Tăng phí xe xăng: Động thái chiến lược thúc đẩy giao thông xanh

Một trong những nội dung đáng chú ý của Chỉ thị 20 là yêu cầu nghiên cứu tăng lệ phí trước bạ, lệ phí đăng ký, cấp biển số phương tiện giao thông cơ giới, xe máy chuyên dùng; đồng thời điều chỉnh giá dịch vụ trông giữ phương tiện trong khu vực trung tâm đối với các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Trong đó, Thủ tướng yêu cầu xây dựng lộ trình cụ thể từ Quý III/2025 và điều chỉnh hàng năm, phù hợp với chủ trương phát triển giao thông bền vững, chuyển đổi năng lượng trong lĩnh vực vận tải và khuyến khích người dân sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường.

Tăng phí – một trong những giải pháp hạn chế xe chạy xăng dầu

Đây là một giải pháp song song để hạn chế ô tô, xe máy sử dụng xăng, dầu, bên cạnh việc bảo đảm đến ngày 01/7/2026 không còn môtô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1; từ ngày 01/1/2028 không có xe môtô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

Cũng tại Chỉ thị 20, Thủ tướng còn giao Hà Nội lập và công bố đề án vùng phát thải thấp trong quý III năm 2025. Đến năm 2030, Hà Nội cần phát triển mạng lưới giao thông công cộng đa phương thức, phủ kín các tuyến chính, kết nối khu vực đông dân cư và các đầu mối lớn. 

Hệ thống trạm sạc, dịch vụ cho phương tiện năng lượng sạch cũng như các đội xe buýt điện, tàu điện được yêu cầu mở rộng.

Xe điện được ưu đãi, xe xăng chịu chi phí lớn hơn

Bên cạnh đó, các khoản phí, lệ phí để đăng ký, ra biển số chiếm một phần không nhỏ chi phí sở hữu ô tô của người dân. Ví dụ: Với ô tô tại Hà Nội, chủ xe phải chịu lệ phí trước bạ với xe xăng, dầu là 12% cho xe con; 7,2% với xe bán tải, chi phí ra biển số là 20 triệu.

Trong khi đó, lệ phí trước bạ đối với xe máy nói chung từ ngày 1/7/2025 vừa được đồng loạt áp dụng giảm xuống 2% đối với xe đăng ký lần đầu, thay cho mức 5% từng áp dụng ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM. 

Như vậy nếu một chiếc ô tô giá 1 tỷ đồng ở Hà Nội thì sẽ chịu 120 triệu đồng tiền phí trước bạ (12%), còn nếu tiếp tục tăng thì con số này sẽ cao hơn. Trong khi đó, xe ô tô điện đang được miễn phí lệ phí trước bạ đến 28/2/2027.

Do đó, nếu mua ô tô điện thì bạn sẽ tiết kiệm được một khoản chi phí này, chưa kể còn việc tăng phí đăng ký, cấp biển, giá dịch vụ trông giữ với xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng tăng. 

Điều này có nghĩa, người sử dụng xe dùng nhiên liệu hóa thạch sẽ phải chi trả lớn hơn khá khá so với những ai sử dụng xe điện. Từ đó, sẽ khiến nhiều người tiêu dùng có tâm lý chuyển dần sang sử dụng xe điện, phương tiện công cộng... thay vì lựa chọn xe dùng nhiên liệu hóa thạch. 

Về phía các cơ quan quản lý, Bộ Công Thương đặt mục tiêu tới 2030, tỷ lệ ô tô điện, hybrid, xe xanh chiếm khoảng 18 - 22% tổng doanh số toàn thị trường, tương đương 180.000 - 242.000 chiếc. Như vậy trong thời gian tới, các xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung sẽ ngày càng bị hạn chế và loại bỏ dần.

Theo báo cáo Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM - bao gồm 5 thành viên Honda Việt Nam, Piaggio Việt Nam, Việt Nam Suzuki, SYM Việt Nam và Yamaha Motor Việt Nam), vừa công bố doanh số bán hàng quý II/2025 đạt 611.236 xe, giảm 9,2% so với quý I nhưng tăng 1,34% so với cùng kỳ năm 2024.

Nếu cộng dồn 6 tháng đầu năm 2025, doanh số của các hãng xe máy thuộc VAMM đạt 1.284.291 xe, tăng khoảng 6,4% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), tổng sản lượng xe máy mới xuất xưởng tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2025 ước đạt trên 1,568 triệu chiếc, tăng 6,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, so với doanh số bán ra của các thành viên VAMM, các hãng xe máy còn tồn kho khoảng 284.000 xe.

Trong khi ở mảng ô tô, theo báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA), tổng doanh số bán hàng của toàn thị trường tính chung 6 tháng đầu năm 2025 đạt 163.021 ô tô các loại, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, lượng tiêu thụ xe con tăng 18%; xe thương mại tăng 28% và xe chuyên dụng tăng 28% so với 6 tháng đầu năm 2024.

Tuy nhiên, số liệu trên của VAMA chưa phải là số liệu bán hàng của toàn thị trường ô tô Việt Nam bởi các thương hiệu Audi, Jaguar Land Rover, Mercedes-Benz, Subaru, Volkswagen, Volvo… không tiết lộ thông tin về kết quả kinh doanh.

Hay các thành viên không thuộc VAMA như VinFast cũng có lượng xe bán khá tốt. Như VinFast, trong 6 tháng đầu năm 2025, VinFast đã bán ra 67.569 xe; Hyundai bán ra hơn 20.000 xe.

Ngoài ra, tại Chỉ thị 20, Thủ tướng cũng yêu cầu Hà Nội ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp phương tiện sử dụng năng lượng sạch, doanh nghiệp phát triển hạ tầng phục vụ phương tiện sử dụng năng lượng sạch trong thực hiện chuyển đổi xanh; chính sách khuyến khích, hỗ trợ người dân chuyển đổi từ phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện sử dụng năng lượng sạch hoặc sử dụng phương tiện công cộng.