Thương mại điện tử: “Gà đẻ trứng vàng” và những thách thức đi kèm

Phóng viên VOV Giao thông đã có cuộc phỏng vấn với ông Trần Văn Trọng – Tổng thư ký Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam về vấn đề này.

PV: Thưa ông, ông nhận định ra sao về thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam thời gian qua?

Ông Trần Văn Trọng: TMĐT của Việt Nam duy trì mức tăng trưởng rất cao (>20%) và được xem là thị trường tiềm năng trong khu vực, thu hút nhiều doanh nghiệp tập đoàn lớn quan tâm đầu tư.

Có hai dấu ấn đặc trưng, thứ nhất là người tiêu dùng trực tuyến đang gia tăng cả số lượng lẫn chất lượng, nhiều nhóm người tiêu dùng trước kia khó thích nghi với kinh doanh online thì nay bắt đầu thích nghi và làm quen dần, số lượng đơn hàng và giá trị các đơn hàng trực tuyến cũng tăng nhanh.

Thứ hai là thương nhân đang tích cực chuyển đổi số, các doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh, hợp tác xã, tỉnh thành vùng sâu vùng xa đều mong muốn ứng dụng TMĐT vào hoạt động kinh doanh, hàng hoá kinh doanh online cũng đa dạng phong phú cùng hàng loạt chính sách giúp sản phẩm Việt online thậm chí xuất khẩu trực tuyến

PV: Tích cực là vậy song TMĐT cũng xuất hiện nhiều rủi ro cho cả người mua lẫn người bàn đúng không, thưa ông ?

Ông Trần Văn Trọng: Nhìn chung, TMĐT hiện nay vẫn được xem là hình thức mua sắm mới nhất là tại các cộng đồng vùng sâu vùng xa, do đó nhiều người mua hàng lẫn bán hàng chưa có đủ kỹ năng khi tham gia TMĐT nên vẫn có trường hợp cá nhân mua hàng online lợi dụng điểm sơ hở của các chính sách bán hàng để trục lợi hoặc các nhà bán hàng có ý đồ xấu kinh doanh chụp giật để thu lợi ngắn hạn có hành vi lừa đảo khách hàng hoặc một số hình thức lừa đảo nhằm chiếm đoạt thông tin cá nhân trên môi trường trực tuyến.

Thực tế thì các việc này cũng tồn tại ở thương mại truyền thống tuy nhiên do đặc thù của tốc độ mạng lan truyền nhanh nên người tiêu dùng gặp tình huống nào đó thì dễ dàng thể hiện cảm xúc tới cộng đồng làm lan truyền các thông tin không tích cực và vô hình trung tạo ra rào cản bất lợi cho hoạt động thương mại trực tuyến, làm giảm niềm tin người tiêu dùng.

Một vấn đề nữa cũng nên được lưu tâm là nguy cơ ô nhiễm môi trường từ hoạt động đóng gói trong TMĐT. Đây là các vấn đề mà HIệp hội TMĐT Việt Nam cảnh báo từ trước và đang phối hợp với nhiều đơn vị, tổ chức quy mô lớn, đa quốc gia tập trung tuyên truyền, phổ biến với mục tiêu hướng TMĐT phát triển bền vững.

Qua đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cả người mua, người bán, các nền tảng trung gian, các đơn vị tham gia vào chuỗi hoạt động của TMĐT.

PV: Qua quan sát của ông thì công tác chống thất thu thuế và gian lận trong hoạt động TMĐT diễn ra thế nào?

Ông Trần Văn Trọng: Công tác quản lý trong TMĐT nói chung cũng như các hoạt động chống gian lận thương mại được các cơ quan quản lý nhà nước triển khai rộng rãi, các quy định mới đã có sự thay đổi để phù hợp với thực tiễn.

Song vẫn còn 1 số chưa phù hợp cần điều chỉnh do tính chất TMĐT khác với thương mại truyền thống. Chính sự thay đổi thường xuyên của TMĐT vì vậy đòi hỏi tính linh động trong hoạt động quản lý TMĐT.

PV: Thực tế có không ít KOL, KOC tích cực tham gia hoạt động TMĐT tạo ra nguồn thu đáng kể, ông nhận định ra sao về xu hướng này ?

Ông Trần Văn Trọng: Việc có nhiều KOL, KOC, văn nghệ sĩ livestream bán hàng rất nhiều, đây là xu hướng chung không chỉ xuất hiện tại Việt Nam và mô hình này cũng tạo ra việc làm cho nhiều nhóm đối tượng trong cộng đồng. Hình thức này đã có từ trước nhưng cách thức xuất hiện có khác và vấn đề cần lưu ý là kiến thức của người tiêu dùng và cách thức ứng xử sao cho phù hợp với mục đích của mình như theo sở thích, ủng hộ thần tượng hay phục vụ nhu cầu cá nhân…

Người tiêu dùng nên có kỹ năng cơ bản như tìm kiếm hàng hoá, đánh giá các đơn vị bán hàng, bảo vệ bản thân trên môi trường trực tuyến qua đó có thể mua sắm an toàn khi tiếp cận các mô hình mới như vậy.

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!