 2,9 tỉ USD) trong quý III/2022. 

Trong khi đó, Apple được cho là đang lên kế hoạch bắt đầu mua chip cho các thiết bị của mình tại Mỹ. Một bước quan trọng để giảm sự phụ thuộc của công ty vào sản xuất châu Á. 

# Biến động bất thường của giá xăng dầu đã lộ ra nhiều điểm yếu của thị trường phân phối - bán lẻ xăng dầu, trong đó, chi phí kinh doanh được xem là điểm nghẽn mấu chốt dẫn đến việc thiếu hụt nguồn cung. Việc điều chỉnh chi phí kinh doanh có đủ tháo “điểm nghẽn” cung ứng xăng dầu? 

Điều chỉnh chi phí kinh doanh có đủ tháo “điểm nghẽn” cung ứng xăng dầu?

Nhiều năm qua các doanh nghiệp đã kiến nghị điều chỉnh chi phí knh doanh xăng dầu, nhưng cho đến kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 11/10 vừa qua mức chi phí vận chuyển xăng dầu từ nhà máy về cảng và mức premium trong nước trong giá cơ sở mặt hàng xăng dầu mới được điều chỉnh tăng; còn các chi phí đưa xăng dầu về Việt Nam mới được Liên Bộ thống nhất áp dụng từ kỳ điều hành 11/11/2022.

Nhìn lại thực tế này, PGS. TS Ngô Trí Long phân tích: "Vì điều chỉnh mức chi phí kinh doanh nếu tăng lên trong bối cảnh phải tăng sẽ ảnh hưởng tới mặt bằng giá, xăng dầu - rất nhạy cảm cho nên người ta cũng sợ trách nhiệm nên phải tính toán hết sức thận trọng. Với sự nhạy cảm, sự biến động của giá xăng dầu tác động lớn như vậy cho nên cơ quan nào cũng ngại. Nếu thành công thì không vấn đề gì nhưng không may có gì xảy ra thì khi đó lại trở thành tội, thực tế là như vậy…"

Một trong những nguyên nhân được ông Bùi Ngọc Bảo - Chủ tịch Hiệp hội xăng dầu Việt Nam chỉ ra, đó chính là sự hiểu chưa đúng, chưa đầy đủ về các loại chi phí đang có và đang áp dụng đối với mặt hàng xăng dầu. Việc xây dựng chính sách trên quan điểm tư duy “nhập trong nước phải rẻ hơn mua nước ngoài” nhưng trên thực tế đã cho thấy không phải lúc nào mong muốn cũng đạt được.

Về việc Liên Bộ Công Thương - Tài chính áp dụng điều chỉnh tăng chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam, tính toán vào giá xăng dầu để bù đắp chi phí cho doanh nghiệp trong kỳ điều hành ngày 11/11/2022, ông Bùi Ngọc Bảo nhìn nhận: "Có điểm đáng ghi nhận là Liên Bộ Tài chính - Công Thương đã quyết định làm sớm hơn, thay vì đợi đến 1/1/2023. Việc đó giúp giải quyết 1 phần khó khăn cho DN. Còn quan trọng nhất vẫn là khoản chênh lệch lắp vào giá và phụ phí premium mà người ta mua, những hợp đồng mua từ tháng 11, 12 nó không phải là 5-6 đô mà là 11 đô thì người ta vẫn đang còn lỗ tương ứng với 5-6 USD 1 thùng, đây là vấn đề cần phải xem xét để giải quyết thấu đáo trong thời gian tới".

Theo chuyên gia kinh tế, PGS TS Đinh Trọng Thịnh, lĩnh vực xăng dầu đã được xây dựng theo kinh tế thị trường nên cần được kiên định vận hành theo kinh tế thị trường: "Việc phản ánh thay đổi trong quá trình biến động của DN chưa đầy đủ. Bởi vì rõ ràng nếu như những năm trước thì bình thường, nhưng riêng năm 2022 thì riêng chi phí vận chuyển do đứt gãy chuỗi cung ứng, rồi do chi phí logicstic cao lên, bình thường là 1 đôla/thùng dầu chúng ta nhập về nhưng từ tháng 4, 5 thì chi phí này đã tăng lên gấp 2, 3 – lên đến 2-3 USD/thùng nhập về Việt Nam.. thế nhưng phản ứng phản hồi của doanh nghiệp cũng gần như không có".

Để thị trường xăng dầu Việt Nam vận hành ổn định thời gian tới, theo PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh, trong trước mắt nên rà soát lại tất cả các kế hoạch từ nhập khẩu đến tiêu thụ của các địa phương trong những tháng cuối năm và đầu năm 2023 để từ đó có những kế hoạch nhập khẩu hoặc nhập hàng để đáp ứng nhu cầu nhằm thỏa mãn đến mức tối đa nhu cầu về sản lượng.

Còn về việc rút ngắn kì điều hành xăng dầu, ông Mai Khanh – Uỷ viên Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng kỳ điều hành giá xăng dầu càng sát với thị trường thì càng có lợi cho người tiêu dùng: "Chúng ta đều phấn đấu một cơ chế điều hành theo cơ chế thị trường, tức là đầu vào và đầu ra. Xăng dầu sản xuất ra, xăng dầu nhập khẩu vào thì giá lên xuống như thế nào, tính tất cả các thứ và khi bán hàng ra, mình điều hành như thế, tôi cho là đúng đắn nhất. Nhưng trong thực tế khi làm thì giải thích của một số cơ quan chức năng tôi cho là chưa thấu đáo. Các cơ quan chức năng phải minh bạch thông tin".

Cùng với việc xem xét sửa đổi định mức chi phí kinh doanh xăng dầu phù hợp với thực tiễn, cũng cần phải có bài toán lâu dài hơn, đó là xem xét lại mối quan hệ giữa các chủ thể trong hệ thống kinh doanh xăng dầu hiện nay. Phải có cơ chế cụ thể giữa doanh nghiệp đầu mối và doanh nghiệp cung ứng, bán lẻ để có hoạt động tương đối độc lập của các doanh nghiệp. Khi các doanh nghiệp cạnh tranh bình đẳng, tự chịu trách nhiệm trong kinh doanh cũng như lãi lỗ sẽ đảm bảo tính cạnh tranh của thị trường được tốt hơn.

Thông tin thị trường chứng khoán

# Cung chốt lời gia tăng trở lại sau 2 phiên tăng mạnh khiến thị trường có nhịp lùi khá sâu khi chỉ số VNIndex chạm mốc 939,73 điểm vào cuối phiên sáng. Tuy nhiên nhờ lực cầu khá tốt đã đưa  thị trường quay lại trạng thái cân bằng vào cuối phiên.

Chỉ số VNIndex đóng cửa tại 969,33 điểm, tăng nhẹ 0,01% so với phiên trước. Trên HOSE, số mã tăng vẫn ghi nhận áp đảo với 268 mã. Rổ VN30 giao dịch cân bằng khi có 13 mã tăng và 13 mã giãm, chỉ số VN30 cũng đóng cửa trong sắc xanh sát mốc tham chiếu. Nhóm vốn hóa trung bình thấp diễn biến tích cực hơn với mức tăng 1,07% trên chỉ số VNMidcap và 1,56% trên chỉ số VNSmallcap.

Thanh khoản cải thiện lên 11,5 nghìn tỷ đồng khớp lệnh trên HOSE. Khối ngoại hôm nay giao dịch cân bằng với GT bán ròng nhẹ -25 tỷ đồng.