Gieo mầm xanh nơi đê biển Tân Thành

MÌNH ĐÃ ĐÚNG

Những ngày giữa tháng 10, Kim Ngân – Giám đốc Dự án Blue & Green cùng nhóm bạn trẻ đội nắng giữa bãi biển Tân Thành (huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang), bên cạnh tuyến đê xung yếu để cùng chính quyền địa phương đo đạc, kiểm nghiệm những mầm đước được vun trồng hồi tháng 7/2022.

Gần 30.000 cây đước đã nhú lá non đầu tiên. Thuỷ triều rút, bước chân bên mầm lá rung rinh nhè nhẹ trước gió, Ngân không quên những tháng ngày vất vả khi vừa đặt chân đến vùng đất đã từng bị tổn thương bởi thiên tai…

“Thật sự là đất ở đây rất khó để trồng, không phải là đất màu mỡ. Và mực nước lên xuống, thủy triều cũng thất thường, nên là mọi người rất là sợ cây sẽ chết. Nhưng mà ngày hôm nay xuống, và nhìn thấy cây đã mọc lên rất là tươi tốt, được 2,3 tầng lá rồi.

Đó là dấu hiệu đáng mừng cho đội dự án rằng quyết định này của mình là đã đúng. Mình đã chọn đúng loại cây mình gieo trồng và đúng thời điểm, nên cây có thể sống được tốt như vậy…”,  Kim Ngân nhớ lại.

Công việc chính của Kim Ngân là quản lý một công ty du lịch, nhưng chính vì được đi đây đi đó, tận hưởng những khung cảnh đẹp nhiều nơi trên thế giới đã thôi thúc Ngân quyết định trở về quê hương Việt Nam để làm một điều gì đó ý nghĩa.

Từ năm 2020 - 2021, dự án Blue & Green đã đi qua rất nhiều địa điểm, trong đó có huyện Gò Công Đông, Tiền Giang. Ngân đã phải tham vấn chính quyền địa phương, các chuyên gia khoa học nông nghiệp để có được thông tin về thổ nhưỡng, khí hậu và tìm ra loại cây cũng như thời điểm gieo trồng phù hợp.

Blue & Green quyết định gieo hạt trụ mầm để cây có thể tự thích nghi với môi trường khắc nghiệt ở đê biển Tân Thành và giảm số lượng cây chết.

Khoảng thời gian đầu khi tìm hiểu, hầu như tháng nào vợ chồng Ngân cũng về Gò Công Đông để gặp bà con địa phương và trải nghiệm đời sống của bà con khi không có rừng ngập mặn bảo vệ.

Ngân chia sẻ: “Mỗi lần mưa bão đến thì người dân ở đây đều phải di chuyển vào phía trong và bỏ lại tài sản của mình vì nước biển tràn vào và sóng đánh lớn. Qua những lần đi khảo sát và lắng nghe tôi mới cảm thấy đây nên là địa điểm để dự án thực hiện.

Thực sự mà nói, người dân ở đây đa phần không quan tâm đến vấn đề môi trường biến đổi khí hậu, thậm chí tuyên truyền ngưng xả rác đã là điều khó, chứ đừng nói đến chuyện trồng rừng ngập mặn để bảo vệ đê.

Dự án mong muốn như ngọn đuốc dẫn đầu để mọi người tập trung chú ý để hiểu về tầm quan trọng và có thể hiểu được đã có những tổ chức, doanh nghiệp quan tâm đến vấn đề môi trường và cấp thiết đến thế nào” .

TRUYỀN CHO THẾ HỆ SAU

Gần 2 năm đi về, các bạn trẻ có lúc cũng có suy nghĩ bỏ cuộc, vì để trồng được gần 30.000 cây ở khu vực 4.16 ha đất trống ngay dưới chân đê xung yếu không phải là chuyện dễ dàng.

Trong giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát, khi tất cả mọi người trong Ban dự án đang cùng tâm sức và có kế hoạch trồng cây sớm, thì đã phải dừng lại và mất liên lạc.

Nhưng động lực để Ngân và các thành viên dự án bước tiếp đó là cậu con trai 4 tuổi: “Bé rất thích trồng cây. Ở trên sân thượng, bé hay trồng những cây nhỏ. Và con tôi cũng tham gia trồng những cây đước đầu tiên trên mảnh đất này.

Tôi nghĩ, vấn đề bảo vệ môi trường cần phải được bắt đầu từ những bé nhỏ, vì những việc mình làm ngày hôm nay, thế hệ mai sau sẽ thụ hưởng. Tôi hy vọng, những gì tôi cố gắng ngày hôm nay các em nhỏ sẽ được gặt hái để các em nhỏ có một môi trường sống trong lành hơn”.

Dự án kéo dài 4 năm bao gồm 1 năm trồng, 3 năm chăm sóc, mỗi năm sẽ có một đợt nghiệm thu. Chính quyền địa phương sẽ tiến hành đo đạc đủ mật độ cây sống/ha.

Sau 4 năm, mong muốn của Ngân và dự án là khu vực này sẽ chính thức trở thành rừng phòng hộ quốc gia nhằm ngăn chặn việc khai thác rừng.

