Ống hút thiên nhiên, thay đổi thói quen dùng đồ nhựa ngày Têt

Nghe nội dung chi tiết tại đây: 

Thời điểm năm hết Tết đến, những bữa tiệc sum họp gia đình, chiêu đãi khách khứa, gặp gỡ bạn bè diễn ra thường xuyên hơn, nhu cầu sử dụng ống hút vì thế cũng gia tăng. Tuy nhiên, việc sử dụng ống hút nhựa tiện lợi của chúng ta đang khiến cho Trái Đất ngày càng ngập trong rác.

Lượng rác thải nhiều vùng chưa kịp xử lý xong thì đã có lượng mới đẩy vào, đặt ra những thách thức không hề nhỏ đối với môi trường. Cần làm gì để thay đổi thói quen này?

Thói quen khó với ống hút nhựa

PV: Chào chị. Chị có thường xuyên sử dụng ống hút nhựa không ạ?

Chủ quán: Có ạ.

PV: Vậy chị có biết những ống hút này tác động tới môi trường như thế nào không ạ?

Chủ quán: Thì chị cũng có nghe báo đài nói nhiều, nhưng mà mình đi du lịch vầy nè, quán người ta bán sao thì mình dùng vậy, chứ muốn đòi hỏi cũng không được.

PV: Còn anh thì sao ạ?

Thực khách: Đó giờ mình cũng xài. Mình cũng có nghe đến những loại ống hút thân thiên thiện với môi trường nhưng mà cũng ít thấy các hàng quán họ dùng, có lẽ giá cả mắc hơn.

Thưa quý vị rõ ràng, nhiều người vẫn biết những ảnh hưởng của đồ nhựa, ống hút nhựa thải ra đối với môi trường. Tuy nhiên vì nhiều lý do khác nhau mà người tiêu dùng hiện nay vẫn nhắm mắt sử dụng. Và những ngày Tết như thế này, lượng ống hút nhựa được thải ra ở mỗi hàng quán là không hề nhỏ.

Sự thật về ống hút nhựa

Ở các nhà hàng, quán giải khát, các quán cà phê, đồ uống, mọi người sẽ dễ dàng bắt gặp những chiếc ống hút nhiều màu sắc và uốn lượn nghệ thuật. Mọi người cũng có thể bắt gặp các loại ống hút to nhỏ khác nhau khi uống sinh tố, nước ép, các loại cocktail, trà sữa…

Không thể phủ nhận rằng những chiếc ống hút nhựa không chỉ giúp mỗi người có thể thưởng thức đồ uống dễ dàng và lịch sự hơn mà còn tạo nên những hình thức nghệ thật độc đáo cho từng ly đồ uống. Tuy nhiên ít ai biết rằng phía sau vẻ đẹp đó là những mối nguy hiểm mà con người không thể lường trước được, trong đó có tác hại đối với môi trường.

Ống hút nhựa – một vật tưởng chừng như vô hại và rất đỗi quan trọng hàng ngày, nhưng được đánh giá là 1 trong 6 loại rác thải không thể phân hủy được. Được làm từ nhiên liệu hóa thạch và kích thước nhỏ khiến những chiếc ống hút không thể dùng để tái chế thành bất kỳ sản phẩm nào, chính vì thế, thói quen dùng ống hút nhựa đã khiến biển cả “hứng” thêm 8 triệu tấn rác thải mỗi năm.

Khởi đầu của ống hút từ thiên nhiên

Nhận thấy những ảnh hưởng tiêu cực của ống hút nhựa đối với môi trường, nhiều start up đã chọn những nguyên liệu xanh từ thiên nhiên, chế biến thành những chiếc ống hút thân thiện với môi trường, nhằm thay đổi thói quen của người sử dụng. Các loại ống hút được làm từ cỏ, gạo, tre, trúc… dần được thị trường đón nhận và tạo nên sự chuyển biến đáng kể trong việc hình thành thói quen mới của người tiêu dùng:

"Khi sử dụng ống hút bằng chất liệu tự nhiên thì rất tốt cho sức khỏe thay cho chất liệu thông thường". 

