Chất lượng công trình sau mưa ngập được đánh giá như thế nào?

PV VOV Giao thông đối thoại với ông Lê Hồng Điệp, Trưởng phòng Quản lý, tổ chức giao thông, Cục Đường bộ Việt Nam xung quanh nội dung này.

PV: Thưa ông, thời gian vừa qua tình trạng mưa ngập, thậm chí ngập lâu và ngập sâu diễn ra ở khá nhiều địa phương. Vậy việc đánh giá chất lượng công trình giao thông tại những công trình ở những địa điểm này được thực hiện như thế nào?

Ông Lê Hồng Điệp: Với tình trạng mưa lũ như năm nay, đặc biệt bão nhiều, mưa nhiều thì rất nhiều tuyến đường bị ngập nước, thậm chí ngập nhiều ngày. Đối với những người làm cầu đường và những nhà khoa học thì đều biết rằng, với tình trạng ngập nước thì kết cấu của nền đường, mặt đường và công trình sẽ bị tác động, bị hư hại, xuống cấp, nó làm cho cường độ chịu lực của mặt đường giảm đi, làm cho lề đường có thể bị xói lở, nền đường bị nhão nhoét, độ cứng giảm xuống...

Và sau khi nước rút, có thể xuất hiện hỏng ngay, hoặc xuống cấp dần dần.

Nhưng cả 2 yếu tố đó đều ảnh hưởng đến năng lực thông hành của con đường đó, nó sẽ giảm hơn thiết kế và giảm hơn so với trước khi mưa bão xảy ra, dẫn đến ảnh hưởng đến an toàn giao thông. Chưa nói đến việc thiên tai có thể gây ra những việc như biển báo bị đổ, sơn kẻ đường bị mờ, mòn do ngâm trong nước rất nhiều ngày.

Cơ quan quản lý đường bộ cũng như những người quản lý, sử dụng đường bộ sau những đợt thiên tai như vậy phải có trách nhiệm tổ chức kiểm tra, đánh giá để khắc phục, có cái thì khắc phục ngay, có cái thì phải lập kế hoạch khắc phục, bởi vì có thể sự kiện thiên tai  làm cho nguồn vốn, dự trữ tài chính, ngân sách nhà nước bố trí dự phòng chưa đủ thì chúng ta phải đưa vào kế hoạch sửa chữa dần, khắc phục dần.

PV: Dù quy định đã có nhưng lâu nay việc đánh giá chất lượng công trình sau ngập, ngập lâu và ngập sâu đã được thực hiện đến đâu?

Ông Lê Hồng Điệp: Đây là một vấn đề rất đáng chú ý. Ngay sau khi xảy ra ngập, việc khôi phục giao thông là nhiệm vụ cấp thiết, đòi hỏi các cơ quan quản lý đường bộ cũng như các doanh nghiệp quản lý, khai thác đường bộ phải vào cuộc ngay. Vì vậy cho nên việc đánh giá có thể họ cũng chưa được quan tâm và chưa được thực hiện kịp thời.

Bên cạnh đó, nguồn lực và công cụ phục vụ đánh giá cũng là một yếu tố hạn chế. Với các hình thức đánh giá thông thường — như kiểm tra thực địa, quan sát trực quan hay dựa trên kinh nghiệm của chuyên gia — thì có thể tiến hành nhanh và kịp thời.

Tuy nhiên, những đánh giá chuyên sâu hơn, chẳng hạn như đo cường độ mặt đường, độ lún, độ võng… lại đòi hỏi chi phí lớn, thiết bị chuyên dụng và đội ngũ chuyên gia kỹ thuật. Vì vậy, quá trình này thường chậm hơn so với các đánh giá trực quan ban đầu.

PV: Vậy ông có kiến nghị gì để có thể thực hiện được việc đánh giá chuyên sâu thường xuyên sau những đợt mưa ngập, ngập lâu và ngập sâu như diễn ra thời gian qua, để đảm bảo chất lượng công trình và đảm bảo an toàn giao thông?

Ông Lê Hồng Điệp: Thứ nhất là hệ thống quy định của pháp luật hiện nay đã có và chúng ta cũng đã thực hiện, tức là sau mưa lũ thì kiểm tra cầu đường. Việc kiểm tra chất lượng cầu đường thì theo Thông tư 41 của Bộ GTVT (bây giờ là Bộ Xây dựng), cũng đã có quy định, rồi các quy định về tuần đường cũng đã có việc này.

Thứ hai, việc đánh giá trực quan là trách nhiệm thường xuyên của các cơ quan quản lý đường bộ, người quản lý, sử dụng đường bộ được Nhà nước giao, cũng như các doanh nghiệp tham gia bảo trì hạ tầng giao thông. Hoạt động này được thực hiện định kỳ và ngay sau khi có thiên tai, nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.

Còn các trường hợp khi có dấu hiệu công trình không đảm bảo an toàn cho khai thác, nghĩa là nó có nguy cơ sập, đổ, hoặc là nguy cơ lún sụt sâu thì căn cứ vào Nghị dịnh 06/2021 của Chính phủ về quản lý chất lượng thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng để mà tổ chức đánh giá.

Khi đó cơ quan quản lý và cơ quan trực tiếp quản lý đường bộ, hoặc người quản lý, sử dụng đường bộ sẽ cần có những đề xuất để đưa thành chương trình đánh giá và lúc đó phải sử dụng tư vấn chuyên sâu để đánh giá thông qua những kết quả hoạt động thí nghiệm, kiểm định cụ thể để đưa ra kết quả xem là công trình đó có bị nguy hiểm hay không, nó có nguy cơ sập, đổ không và hướng giải quyết như thế nào... 

PV: Xin cảm ơn ông.