Từ số liệu vĩ mô tháng 5 đến triển vọng lạm phát, tỷ giá và GDP quý 2 (Kỳ 1)

Theo bà Đỗ Thị Ngọc – Vụ trưởng Vụ Thống kê tổng hợp và phổ biến thông tin thống kê, những điểm nổi bật về kinh tế 5 tháng qua là: khu vực nông nghiệp, năng suất sản lượng kết quả tích cực; chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 5 tăng 2,2% so với tháng trước; vận chuyển hành khách tăng 13,6 % luân chuyển hành khách tăng 21,8%:

"Tính chung 5 khá tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ tiêu dùng tăng 12,6 % so với cùng kỳ. Cán cân thương mại hàng hóa 5 tháng đầu năm giữ được mức xuất siêu 9,8 tỷ đô la . Du lịch 5 tháng đạt gần 4,6 triệu lượt người gấp 12,6 lần so với cùng kỳ năm trước. Vốn đầu tư từ nguồn ngân sách ước đạt là 25,5 % theo kế hoạch và tăng 18,4 % so với cùng kỳ năm trước biểu hiện sự nỗ lực của Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương nhằm tạo động lực tăng trưởng."

Bên cạnh đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đăng ký mới tăng 27,8 % cho thấy là Việt Nam là một thị trường tiềm năng thu hút các nhà đầu tư nước ngoài. Lạm phát được kiểm soát ở mức phù hợp. CPI tháng 5 tăng có 0,01 %, bình quân 5 tháng đầu năm tăng 3,55 % vẫn đang dưới mức Quốc hội và Chính phủ đề ra.

Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa giảm 11,6 %, nhập khẩu giảm là 17,9 % so với cùng kỳ năm trước. Do đó, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng, việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm là vô cùng khó khăn: 

"Quý 2 dự báo cũng sẽ khó khăn hơn rất nhiều. Theo như tính toán nếu như chúng ta phấn đấu đạt 6,5% cho cả năm theo mục tiêu đề ra thì các Quý tiếp theo phải là 6,7; 7,5 và 7,9. Chúng ta thấy rằng tính khả thi của các tốc độ tăng trưởng các quý này là rất khó vô cùng khó khăn."

Để làm rõ những khó khăn và thách thức, chúng ta cần phân tích kỹ hơn đến cấu phần của GDP gồm tổng của tiêu dùng, đầu tư, chi tiêu chính phủ và cán cân thương mại (xuất khẩu ròng). Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO của AFA Capital, trong các cấu phần của GDP chúng ta chưa tác động vào được là xuất nhập khẩu ròng:

"Chúng ta nhìn thấy khu vực trong nước tăng trưởng âm 3 tháng liên tiếp, và khu vực trong nước mức sụt giảm rất lớn. Nhập khẩu VN cũng phụ thuộc vào khối FDI, chiếm khoảng 60%. Khi mà nhu cầu của nền kinh tế thế giới sụt giảm thì ngay lập tức sẽ ảnh hưởng vì phần cấu phần của FDI trong nền kinh tế của chúng ta quá lớn."

Còn với khu vực doanh nghiệp trong 5 tháng đầu năm thì có 88.000 DN rút lui khỏi thị trường tăng 22,6% so với cùng kỳ năm trước. Bà Đỗ Thị Ngọc – Vụ trưởng Vụ Thống kê tổng hợp và phổ biến thông tin thống kê phân tích thêm:

"Vốn FDI đăng ký chung tính đến 20-5 giảm 7,3 % so với cùng kỳ phản ánh những khó khăn chung kinh tế toàn cầu. Điểm thách thức nữa đó là lạm phát cơ bản. Đây là một thách thức đối với việc điều hành chính sách tiền tệ cần chủ động linh hoạt, bảo đảm kiểm soát lạm phát cũng như hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế."

Báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, tiến độ giải ngân đầu tư công vẫn rất chậm, trong đó có 32 bộ và 5 địa phương giải ngân dưới 10%. Tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho rằng:

"Thứ nhất, quy mô vốn đầu tư công của năm 2023 của chúng ta lớn hơn các năm. Riêng năm 2023 là 710.000 tỷ đồng, cao hơn khoảng 23%, tương ứng với 130.000 tỷ đồng. Thứ hai là các yếu tố phát sinh về giá nguyên nhiên, vật liệu đầu vào trực tiếp ảnh hưởng đến xây dựng, rồi tình trạng một số bộ phận cán bộ công chức đùn đẩy, né tránh làm các thủ tục kéo dài ra."

Chính phủ đã có những giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn bằng các chính sách tài khoá và tiền tệ, nhưng khi nào các chính sách mới thẩm thấu được vào thực tiễn và đâu là động lực tăng trưởng cho quý 2? Ngày mai CDTT sẽ cùng quý vị đi tìm câu trả lời.

Thông tin tài chính, kinh tế

# Tại phiên chất vấn hôm nay thuộc lĩnh vực khoa học và công nghệ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã bày tỏ lo ngại, việc chi ngân sách cho khoa học công nghệ hiện đang thấp đáng báo động. 

# Còn theo Bộ KH&ĐT, sắp tới sẽ xây dựng Nghị định về cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn. Nhiệm vụ này được giao cho Bộ KH&ĐT chủ trì, trình Chính phủ vào quý II/2023.

# Chỉ trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu cà phê của Việt Nam đã vượt 2 tỉ USD để thiết lập kỷ lục mới.  Ngược lại, do đơn hàng sụt giảm, sản xuất cầm chừng, các DN xuất khẩu gỗ dự kiến sẽ tiếp tục phải đối diện với những khó khăn chưa từng có trong quý II. 

# Số liệu từ BHXH Việt Nam cho thấy, trong 5 tháng đầu năm nay, cả nước có gần 120.000 người được giải quyết hưởng các chế độ bảo hiểm thất nghiệp. 

# Còn từ nay đến cuối năm, Sở LĐ-TB&XH các địa phương đánh giá, một số DN trong lĩnh vực dệt may, da giày, chế biến gỗ... tiếp tục xu hướng cắt giảm LĐ, việc làm. 

# Bộ Xây dựng cho biết, hiện đã có khoảng 100 dự án được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng phát triển nhà ở xã hội. 

# Bộ Xây dựng cũng vừa yêu cầu các cơ quan chức năng thanh tra, rà soát tình trạng 'cò mồi' nhà ở xã hội để trục lợi từ việc bán, kiếm tiền chênh lệch. 

# Ngân hàng Thế giới (WB) vừa nâng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2023 lên mức 2,1%. Nguyên nhân là nhờ Mỹ và các nền kinh tế lớn khác đã chứng tỏ khả năng phục hồi mạnh hơn so với kỳ vọng. 

# Chính phủ Nhật Bản dự kiến sẽ sớm công bố mục tiêu đưa nước này trở thành trung tâm của chuỗi cung ứng toàn cầu đối với các mặt hàng chiến lược, quan trọng như chất bán dẫn. 

# Còn theo thống kê, chỉ số Giá Lương thực thế giới tháng 5 vừa chạm mức thấp nhất trong hai năm trở lại đây, chủ yếu do giá ngũ cốc và dầu thực vật giảm.