Hà Nội - 02437919191    TP. Hồ Chí Minh - 02839919191    MekongFM - 02838309090
  • Hà Nội - 02437919191   
  • TP. Hồ Chí Minh - 02839919191   
  • MekongFM - 02838309090   
Diễn đàn

Cao tốc Việt Nam: Cùng tiêu chuẩn thiết kế, vì sao khai thác khác nhau?

Kênh VOV Giao thông: Thứ bảy 13/05/2023, 09:53 (GMT+7)

Cao tốc Việt Nam đang được thiết kế theo tiêu chuẩn nào? Vì sao lại có sự khác nhau trong vận hành khai thác?

Đón nghe: Diễn đàn 91, trực tiếp trên FM91 tại Hà Nội và TPHCM, 16h đến 17h thứ Bảy (13/5/2023): “Cao tốc Việt Nam: cùng tiêu chuẩn thiết kế, vì sao khai thác khác nhau?” 

Với sự tham gia của các khách mời: GS.TS Bùi Xuân Cậy, Trường Đại học GTVT và ông Phạm Quang Vinh - doanh nhân, một tác giả quen thuộc với thính giả VOV Giao thông trên chuyên mục "Chuyện hôm nay" với rất nhiều ý kiến, chia sẻ về các vấn đề xã hội, đặc biệt là các vấn đề về giao thông và quản lý, tổ chức giao thông, trong đó có nhiều chủ đề liên quan đến việc quản lý, tổ chức khai thác đường cao tốc và các kinh nghiệm nước ngoài.

 

Vênh tiêu chuẩn khai thác, tài xế như bị… đánh đố 

Hành nghề lái xe lâu năm, anh Nguyễn Xuân Đức, ở Cầu Giấy, Hà Nội vẫn chưa thể quen với việc quy định tốc độ khai thác cao tốc theo kiểu… tùy hứng, đánh đố các tài xế. Chẳng hạn, cao tốc Mai Sơn – Quốc lộ 45 (Thanh Hóa) mới đưa vào khai thác trong dịp nghỉ lễ vừa qua, tốc độ khai thác tối đa 80km/h, thấp hơn cả Quốc lộ có dải phân cách giữa ngoài khu dân cư.

Ngay như đoạn Hà Nội – Ninh Bình, dù chỉ dài hơn 100km, nhưng cũng quy định 3 tốc độ khác nhau. Đáng chú ý, dù đoạn cao tốc Pháp Vân- Cầu Giẽ mỗi bên 3 làn mỗi bên, có làn khẩn cấp, nhưng tốc độ tối đa cho phép là 100km/h, trong khi đoạn Cầu Giẽ -Ninh Bình mỗi bên chỉ 2 làn xe, nhưng tốc độ cho phép là 120 km/h.

Việc thiếu thống nhất về tốc độ khai thác đang gây khó cho các tài xế: "Ví dụ từ Hà Nội xuống Ninh Bình, thì đầu tiên chạy tốc độ tối đa 80km/h, sau đó qua Pháp Vân đến Liêm Tuyền là 100km/h. Sau đó từ Liêm Tuyền chạy đến TP. Ninh Bình được chạy 120km/h. Trong cung đường có 100km mà 3 lần thay đổi tốc độ thì đó là sự hết sức bất cập".

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa

Nhiều năm sinh sống và làm việc tại Nhật Bản, anh Nguyễn Văn Tuyền, ở Bắc Từ Liêm, Hà Nội cũng cho hay, mỗi lần lưu thông trên các tuyến vênh nhau về tốc độ khai thác, như Hà Nội – Lào Cai, Pháp Vân – Cầu Giẽ, Cầu Giẽ - Ninh Bình anh đều khá lúng túng, bởi việc liên tục thay đối tốc độ tối đa cho phép trên cùng tuyến cao tốc khiến tài xế rất dễ nhầm lẫn, thậm chí dẫn đến va chạm.

Hơn 10 vụ ùn tắc nghiêm trọng, 11 vụ va chạm liên hoàn xảy ra trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán vừa qua phần nào cho thấy những tác động của những bất cập này. Điều này khác hẳn ở Nhật Bản, khi tốc độ tối đa cho phép được quy định thống nhất là 100km/h.

Anh Nguyễn Văn Tuyền chia sẻ: "Đường cao tốc thì thường một là là cao tốc trong thành phố, hai là cao tốc liên tỉnh. Đường cao tốc liên tỉnh thường to và đi được tốc độ 100km/h, không có chỗ nào đi 120km/h như mình".

