Nghị định 08 sắp hết hiệu lực : Lối đi nào cho thị trường trái phiếu?

Thị trường trái phiếu sẽ biến động ra sao sau khi Nghị định 08 hết hiêụ lực vào cuối tháng 12 này?

Sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 08/2023 ngày 5/3/3023 sửa đổi, bổ sung các quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu, thị trường đã có những dấu hiệu tích cực hơn.

Thông tin về vấn đế này, ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và các tổ chức tài chính, Bộ Tài chính cho biết: "Thị trường đã có những dấu hiệu tích cực hơn, doanh nghiệp đã quay lại phát hành được trái phiếu. từ quý 2 trở đi, tháng sau khối lượng phát hành đều cao hơn tháng trước. Tới hết tháng 11, có 77 doanh nghiệp phát hành khối lượng khoảng 220.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, căn cứ các quy định của Nghị định 08, doanh nghiệp và trái chủ đã rất nỗ lực thực hiện đàm phán thanh toán trái phiếu đến hạn. Đến nay, khoảng 40% khối lượng trái phiếu chậm trả của 68 doanh nghiệp đã có phương án đàm phán, tỉ lệ đàm phán thành công tăng từ 16% tháng 2/2023 lên 63% vào tháng 10/2023".

Mặc dù có những tiến triển khả quan  nhờ song rủi ro và áp lực vẫn đang trực chờ phía trước khi giá trị TPDN đáo hạn sẽ “lên đỉnh” trong năm 2024.

Trong khi đó, thị trường sẽ phải quay lại áp dụng Nghị định 65/2022 từ đầu năm 2024, do Nghị định 08/2023 chỉ cho phép tạm ngưng áp dụng 3 nội dung của Nghị định 65/2022 đến hết tháng 12-2023. Trong đó có quy định xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân; quy định về xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành; quy định về thời gian để phát hành đối với một đợt trái phiếu.

Đánh giá về sự tác động của thị trường trái phiếu khi thời hạn hết hiệu lực của Nghị định 08 sắp đến gần, ông Nguyễn Thế Minh, Trưởng phòng phân tích chứng khoán vĩ mô, Công ty cổ phần Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết: "Nghị định 08 cuối năm nay sẽ hết hiệu lực và đến sang năm là quay lại Nghị định 65 thì chắc chắn sẽ gây ra cho thị trường trái phiếu trong thời gian tới và nhất là cho đợt phát hành mới hoặc là những nghiệp vụ đáo hạn của các doanh nghiệp hiện nay. Điều này sẽ gây áp lực cho các doanh nghiệp trong năm 2024 mà năm 2024, áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp rất lớn và cũng là mức cao nhất trong 3 năm. Do đó, việc Nghị định 08 hết hiệu lực và chuyển sang Nghị định 65 sẽ gây ra những áp lực không nhỏ".

Do đó, tại toạ đàm Thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức mới đây, ông Phan Đức Hiếu - Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - nhấn mạnh,  cần rà soát Nghị định 08, quy định nào sẽ tiếp tục áp dụng và quy định nào sẽ không áp dụng để quay lại Nghị định 65 theo nguyên tắc tạo thuận lợi cho thị trường phát triển trong năm 2024:

"Cần đảm bảo tạo thuận lợi cho thị trường phát triển trong năm 2024 là yếu tố quan trọng hàng đầu. Với những trái phiếu đã phát hành dựa trên chuẩn cũ của Nghị định 153, bây giờ nếu lại áp chuẩn mới vào thì ít nhiều về mặt lý thuyết sẽ có ảnh hưởng đến việc thanh khoản. Chúng ta xem xét Nghị định 08 trong bối cảnh phù hợp với thực tế Việt Nam, đồng thời cũng phải tính đến tương lai tăng trưởng sắp tới của thị trường trái phiếu bền vững, xanh, minh bạch và an toàn".

Với việc Nghị định 08/2023 sắp hết hiệu lực và thị trường trái phiếu sẽ phải quay lại thực hiện theo Nghị định 65 năm 2022, TS Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tiền tệ quốc gia cho rằng, việc này cần có lộ trình, cân đối để tiếp tục kiến tạo cho thị trường phát triển:

"Nghị định 08/2023/NĐ-CP sửa đổi 3 điều kiện, trong đó thời gian chào bán là không có vấn đề gì, vẫn 60 ngày; nhưng quan trọng là nhà đầu tư chuyên nghiệp thì cân nhắc thời gian tới nên như thế nào. Nếu chúng ta muốn thị trường lành mạnh, đúng đối tượng là người mua có kiến thức, có kinh nghiệm, có hiểu biết thì sẽ áp dụng tiếp điều kiện, điều khoản của nhà đầu tư chuyên nghiệp theo Nghị định số 65/2022.  Nhưng riêng về chỗ này, tôi nghĩ xếp hạng tín nhiệm cho doanh nghiệp với đơn vị phát hành nên có lộ trình phù hợp hơn. Hiện nay, mới có 3 tổ chức phát hành; thứ hai là văn hoá, thói quen của những bên phát hành mua dịch vụ xếp hạng tín nhiệm rõ ràng chưa hình thành ngay được".