"Ống hút bột gạo em thấy thân thiện môi trường nên em rất thích".

"Ống hút thiên nhiên có thể phân hủy được, nên sẽ không ảnh hưởng đến môi trường, em nghĩ nên thay thế hẳn thời gian tới sẽ rất tốt".

Tại ĐBSCL, một trong những gương mặt tiên phong trong việc làm thay đổi thói quen dùng ống hút nhựa là anh Nguyễn Minh Tiến – Chủ cửa hàng 3T, ở Long An. Chọn cỏ bàng để làm ống hút, anh Nguyễn Tiến Minh đã đem đến cho thị trường những sản phẩm chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn nghiêm ngặt, giá cả cũng ở mức vừa phải, và điều đặc biệt là thân thiện với môi trường.

Anh Nguyễn Minh Tiến cho biết trước đây, cỏ bàng thường được phơi khô để làm các sản phẩm thủ công mĩ nghệ như đệm, túi, mũ. Loài cây thân rỗng này có ưu điểm như lành tính, không mùi, sẵn có và đặc biệt, nguyên liệu thiên nhiên, dễ dàng phân huỷ trong môi trường.

Anh Nguyễn Minh Tiến chia sẻ: "Mỗi ngày mình sẽ dành ra 2 tiếng để nhổ cỏ bàng, những cây mọc tự nhiên thôi, như vậy đủ cho 4 người sơ chế cả ngày. Mỗi chiếc ống hút sẽ có 1 đầu bằng và đầu nhọn, đầu nhọn sẽ tạo nhiều không gian để hút. Đặc biệt, mình sử dụng xong sẽ đem bỏ, người ta có thể ủ thành phân để bón cho cây trồng".

Cùng với ống hút cỏ bàng, ống hút gạo làm từ bột của vùng đất Sa Đéc Đồng Tháp đã tạo ra xu hướng mới trong việc sử dụng ống hút thân thiện với môi trường. Ống hút bột có 4 màu được chiết xuất từ rau, củ quả, tự nhiên như: màu trắng tự nhiên của bột, màu đen của mè đen, màu tím của củ dền, màu xanh của lá mồng tơi...

Ở môi trường bình thường, loại ống này để được 18 tháng; giữ được nguyên dạng trong môi trường nước lạnh tối đa 2 giờ. Điều đặc biệt, uống xong ly nước, có thể cầm chiếc ống hút dùng luôn như một món ăn vặt.

Nói về sản phẩm mang thương hiệu “made in Đồng Tháp” này, ông Huỳnh Văn Nguyên – Phó giám đốc sở TNMT Đồng Tháp cho biết: "Đồng Tháp là tỉnh đầu tiên của Việt Nam có nhà máy sản xuất ống hút gạo. Ong hút gạo ra đời vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa quảng bá được cho làng bột Sa Đéc của tỉnh. Hình thức này cần được khuyến khích, nhân rộng".

Trong khi đó, ở khu vực địa đầu của tổ quốc, anh Lê Tiến Dũng, một thanh niên trẻ quê thành phố Sơn La, cũng đã nghiên cứu, thực hiện thành công mô hình làm ống hút từ cây loi - thuộc dòng cây tre, trúc. Những sản phẩm ống hút hoàn thiện vẫn giữ được màu sắc và mùi thơm của cây loi, quan trọng nhất là sản phẩm có thể tái sử dụng nhiều lần và thân thiện với môi trường.

Anh Lê Tiến Dũng phấn khởi cho biết: :Thành phẩm của mình ra thì chắc chắn là cũng sẽ đẩy lùi cái sản phẩm ống hút nhựa, cũng hạn chế được rác thải nhựa dùng 1 lần đấy. Tôi cũng muốn là làm sao mà những người làm quán nước người ta hiểu rõ hơn về cái nguy hại, về những độc tố từ trong ống hút nhựa người ta đang sử dụng đấy và người ta quay sang sử dụng ống hút tre này".