Lý giải về việc cùng một chặng từ Pháp Vân đi Ninh Bình nhưng tốc độ tối đa cho phép khác nhau, ông Vũ Ngọc Oánh, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ cho biết, một số trường hợp cao tốc được xây dựng trên nền đường cũ. Ngoài ra, do điều kiện hình học, độ cong cua của tuyến đường dẫn đến tốc độ tối đa khác nhau: "Nó phải đảm bảo góc cua chẳng hạn, bởi vì tốc độ càng lớn thì vòng cua càng lớn, thì về mặt cắt cua nó không đảm bảo điều kiện được. Ví dụ như tuyến Pháp Vân chỉ 100 thôi, mặc dù từ Cầu Giẽ đi Ninh Bình là 120, vì mặt cắt của nó không đủ đảm bảo các kết cấu về mặt hình học để cho nó quay cua".

Chuyên gia giao thông Trần Bá Đạt cũng cho rằng, tốc độ khai thác cao tốc được căn cứ trên nhiều yếu tố, như; điều kiện địa hình, thời tiết, hoặc do phân kỳ đầu tư để phát huy hiệu quả nguồn vốn: "Ví dụ như tuyến đường Nội Bài - Lào Cai, đoạn từ Hà Nội lên Yên Bái thì chắc chắn lưu lượng nhiều hơn, thì để khai thác hiệu quả đầu tư thì tiêu chuẩn thiết kế với tốc độ là 100 km/h, nhưng phân kỳ đầu tư thì đoạn từ Lào Cai đến Yên Bái thiết kế với chỉ 80 km/h. Chính vì vậy, chúng ta xây dựng nó phụ thuộc với điều kiện địa hình, lưu lượng xe để đảm bảo đồng vốn bỏ ra thì nó là hiệu quả nhất".

Đồng bộ tiêu chuẩn từ thiết kế đến khai thác vận hành

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa

Chuyên gia giao thông Doãn Minh Tâm cho rằng, khi thiết kế cao tốc, đơn vị thiết kế phải thực hiện theo tiêu chuẩn hiện hành, từ đó xác định tiêu chuẩn khai thác. Thông thường, tiêu chuẩn khai thác phải thấp hơn hoặc bằng tiêu chuẩn thiết kể. Bởi vậy, tùy theo tiêu chuẩn thiết kế mà cơ quan quản lý căn cứ điều kiện thực tiễn để quyết định tiêu chuẩn khai thác.

Chuyên gia giao thông Doãn Minh Tâm cho biết: "Tiêu chuẩn thiết kế là để thiết kế, xây dựng các yếu tố kỹ thuật của tuyến, còn tiêu chuẩn khai thác lại là về mặt quản lý, điều hành để đảm bảo ATGT. Anh thiết kế tiêu chuẩn 120, nhưng để đảm bảo ATGT, với điều kiện phương tiện, với trình độ lái xe, với điều kiện thời tiết thì cấp có thẩm quyền có thể duyệt 100 cây số, tức là thấp hơn tốc độ thiết kế".

Từ thực tế quy định tốc độ khai thác một số tuyến cao tốc mới đưa vào sử dụng, TS Đào Huy Hoàng, Viện KHCN GTVT phân tích: ở một số tuyến cao tốc đang có sự lẫn lộn về tiêu chuẩn. Chẳng hạn tuyến cao tốc Nội Bài – Lào Cai, đoạn Yên Bái – Lào Cai chưa đạt chuẩn cao tốc, hay như tuyến Cao Bồ- Mai Sơn, dù là cao tốc, nhưng lại không có làn dừng xe khẩn cấp, tốc độ khai thác chỉ đạt 80km/h.

Tuy vậy, Bộ GTVT và Cục Đường bộ VN đang đề xuất xem xét nâng lên 90km/h. Bởi theo Thông tư 31/2019 của Bộ GTVT, với Quốc lộ có dải phân cách giữa, khu vực ngoài khu dân cư đã được lưu thông với tốc độ tối đa 90km/h:

TS Đào Huy Hoàng nhận định: "Đáng lẽ là phải chuẩn cao tốc thì mới được gọi là cao tốc. Nhưng để kiểm soát và đảm bảo ATGT trên đường, trong đó có đường cao tốc thì đối với những tuyến đường mà làm chuẩn rồi thì có nhiều đoạn đạt 120km/h, một số đoạn khác khi mặt đường bị xuống cấp thì người ta khai thác khoảng 100km/h. Đối với những đoạn chưa đạt chuẩn thì người ta đang khai thác là 80 và sắp tới sẽ nâng lên 90, bằng với Quốc lộ".

Theo ông Đặng Huy Đông, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển, việc viện dẫn các lý do về độ lún, độ nhám, góc cua hay mật độ phương tiện… để quy định tốc độ khai thác đối đa cho phép là không thuyết phục.

