Đi máy bay tại Châu Âu rẻ hơn 30 lần so với đường sắt

Hiện nhiều quốc gia tại Châu Âu đang trải qua đợt nắng nóng cực đoan khi một số nơi đã phát đi cảnh báo đỏ về nhiệt độ cao. Những năm gần đây, khi tình trạng nóng lên toàn cầu ngày một nghiêm trọng, truyền thông đang khuyến khích người dân giảm đi máy bay và chọn các phương tiện di chuyển khác ít gây ô nhiễm hơn như tàu hỏa. Dù vậy, sự chênh lệch về giá vé giữa 2 phương thức di chuyển này có thể khiến nhiều người phải cân nhắc.

Theo một nghiên cứu được tổ chức Greenpeace công bố vào cuối tháng 7 vừa qua, giá vé máy bay có thể rẻ gấp 30 lần so với di chuyển bằng tàu hỏa. Nghiên cứu được thực hiện bằng việc so sánh giá vé máy bay với tàu hỏa tại 112 tuyến đường tại Châu Âu trong 9 ngày khác nhau.

Kết quả cho thấy, trung bình giá vé tàu hỏa sẽ đắt gấp đôi so với giá vé máy bay nếu tính việc đi từ Anh qua Châu Âu, với việc giá vé của tuyến tàu Eurostar thường đắt gấp 4 lần so với giá vé máy bay thông thường. Tuyến đường xuất phát từ Tây Ban Nhac cho kết quả tương tự khi so sánh giá vé của 4 hãng đường sắt phổ thông tại đây. Giá vé máy bay rẻ hơn tàu hỏa tại 71% tuyến đường.

Đặc biệt, tại một số tuyến, giá vé tàu hỏa thậm chí đắt gấp vài chục lần. Theo đó, nếu đặt vé tàu hỏa đi từ London, Anh tới Barcelona, Tây Ban Nha 2 ngày trước khi khởi hành, giá vé sẽ rơi vào khoảng 384 euro (Tức hơn 10 triệu VNĐ), trong khi đó giá vé cho 1 chuyến bay đi tuyến đường tương tự của hãng hàng không giá rẻ Ryanair chỉ rơi vào khoảng 13 euro (tức khoảng 350 nghìn VNĐ).

Tuyến bay London – Barcelona là một trong những đường bay chặng ngắn phổ biến nhất tại Châu Âu, với khoảng 3.36 triệu lượt khách đi lại vào năm 2019, theo Greenpeace. Nếu chừng đó lượt khách chuyển sang đi tàu hỏa, thế giới sẽ giảm đi 461 nghìn tấn khí thải nhà kính, tương đương lượng khí thải hàng năm của khoảng 300 nghìn ô tô.

“Tại sao phải chọn đi tàu hỏa từ London tới Barcelona và chi trả tận 384 euro trong khi giá vé máy bay chỉ có 13 euro? Người dân có quyền chọn phương thức di chuyển nhanh, tiện và hợp túi tiền của họ”, Báo cáo của Greenpeace đã chỉ ra.

Cũng theo báo cáo, dù thông thường giá vé tàu hỏa sẽ rẻ hơn máy bay, nhưng vào mùa du lịch, xét cả về các tuyến kết nối, tần suất chuyến cũng như trải nghiệm dịch vụ, đường sắt Châu Âu sẽ không thể so bằng đường hàng không. Một điểm nữa là một số hãng đường sắt Châu Âu không bán vé trước quá 2-3 tháng, từ đó đem lại cho ngành hàng không thêm một lợi thế.

Dù vậy, báo cáo của Greenpeace cũng nhấn mạnh một điều rằng các con số này chưa phải là một bức tranh đầy đủ để so sanh giữa 2 phương thức di chuyển. Bởi hàng không giá rẻ tuy rẻ về giá vé, nhưng lại có nhiều phụ phí như phí hành lý ký gửi, thậm chí hành lý xách tay, hay tính tiền các dịch vụ trên máy bay, v.v...

Ngành hàng không “đóng góp” khoảng 2,5% tổng lượng khí thải toàn cầu mỗi năm, gấp 5 lần so với đường sắt. Chưa kể việc lượng khí thải mà hàng không thải ra mỗi năm liên tục tăng trong suốt 1 thập kỷ qua, tính từ năm 2009 tới 2019, khoảng 29% theo Greenpeace. Dù vậy, kết quả nghiên cứu từ năm 2019 với tuyến Edinburgh, Scoland đi London, tuyến đường phổ biến thứ hai tại Châu Âu, đã cho thấy giá vé tàu hỏa đã đắt gấp 2 lần so với giá vé máy bay, lại tốn kém thời gian khi mất tới 4 tiếng rưỡi cho chuyến hành trình, trong khi đi máy bay chỉ mất hơn 1 tiếng.

Theo hãng tin CNN, hiện các hãng hàng không tại Châu Âu đang được miễn thuế đối với dầu hỏa, trong khi ngành đường sắt không được hưởng chính sách tương tự. Ước tính hiện chính phủ EU mất 4 triệu euro mỗi giờ cho các loại thuế hàng không, bao gồm cả thuế dầu hỏa.

Trong 112 tuyến đường được Greenpeace nghiên cứu, 79% tuyến này có hãng hàng không giá rẻ vận hành. Các hãng hàng không giá rẻ thường tự hào về việc có đội bay mới hơn và ít gây ô nhiễm môi trường hơn, nhưng sự tăng trưởng theo cấp số nhân của họ cũng là một vấn đề đối với toàn ngành.

“Các hãng hàng không được hưởng lợi từ rất nhiều chính sách. Nếu máy bay gây ô nhiễm nhiều hơn tàu hỏa thì tại sao họ lại được hưởng nhiều ưu đãi như vậy? Giá vé máy bay có thể rất rẻ, nhưng chi phí thật sự đề nặng lên người lao động và người đóng thuế”, Lorelei Limousin, nhà vận động môi trường cấp cao của tổ chức Greenpeace chia sẻ.

“Vì lợi ích của hành tinh và con người, các chính trị gia cần hành động để xoay chuyển tình thế, biến việc đi tàu trở thành lựa chọn phù hợp với nhiều người hơn. Nếu không, chúng ta sẽ tiếp tục chứng kiến những đợt nắng nóng kéo dài như hiện tại ở Tây Ban Nha, Ý, Hy Lạp và nhiều quốc gia khác”, ông Lorelei Limousin cho biết thêm.

Hiện Greenpeace đang kêu gọi chính phủ các quốc gia EU ban hành thêm các chính sách như “vé khí hậu” dài hạn cho các phương tiện giao thông công cộng bao gồm cả các tuyến đi xuyên biên giới. Nhóm cũng đề nghị những khoản này nên được tài trợ bởi việc loại bỏ dần các khoản trợ cấp dành cho ngành hàng không.