Hiện nay, 8 xưởng sản xuất ống hút của anh Dũng đã tạo việc làm cho gần 100 lao động địa phương, công suất gần 100.000 ống hút/ngày; với giá bán từ 1.400 - 1.700đ một ống, sau gần 2 năm, sản phẩm ống hút tre Sơn La của anh Dũng đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước và nhất là đã có mặt tại các thị trường tiên tiến, yêu cầu vệ sinh thực phẩm cao như các nước Liên minh Châu Âu, Nga, Pháp, Đài Loan…các sản phẩm đều được người sử dụng đón nhận và ủng hộ nhiệt tình, góp phần hạn chế việc sử dụng ống hút nhựa, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

Những thay đổi trong nhận thức của cộng đồng

Anh Tòng Tuấn Cường, một chủ quán nước đã bỏ hẳn ống hút nhựa, chuyển sang dùng ống hút tre, cho biết: "Từ khi mình nhập ống hút tre này về dùng thì khách hàng dùng rất là thích, tại vì dùng cảm giác nó gọn nhẹ, cũng rất thuận tiện khi cầm tay. Thứ 2 là về kinh tế thì dùng cái ống hút này có thể dùng được từ 30 đến 50 lần, sau mỗi lần sử dụng thì mình có đồ cọ rửa sạch sẽ, phơi khô ráo dùng rất thoải mái, vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo vệ môi trường".

Việc sử dụng ống hút cỏ bàng, tre, loi… không chỉ gói gọn ở những hàng quán, mà đã và đang lan tỏa ở nhiều hệ thống siêu thị lớn, như là một minh chứng cho việc cộng đồng, doanh nghiệp hưởng ứng việc nói không với các sản phẩm nhựa, khó phân hủy. Hiện, Saigon Co.op đã có kế hoạch ngừng nhập ống hút bằng nhựa và triển khai tháng tiêu dùng xanh hướng tới bảo vệ môi trường.

Ông Đỗ Quốc Huy, Giám đốc Marketing Saigon Co.op cho biết: “Mình không chỉ duy trì việc sử dụng việc dùng lá chuối gói rau ăn lá mà mình tiến dần tới giảm thiểu dùng nhựa, đơn cử như túi nilon. Coopmart không nhập ống hút nhựa bày bán trong hệ thống siêu thị và vận động các đơn vị thuê mặt bằng tại Coopmart không dùng ống hút nhựa”.

Những lưu ý khi sử dụng ống hút từ thiên nhiên

Lợi ích và hiệu quả của việc sử dụng các sản phẩm thiên nhiên có thể dễ dàng nhìn thấy, tuy nhiên cũng có không ít băn khoăn được người sử dụng đưa ra. Ngoài các sản phẩm dùng một lần như giấy, cỏ bàng, bột gạo, thì các loại ống hút tre, inox, thủy tỉnh… đều có thể tái sử dụng nhiều lần, nếu không được vệ sinh sạch sẽ thì rất dễ gây bệnh qua đường truyền miệng.

Về vấn đề này, Thạc sĩ – Bác sĩ Trần Ngọc Lưu Phương – Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TPHCM cho rằng: Băng: Các ống hút này rất nhỏ, việc cọ rửa sẽ khó khăn, nếu chúng ta không cẩn thận, thì đây là tác nhân gây bệnh, nhất là trực khuẩn, viêm gan A, E đều có thể lây lan.

Tôi đơn cử, vi khuẩn lao nó rất mạnh, mình rửa thông thường sẽ rất khó làm sạch, xà bông thông thường không chết. Trước băn khoăn này, các chuyên gia khuyến cáo, khi uống nước, thực khách nên uống trực tiếp là tốt nhất, còn nếu sử dụng các sản phẩm thiên nhiên thì ống hút dùng một lần sẽ đảm bảo sức khỏe.

Với các sản phẩm tái sử dụng nhiều lần như ống hút tre, thủy tinh… các hàng quán nên vệ sinh thật kỹ bằng dụng cụ chuyên dụng dễ làm, đó là que cọ sơ dừa, kết hợp hạt bồ hòn để khử, vừa đảm vảo vệ sinh, vừa tự nhiên tuyệt đối.