Theo ông Đặng Huy Đông, đã là cao tốc, theo một quy chuẩn thì tốc độ phải thống nhất. Đó là chưa kể, mức phí mà người dân phải bỏ ra để được lưu thông trên cao tốc phải tương xứng: "Không thể có lý do để làm như thế được, đã là chất lượng đường cao tốc là nó có một chuẩn. Mà đã giống nhau thì tốc độ giống nhau. Tiêu chuẩn là tiêu chuẩn, không ai có quyền ra lệnh là cái này cắm 80, cái kia cắm 100, cái kia cắm 120, không có. Đã là đường tiêu chuẩn ấy thì tốc độ ấy. Còn chuyện đông lên, chạy chậm lại thì đấy là chuyện khác, anh không được cắm biển khác đi".

Kênh VOV Giao thông/vovgiaothong.vn
Ý kiến của bạn
Hệ luỵ của không kiếm soát được cảm xúc, có thể là nỗi đau khôn cùng

Hệ luỵ của không kiếm soát được cảm xúc, có thể là nỗi đau khôn cùng

Một câu chuyện đang làm đau lòng cả cộng đồng: nam sinh bị nghi là do có xích mích với bạn mà bị người nhà bạn đánh tới chết não xảy ra tại Long Biên (Hà Nội). Kết luận cuối cùng vẫn phải chờ cơ quan công an, tuy nhiên, đây không phải chuyện nhỏ! Giải pháp nào để ngăn chặn sự việc tương tự?

Sống leo lắt trong ánh đèn dầu ở Thủ đô

Sống leo lắt trong ánh đèn dầu ở Thủ đô

Không trường học, không nhà văn hóa cũng không có tổ dân phố thậm chí không có điện lưới để dùng… Nếu chỉ nói đến đây, nhiều người sẽ liên tưởng ngay đến hình ảnh làng quê của hàng chục năm về trước.

Công an Hà Nội thông tin về vụ việc học sinh lớp 8 bị đánh chết não

Công an Hà Nội thông tin về vụ việc học sinh lớp 8 bị đánh chết não

Đại diện Công an TP. Hà Nội cho biết hiện cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Long Biên đã khởi tố vụ án, bắt tạm giam đối với T.V.M (SN 2008, trú tại Long Biên, Hà Nội) để điều tra về hành vi cố ý gây thương tích.

Vướng mặt bằng, nhà thầu cao tốc sốt ruột vì thiệt hại

Vướng mặt bằng, nhà thầu cao tốc sốt ruột vì thiệt hại

Hiện tại vẫn còn một số vướng mắc mặt bằng và mỏ vật liệu, nhưng các nhà thầu cao tốc Vân Phong – Nha Trang vẫn đang bố trí hàng nghìn nhân lực, hàng trăm máy móc thiết bị. Tuy nhiên, do mặt bằng "xôi đỗ", có nơi máy móc, nhân sự vẫn phải chờ mặt bằng và vật liệu, gây lãng phí nguồn lực.

Quản lý ô nhiễm không khí, 'loay hoay' đến bao giờ?

Quản lý ô nhiễm không khí, "loay hoay" đến bao giờ?

Những ngày đầu tháng 3, Hà Nội trở thành một trong những thành phố ô nhiễm nhất thế giới với chỉ số AQI luôn ở mức nguy hại. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có tới 29/30 quận, huyện, thị xã có nồng độ bụi PM 2.5 trung bình năm vượt quy chuẩn quốc gia.

Cao tốc chờ trạm sạc, trạm sạc chờ quy chuẩn

Cao tốc chờ trạm sạc, trạm sạc chờ quy chuẩn

Tính đến cuối năm 2023, cả nước có khoảng hơn 22.000 ô tô điện và con số này gia tăng nhanh chóng theo từng năm. Cùng với đó, chiều dài cao tốc của cả nước hiện lên gần 1.900km và gần 1.700km đang thi công, dự kiến năm 2025, cả nước có 3.000km và 2030 có trên 5.000km cao tốc.

Vì sao đường Lương Định Của làm gần 10 năm vẫn chưa xong?

Vì sao đường Lương Định Của làm gần 10 năm vẫn chưa xong?

Dự án nâng cấp đường Lương Định Của (thuộc địa bàn TP. Thủ Đức, TP.HCM) dài gần 2,5 km được khởi công từ năm 2015, dự kiến hoàn thành sau 2 năm. Tuy nhiên, đến nay đã gần 10 năm, dự án này vẫn đang còn dang dở gây ảnh hưởng đến đi lại và đời sống người dân.