Ông Đào Minh Hiệp, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Thành, huyện Gò Công Đông nói về ý nghĩa của dự án: “Hoạt động thể hiện sự hiểu biết của bạn trẻ trong trồng rừng, qua đó để tuyên truyền cho người dân nâng cao nhận thức trong công tác trồng cây gây rừng. Chương trình này rất có ý nghĩa trong thời gian tới để mà mọi người cùng chung tay góp sức chống biến đổi khí hậu, nhất là đối với địa bàn Tân Thành là nơi mà thường xuyên xảy ra thiên tai triều cường cũng như là sạt lở trong thời gian qua”.

KHỞI ĐẦU TỐT ĐẸP

Từ câu chuyện thuyết phục chính quyền địa phương cho đến việc tìm được doanh nghiệp đồng hành, hỗ trợ và nơi cung cấp giống cây với giá gần như giá vốn, Kim Ngân đều phải trực tiếp tính toán chi tiết, tỉ mỉ.

Doanh nhân Đặng Thị Thu Thuỷ, Phó Giám đốc Công ty Kỹ thuật Tân Hoa là người gốc Gò Công Đông (Tiền Giang) chứng kiến bà con quê mình thường xuyên sống trong cảnh nơm nớm lo sợ trước thiên tai, bà đã đồng hành cùng dự án Blue&Green để có những hỗ trợ thiết thực nhất.

Bà Thuỷ bày tỏ: “Tôi rất cảm ơn Kim Ngân, Giám đốc dự án chương trình trồng rừng này, bởi tâm huyết muốn đem những giá trị nhân văn về quê Tiền Giang. Vùng biển này bà con rất nghèo. Hành động thiết thực trồng rừng để bảo vệ đê điều giúp cho bà con ở đây thì việc làm rất là ý nghĩa”.

Mới ngày nào các bạn nhỏ, thành viên dự án và mạnh thường quân cùng nhau cắm cây đước đầu tiên cho đến thời điểm hiện tại ở giai đoạn 1, nhìn thấy số lượng cây đước có thể sống được hơn 90% đã là một niềm hạnh phúc của Ngân và Blue & Green.

Đó là sự khởi đầu tốt đẹp và hứa hẹn một cánh rừng đước sẽ lấp đầy những tổn thương mà thiên tai đã gây ra cho người dân nơi đây suốt bao năm qua.

“Khi bạn gieo một cây xuống, bạn phải mất cả nửa đời người, thậm chí dài hơn để chờ cái cây đó lớn, nhưng khi bạn chặt cây thì rất nhanh, vài phút hay chỉ vài giờ đồng hồ.

Qua quá trình thực hiện dự án và trực tiếp trồng cây vào ngày khởi công, toàn bộ team dự án và Hội JCI Việt Nam cũng có thể hiểu rằng, việc trồng được một cây vô cùng khó khăn và không phải ngày một ngày hai để có thành quả ngay lập tức mà cần phải có sự quyết tâm giáo dục thế hệ mầm non.

Khi các bé thấy cha mẹ, anh chị đang trồng cây, bảo vệ môi trường thì các bé sẽ có nhận thức cần phải bảo vệ tiếp tục rừng cây đó”, Kim Ngân nói về thông điệp của Dự án.

Ngân và Blue&Green mong muốn câu chuyện và hành động của mình được truyền tải đến các nước trên thế giới để cùng lan toả những hành động tích cực.

Khu vực huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang luôn chịu nguy cơ ảnh hưởng bão cao mỗi khi mùa mưa bão đến. Tuyến đê xung yếu với nhiệm vụ bảo vệ vùng thấp có nguy cơ xâm thực và ngập mặn cao. Khu vực này không có nước ngọt tự nhiên, mặc dù hiện đã có hệ thống dẫn nước ngọt về cho các hộ dân nhưng tới mùa hạn hán nước vẫn rất khan hiếm.

Trên toàn tuyến đê Tân Thành, có nhiều đoạn chỉ còn vết tích của rừng ngập mặn do nước biển quá lớn, tàn phá rừng. Tỉnh Tiền Giang đã thực hiện biện pháp dùng “đê mềm” cách xa bờ đê chính Tân Thành để bảo vệ đê, nhưng nhìn ra biển, các “đê mềm” cũng chỉ còn vết tích lấp xấp ở mực nước biển.

Với mong muốn được giúp đỡ bà con vùng có nguy cơ ngập mặn cao, bảo vệ rừng và lan toả tinh thần bảo vệ môi trường tự nhiên, Câu lạc bộ Lãnh đạo doanh nhân trẻ thế giới tại Việt Nam (JCI Việt Nam), chi hội Đông Sài Gòn khởi xướng dự án Blue & Greeen với sứ mệnh: “Đưa ra những giải pháp và chiến lược bền vững hoạt động tốt hơn cho môi trường”.

Được thành lập vào năm 1915 tại Mỹ, JCI – Liên đoàn Lãnh đạo và Doanh Nhân Trẻ Thế Giới là mạng lưới kết nối lớn nhất toàn cầu của những công dân trẻ tích cực (Young Active Citizens) trong độ tuổi từ 18 đến 40. JCI là tổ chức Phi lợi nhuận (NPO) và là đối tác chính thức của Liên Hợp Quốc trong việc thực hiện 17 mục tiêu phát triển bền vững. Hiện nay JCI đã có hơn 120 quốc gia thành viên.

Tại Việt Nam, JCI là câu lạc bộ trực thuộc Hội Doanh nhân trẻ TP. Hồ Chí Minh thành lập năm 2008. JCI đã tổ chức nhiều chương trình, hoạt động có ý nghĩa, hướng đến sự thay đổi tích cực trong cộng đồng, trong đó có các dự án về môi trường.