Cuối năm, hàng “ngoại nhập” giá rẻ tràn ngập thị trường

Trong vài tháng gần đây, một số sàn thương mại điện tử lớn với chủ lực là hàng giá rẻ của nước ngoài đang có động thái mở rộng vào thị trường Việt Nam. Đặc biệt với mô hình làm việc trực tiếp với doanh nghiệp sản xuất để bán hàng. Cắt giảm nhiều khâu phân phối trung gian để đưa ra mức bán lẻ rẻ nhất có thể.

Bản thân những người tiêu dùng, đặc biệt là người trẻ đang có xu hướng mua sắm online thay vì trực tiếp. Bên cạnh đó, nhiều mặt hàng tiêu dùng như quần áo, đồ gia dụng, giày dép đến từ Trung Quốc cũng thu hút họ hơn trên các kênh mua sắm online:

"Do mẫu mã của họ đẹp và giá rẻ nên mình thích mua hàng của Trung Quốc. Chưa kể người Việt Nam mình cũng nhập hàng Quảng Châu về bán rất nhiều nơi. Hiện nay, người tiêu dùng của mình cũng muốn mua trực tiếp từ kênh thương mại điện tử của Trung Quốc này để không phải qua trung gian."

"Ngày trước khi thương mại điện tử chưa nở rộ, mình cũng khá vất vả trong việc đặt đồ từ Trung Quốc về. Sau này tự mày mò cách để đặt hàng trên các sàn thương mại điện tử từ TQ thấy khá tiện. Việc đổi trả hàng hoặc hoàn hàng họ cũng làm khá tốt, chăm sóc khách hàng dù đơn không phải lớn."

Từ các khu chợ truyền thống tới các cửa hàng kinh doanh trên phố hay bán hàng online, trước đây thường bán xen kẽ hàng Việt và Trung. Nhưng nhiều nơi đã dần chuyển sang bán hàng Trung Quốc vì hàng nhập về quá dễ dàng, mẫu mã đa dạng, giá cả phải chăng phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng.

Chị Ngọc Phương – chủ một cửa hàng thời trang thiết kế cho rằng kinh doanh vốn đã khó khi cùng cạnh tranh với hàng nội, giờ thêm cả hàng Trung Quốc vào nội địa khiến càng thêm khó:

"Bản thân tôi là người làm hàng thiết kế thời trang nên thực sự thời gian gần đây với việc thương mại điện tử nở rộ và người tiêu dùng có thể tiếp cận những sản phẩm may mặc từ thị trường nước ngoài, đặc biệt là từ trung quốc một cách dễ dàng hơn cũng khiến chúng tôi phải suy nghĩ về việc cạnh tranh thế nào với hàng giá rẻ. Với đồ thời trang nhiều người sẽ có suy nghĩ là mua hàng rẻ và mặc một mùa là có thể loại bỏ nên đó cũng là thách thức với chúng tôi khi muốn hướng tới tiêu dùng bền vững."

Theo một số người bán hàng, không cần qua Trung Quốc tiểu thương vẫn có thể lấy hàng từ các kho xưởng trong nước, nhưng khoảng 70 - 80% là nhập hàng từ Trung Quốc. Ngoài đồ thời trang, hàng gia dụng của Trung Quốc như thau chậu, xoong nồi, cây lau nhà... với số lượng dồi dào và giá rất rẻ, thậm chí bằng nửa giá hàng Việt. Tương tự, các chương trình giảm giá lớn từ nhiều sàn thương mại điện tử cũng tràn ngập hàng Trung Quốc.

Chuyên gia kinh tế - PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhận định việc kinh doanh thương mại điện tử đặc biệt những hàng hoá có giá trị nhỏ dưới 1 triệu đang làm cho hàng hoá của doanh nghiệp Việt gặp khó khăn trong cạnh tranh giành thị phần:

"Đã đến lúc các doanh nghiệp Việt Nam phải có những cải tiến để nâng cao được chất lượng sản phẩm, hạ giá thành và đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân. Các sàn TMĐT Việt Nam cũng phải thay đổi phương cách phục vụ cho các chủ thể để từ đó đảm bảo tính đa dạng, phong phú tính lựa chọn các yêu cầu khác nhau của người tiêu dùng."

Trước cơn sốt hàng giá rẻ trên sàn thương mại điện tử, về mặt tích cực, người tiêu dùng Việt Nam có thêm một lựa chọn mua sắm giá rẻ, thuận tiện. Tuy nhiên, người tiêu dùng cần cân nhắc, cẩn trọng khi mua hàng, đặc biệt trong dịp cuối năm để tránh “tiền mất tật mang”.

Ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam khuyến nghị: "Thứ nhất, lựa chọn sàn cho chuẩn, sàn được phép vào Việt Nam. Thứ hai nữa là hàng hóa dịch vụ rất đa dạng, cho nên mình cũng phải cân nhắc lựa chọn, thấy là phù hợp và tin tưởng thì lựa chọn. Còn nếu như thấy không tin tưởng, sự lựa chọn mình chứa đựng rủi ro, chúng tôi cho rằng hãy dừng lại.

Việc các sàn thương mại điện tử nước ngoài sẽ vào nhiều hơn, bởi vì thị trường Việt Nam trở nên rất “hot” và rõ ràng sức tiêu thụ hàng hóa, nhất là hàng tiêu dùng hàng ngày thì rất lớn. Chúng tôi cho rằng về mặt quản lý nhà nước thì cũng phải siết chặt để chúng ta cố gắng có môi trường trong sạch cho người tiêu dùng."

Năm 2010, Thủ tướng ban hành Quyết định số 78 về việc miễn thuế nhập khẩu và thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh có trị giá dưới 1 triệu đồng. Trước thực tế kinh doanh qua thương mại điện tử nở rộ và tràn ngập hàng ngoại giá rẻ, Bộ Tài chính đang chờ ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp để hoàn tất thủ tục theo đúng trình tự, thủ tục ban hành của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Từ đó trình Thủ tướng hủy bỏ quyết định này nhằm bảo vệ doanh nghiệp trong nước và người tiêu dùng./.