Có thể hạ tải, nhưng phải an toàn

Thiếu trầm trọng xe tập lái, sát hạch hạng C1, tháo gỡ cách nào?

Hầu hết các cơ sở đào tạo lái xe đang đối mặt với tình trạng thiếu xe tập lái hạng C1, trong khi lại thừa xe tập lái hạng C, do trước đây giấy phép lái xe hạng C cho phép lái xe tải từ 3,5 tấn trở lên.

Bởi vậy, một số ý kiến đề xuất, có thể cho phép hoán cải, hạ tải phương tiện tập lái từ trên 7,5 tấn xuống dưới 7,5 tấn, phục vụ việc đào tạo lái xe hạng C1, để tránh lãng phí, cũng như giúp các doanh nghiệp có thời gian chuyển đổi phương tiện phù hợp.

Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ đã phân giấy phép lái xe thành 15 hạng, trong đó có phân giấy phép lái xe hạng C thành C1 (xe tải có tải trọng từ 3,5 tấn đến 7,5 tấn) và hạng C (xe tải trên 7,5 tấn – dùng cho việc đào tạo nâng hạng).

Việc phân hạng giấy phép lái xe này nhằm tạo thuận lợi cho người dân Việt Nam sinh sống, học tập tại các nước là thành viên của Công ước Viên (năm 1968) không mất chi phí đổi, học để được cấp giấy phép lái xe, đồng thời tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư, khách nước ngoài vào Việt Nam.

Tuy vậy, việc phân hạng giấy phép lái xe này cũng khiến ngành đào tạo lái xe đối mặt với một vấn đề nan giải: thiếu xe tập lái hạng C1, trong khi lại thừa xe đào tạo, sát hạch hạng C. Bởi trước đây, giấy phép lái xe hạng C được áp dụng cho các loại xe tải có tải trọng từ 3,5 tấn trở lên mà không phân biệt mức tải trọng tối đa.

Vì vậy, các trung tâm đào tạo thường đầu tư vào xe tải trên 7,5 tấn, nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo một cách đồng bộ và hiệu quả nhất. Điều này dẫn đến sự phổ biến của các xe hạng C trong hệ thống đào tạo, trong khi các xe tải từ 3,5 tấn đến 7,5 tấn ít được chú ý hơn, trong khi nhu cầu đào tạo, sát hạch giấy phép lái xe hạng C1 ngày càng tăng.

Sự thiếu hụt xe tập lái hạng C1 không chỉ ảnh hưởng đến các trung tâm đào tạo mà còn gây khó khăn cho học viên. Nhiều người muốn học để lấy giấy phép lái xe hạng C1 phải chờ đợi lâu hoặc phải di chuyển đến các trung tâm khác có đủ phương tiện phù hợp. Điều này gây mất thời gian và chi phí. Trong khi các xe tải trên 7,5 tấn hiện nay lại bị bỏ không hoặc sử dụng không hiệu quả, gây lãng phí cho các doanh nghiệp đào tạo.

Trước tình trạng này, một số ý kiến đề xuất, cho phép hạ tải các phương tiện có tải trọng trên 7,5 tấn xuống dưới 7,5 tấn để phục vụ đào tạo và sát hạch giấy phép lái xe hạng C1. Giải pháp này cũng được một số Sở GTVT đồng thuận, như Sở GTVT Hà Nội, TP. HCM, và ngay cả lãnh đạo cơ quan đăng kiểm. Bởi giải pháp này giúp tận dụng được nguồn phương tiện sẵn có, giảm áp lực tài chính cho các trung tâm đào tạo khi có thêm thời gian bố trí kinh phí đầu tư mua xe mới.

Tuy nhiên, để triển khai giải pháp này, cần xem xét kỹ lưỡng một số yếu tố. Thứ nhất, việc hạ tải phải đảm bảo phương tiện sau khi điều chỉnh vẫn đáp ứng được các tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn và bảo vệ môi trường. Nếu không, việc sử dụng các xe này trong đào tạo có thể tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho học viên cũng như những người tham gia giao thông khác.

Thứ hai, cơ quan quản lý cần đưa ra hướng dẫn cụ thể và tạo cơ chế pháp lý để các trung tâm đào tạo dễ dàng thực hiện hạ tải phương tiện. Việc cấp phép, kiểm định phương tiện sau khi hạ tải cần được thực hiện một cách minh bạch và không gây thêm gánh nặng cho doanh nghiệp.

Cuối cùng, cần xem xét đến các tác động dài hạn. Bởi hạ tải phương tiện chỉ là một giải pháp tạm thời. Trong tương lai, các trung tâm đào tạo vẫn cần đầu tư vào phương tiện mới, phù hợp với quy định, nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo tốt nhất và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Bên cạnh việc hạ tải phương tiện, cần đồng bộ nhiều giải pháp khác để giải quyết triệt để tình trạng này. Chẳng hạn như việc hỗ trợ các trung tâm đào tạo tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để đầu tư vào xe tập lái hạng C1 mới; tăng cường hợp tác giữa các trung tâm đào tạo, cho phép chia sẻ phương tiện hoặc điều phối học viên giữa các cơ sở cũng là một cách giảm thiểu áp lực về phương tiện…

Quan trọng hơn, các cơ quan chức năng và doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ, không chỉ để vượt qua khó khăn hiện tại mà còn xây dựng một hệ thống đào tạo lái xe chất lượng, đáp ứng nhu cầu của xã hội và thị trường vận tải trong tương lai.