Thế chấp căn hộ đã bán, chủ đầu tư có phải chịu trách nhiệm hình sự?

Về vấn đề này, phóng viên chương trình có cuộc trao đổi nhanh với Thượng tá Trần Thị Kim Lý – Chánh văn phòng cơ quan điều tra Công an TP.HCM.

PV: Thời gian qua, rất nhiều người tỏ ra bức xúc vì mua nhà nhiều năm mà chưa thể cầm được sổ hồng trên tay vì hành vi cố tình mang dự án đi thế chấp dù đã ký hợp đồng mua bán của nhiều chủ đầu tư. Hành vi này có thể xem xét xử lý hình sự được không?

Thượng tá Trần Thị Kim Lý: Đối với tình trạng nêu trên thì vẫn có thể xem xét trách nhiệm hình sự đối với chủ đầu tư. Tuy nhiên, việc xem xét xử lý trách nhiệm hình sự còn căn cứ vào quá trình làm rõ các quy định pháp luật để xác định xem dự án đó đủ điều kiện để chủ đầu tư ký hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai hay không.

Ngoài ra, cần làm rõ các nội dung thoả thuận của chủ đầu tư với người mua nhà hình thành trong tương lai như thế nào; cần xem xét các điều khoản thoả thuận liên quan như trách nhiệm của chủ đầu tư trong thực hiện tiến độ ra sao.

Cần xác định xem việc chủ đầu tư mang dự án đi thế chấp diễn ra trước hay sau thời điểm mà chủ đầu tư ký với người mua nhà; phạm vi tài sản bị mang đi thế chấp ở ngân hàng là toàn bộ dự án hay 1 phần hoặc có bao gồm các căn hộ đã được ký hợp đồng mua bán nhà hình thanh trong tương lại hay chưa. Giá trị còn lại của dự án là bao nhiêu; nghĩa vụ và quyền lợi của bên thế chấp và bên nhận thế chấp như thế nào.

Cùng với đó cần xác định năng lực của chủ đầu tư cũng như khả năng tài chính thực sự của chủ đầu tư khi tiến hành giao dịch. Một vấn đề quan trọng nữa là ý thức chủ quan của chủ đầu tư khi bán nhà ở hình thành trong tương lai cho người dân nhưng đồng thời vẫn mang dự án đi thế chấp.

Do vậy việc xác định trách nhiệm hình sự phụ thuộc vào việc làm rõ các vấn đề trên cũng như các nội dung khác.

PV: Thông tin từ Sở Tài nguyên - Môi trường TP.HCM cho biết, 1 số dự án đang trong quá trình làm sổ cho cư dân phải tạm dừng vì cơ quan điều tra yêu cầu cung cấp hồ sơ để điều tra. Trên thực tế, việc kiểm tra, thanh tra và yêu cầu cung cấp hồ sơ có ảnh hưởng như thế nào đến quá trình làm thủ tục cấp sở hữu cho người mua nhà?

Thượng tá Trần Thị Kim Lý: Trong quá trình xác minh tin báo tố giác tội phạm cũng như điều tra vụ án, nếu xét thấy cần thiết cho quá trình điều tra thì cơ quan điều tra sẽ có văn bản yêu cầu cung cấp hồ sơ hoặc văn bản đề nghị tạm dừng, ngăn chặn cập nhật biến động… Với trường hợp văn bản có nội dung yêu cầu tạm dừng hoặc ngăn chặn thì mới có đề nghị tạm dừng hoặc ngăn chặn.

Còn với văn bản chỉ yêu cầu cung cấp hồ sơ để phục vụ quá trình xác minh mà không yêu cầu ngăn chặn hay tạm dừng thì cơ quan điều tra không có bắt buộc cơ quan nhận văn bản cũng như Sở Tài nguyên - Môi trường, văn phòng đăng ký đất đai phải dừng bởi vì trong văn bản yêu cầu của cơ quan điều tra đã nêu rất rõ các yêu cầu cũng như đề nghị nội dung gì thì chỉ cần thực hiện nội dung đó.

Đương nhiên, trong quá trình thực hiện thì Sở tài nguyên môi trường hoặc văn phòng đăng ký đất đai nếu cảm thấy băn khoăn thì có thể có văn bản gửi cho cơ quan điều tra để được giải đáp thắc mắc, kịp thời giải quyết khó khăn vướng mắc.

PV: Xin cám ơn Thượng tá!