Do đó, TS Cấn Văn Lực cho rằng, cần cân nhắc lộ trình thích hợp hơn ở chỗ xếp hạng tín nhiệm và đặc biệt phải phân nhóm, nhóm nào cần xếp hạng tín nhiệm, nhóm nào không cần xếp hạng tín nhiệm.

Về vấn đề này, theo bà Nguyễn Ngọc Anh, Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI, với thị trường trái phiếu hay bất kỳ thị trường nào, đều phải trải qua giai đoạn phát triển và những vấp váp để chỉnh sửa lại những quy định, chính sách và chuẩn chỉnh hóa quá trình phát triển của mình:

"Nhìn sang lịch sử các nước xung quanh trước khi họ đi đến một thị trường trái phiếu phát triển tương đối hoàn hảo như hiện nay và thậm chí là đến thời điểm hiện nay, họ cũng vẫn có vấn đề và tiếp tục hoàn thiện lại thể chế.Trong năm 2024, thị trường trái phiếu doanh nghiệp được dự báo sẽ bước sang giai đoạn phát triển mới, hiệu quả, an toàn và bền vững hơn".

Do đó, cần xem xét Nghị định 08 trong bối cảnh phù hợp với thực tế Việt Nam, đồng thời cũng phải tính đến tương lai tăng trưởng sắp tới của thị trường trái phiếu, bền vững, xanh, minh bạch, an toàn.

Thông tin trong nước và quốc tế

# Bộ Tài chính cho hay, hiện còn 21 bộ, cơ quan Trung ương và 30 địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch được Thủ tướng giao. Vì vậy, các đơn vị cần khẩn trương hoàn thành việc phân bổ kế hoạch năm.

# Đáng chú ý, Bộ Công Thương vừa có văn bản báo cáo về công tác dự trữ xăng dầu quốc gia gửi Chính phủ và đề xuất chuyển nhiệm vụ quản lý dự trữ xăng dầu quốc gia sang Bộ Tài chính trong giai đoạn 2024-2025. 

# Hệ số điều chỉnh giá đất năm 2024 tại 5 khu vực của Hà Nội được điều chỉnh tăng so với năm 2023, trung bình tại các quận tăng khoảng gần 17% và tại các huyện khoảng 22%. 

# Tại TPHCM, Sở Xây dựng thành phố cho rằng, kết quả phát triển nhà ở xã hội thời gian qua còn thấp do còn nhiều bất cập, vướng mắc. Vì vậy, Sở này đề xuất, phân định 5 nhóm vấn đề vướng mắc để giải quyết. 

# Giá vàng trong phiên đầu tuần tiếp tục có sự biến động khi xuống dưới mốc 74 triệu đồng mỗi lượng. Cụ thể, mỗi lượng vàng miếng SJC được mua-bán ở mức 72,8 - 73,8 triệu đồng/lượng.

Trong khi đó, trên thị trường tự do hôm nay, tỷ giá được giao dịch ở mức 24.740 đồng/USD. 

# Giới kinh doanh ô tô nhận định, khó khăn sẽ tiếp tục khó khăn kéo dài sang cả năm 2024. Nhiều doanh nghiệp và đại lý ô tô vẫn còn phải đối mặt với ế ẩm, tồn kho cao, giảm hoạt động và thua lỗ. 

# Còn theo khảo sát PwC, có đến 62% người tiêu dùng cắt bớt các khoản chi dịp cuối năm. Trong số đó, cắt giảm mua sắm hàng điện tử chiếm 38%, do quan ngại về giá cả lẫn chất lượng.

# Gần đây, hàng loạt lãnh đạo ngân hàng JPMorgan Chase, Citigroup và Bank of America đều lên tiếng cảnh báo về thời kỳ khó khăn của kinh tế Mỹ và cho rằng một cuộc suy thoái đang tới gần. 

# Đại diện Bộ Năng lượng Hoa Kỳ cho biết, nước này sẽ sớm công bố hướng dẫn giúp các nhà sản xuất hydro nhận được hàng tỷ USD tiền trợ cấp năm nay trong khuôn khổ Đạo luật Giảm lạm phát. 

# Tuần này, ngân hàng trung ương châu Âu, Anh và Mỹ đều họp bàn, để quyết định chính sách lãi suất trong bối cảnh lạm phát vẫn ở mức cao.

Trong đó, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) được dự báo giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tuần này, để đảm bảo lạm phát tiếp tục hạ nhiệt. 

Thông tin thị trường chứng khoán

# Thị trường chiều nay không có nhiều biến động khi VNIndex đạt ngưỡng 1.125,5 điểm, chỉ tăng 1 điểm.

# GTGD khớp lệnh sàn HOSE tiếp tục giảm 20% so với phiên trước, về mức thấp kể từ đầu năm là 12,5 nghìn tỷ đồng. Khối ngoại đánh dấu phiên bán ròng thứ 9 liên tiếp, GT 425 tỷ đồng.

# Theo SSI Reseach, theo ngành, những nhóm tăng điểm bao gồm Bất động sản, Thực phẩm đồ uống, Khí đốt, Hóa chất, Vận tải. Đồng thời, nhóm Thủy sản, Chứng khoán cũng có giao dịch nổi bật trong phiên.