Giá xăng dầu đồng loạt giảm
Giá xăng tại kỳ điều hành hôm nay (27/11) được điều chỉnh giảm lần thứ 2 liên tiếp. Giá dầu diesel cũng giảm mạnh.
Xử lý hàng giả gặp khó do vướng mắc trong quy trình pháp lý
Ảnh minh họa
5 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng trên cả nước đã phát hiện và xử lý hơn 40.000 vụ vi phạm liên quan đến buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, với tổng giá trị xử phạt lên tới 6.500 tỷ đồng. Nổi bật là tình trạng làm giả trong các lĩnh vực có mức độ rủi ro cao như thực phẩm và dược phẩm, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người dân, làm xói mòn niềm tin thị trường và gây tổn thất cho doanh nghiệp chân chính.
Theo ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), công tác xử lý hàng giả hiện gặp không ít khó khăn do vướng mắc trong quy trình pháp lý:
"Trong 5-10 năm gần đây như tem chống giả, mã vạch, RFID, và phổ biến nhất hiện nay là mã QR hay NFC. Mục tiêu là giúp cơ quan chức năng và người tiêu dùng dễ dàng xác định sản phẩm thật giả chỉ bằng một thao tác quét đơn giản. Tuy nhiên, thực tế 5-7 năm qua cho thấy, dù có những công nghệ này, cuộc chiến chống hàng giả vẫn chưa thực sự đi đến hồi kết. Vấn đề nằm ở chỗ, ngay cả tem chống hàng giả cũng có thể bị làm giả, mã QR cũng có thể bị sao chép. Đây là những thách thức hiện hữu mà công tác chống hàng giả đang phải đối mặt".
Trong một thập kỷ qua, nhiều giải pháp công nghệ đã được triển khai để xác thực hàng hóa như tem chống giả, mã vạch, mã QR, NFC và RFID. Mục tiêu: hỗ trợ cơ quan chức năng và người tiêu dùng trong việc nhận biết thật – giả chỉ qua một thao tác quét đơn giản.
Tuy nhiên, thực tế 5-7 năm qua cho thấy những công nghệ này vẫn có thể bị làm giả hoặc sao chép. Mã QR có thể bị nhân bản. Tem chống giả lại bị… làm giả. Cuộc chiến với hàng giả, vì thế, vẫn chưa có hồi kết. Các chuyên gia cảnh báo: đã đến lúc cần một hạ tầng công nghệ truy xuất minh bạch – toàn diện – thống nhất, thay vì các giải pháp rời rạc như hiện nay.
Ông Hoàng Tuấn Anh, Giám đốc Công nghệ thông tin, Công ty CP Dược phẩm ECO nhận định: "Hiện nay, dữ liệu truy xuất còn thiếu quy chuẩn, mỗi doanh nghiệp thường tự tạo mã vạch riêng, dẫn đến thông tin khách hàng truy xuất thiếu tính đồng bộ. Bên cạnh đó, dữ liệu giữa các doanh nghiệp chưa được liên thông với nhau và cũng chưa kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia với nhau. Vì vậy tôi cho rằng, rất cần xây dựng một quy chuẩn thống nhất, nhằm hình thành hệ thống xác thực xuyên suốt, bảo đảm minh bạch toàn bộ hành trình và vòng đời của sản phẩm".
Ảnh minh hoạ: GPT
Cần làm gì để truy xuất nguồn gốc trở thành “lá chắn” bảo vệ thị trường?
Tại Việt Nam, dù đã ban hành các tiêu chuẩn quốc gia như TCN 12850, TCN 12827, TCN 13167, nhưng mới dừng ở mức khuyến nghị, chưa có cơ chế bắt buộc áp dụng trên toàn quốc.
Ông Bùi Bá Chính, Quyền Giám đốc Trung tâm Mã số mã vạch Quốc gia (Bộ Khoa học & Công nghệ), cho biết thêm:
"Hiện nay, chúng tôi đã tham mưu để Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Quốc gia đề xuất để Bộ Khoa học và Công nghệ công bố một số tiêu chuẩn mới về truy xuất nguồn gốc (TCN 12850, TCN 12827 và TCN 13167…) về cơ bản đã tiệm cận với chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, các tiêu chuẩn này hiện chỉ mang tính khuyến nghị, chưa có cơ chế bắt buộc và thống nhất áp dụng trên toàn quốc. Nếu được luật hóa và triển khai đồng bộ qua hệ thống quy chuẩn, thông tư, nghị định, các tiêu chuẩn này sẽ đi sâu vào chuỗi cung ứng, tạo lập hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm minh bạch và thống nhất".
Ở góc độ công nghệ, ông Nguyễn Huy, Trưởng Ban Công nghệ – Hiệp hội Dữ liệu quốc gia, nhấn mạnh: "Tạo ra một hệ sinh thái toàn diện việc tạo ra một mã định danh duy nhất (ID) cho từng sản phẩm. Trong suốt quy trình sản phẩm đi qua sẽ để lại các bằng chứng số được ghi nhận và lưu trữ trên hệ thống công nghệ chuỗi khối (Blockchain). Một khi bằng chứng số đã được ghi nhận trên nền tảng, dữ liệu này sẽ là bất biến, không thể chỉnh sửa hay thay đổi. Các bằng chứng số sẽ được lưu giữ theo từng mốc thời gian khác nhau, đảm bảo rằng khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng, tất cả thông tin về dữ liệu của sản phẩm đều minh bạch, đáng tin cậy và có thể kiểm chứng".
Trong bối cảnh hàng giả ngày càng tinh vi, việc thiết lập một nền tảng truy xuất nguồn gốc thống nhất, minh bạch và ứng dụng công nghệ cao là yêu cầu không thể trì hoãn. Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà là nền tảng xây dựng niềm tin thị trường, thúc đẩy thương mại chính ngạch, và bảo vệ lợi ích cộng đồng, uy tín quốc gia./.
