Cần giải pháp đột phá để gia tăng hiệu quả thực thi FTA ở các địa phương

Bên cạnh đó, mức độ quan tâm triển khai FTA của mỗi địa phương còn chưa đủ, chưa đồng đều, chưa tạo được đột phá cho doanh nghiệp tận dụng cơ hội từ FTA. 

Chia sẻ tại Tọa đàm Trợ lực cho các địa phương gia tăng hiệu quả thực thi FTA ngày 31/10, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương nhận định, thời gian qua, công tác tuyên truyền thực hiện nhiều nhưng hiệu quả chưa cao. Độ sâu của các hoạt động tuyên truyền chưa đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp.

"Chúng ta có những hội nghị tổ chức giới thiệu chung EVFTA là gì, cơ hội thách thức là gì? CPTPP cũng tương tự như vậy rất nhiều. Chúng tôi thống kê cứ trung bình một ngày có khoảng một hội nghị, hội thảo diễn ra trong thời gian vừa qua, tức là chúng ta rất quan tâm đến việc tuyên truyền nhưng độ sâu của các hoạt động tuyên truyền đấy chưa đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp", ông Khanh nhìn nhận.

Theo ông Ngô Chung Khanh còn một số hạn chế khác là số lượng cán bộ trực tiếp triển khai thực thi FTA ở các tỉnh thành còn hạn chế. Tỷ trọng của các thị trường FTA thế hệ mới trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu còn khiêm tốn. Các địa phương chưa có chương trình hỗ trợ cụ thể thực hiện FTA trên địa bàn.

"Chính phủ đã giao Bộ Công Thương, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ, các bộ, ngành có liên quan để đào tạo các chuyên gia về FTA không chỉ cho cơ quan, địa phương mà kể cả các doanh nghiệp, các hiệp hội. Tiến tới chúng tôi cũng xây dựng các chương trình đào tạo với các trường đại học để chúng ta tạo nguồn cho các doanh nghiệp, cho cơ quan quản lý trong thời gian tới", ông Ngô Chung Khanh thông tin.

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, năm 2022, có 52/63 tỉnh, thành phố có hoạt động xuất khẩu sang thị trường CPTPP và 49/63 tỉnh, thành phố có hoạt động xuất khẩu sang thị trường EVFTA, tăng 11 địa phương so với năm 2021.

Tương tự, có 44/63 tỉnh, thành phố có hoạt động xuất khẩu sang thị trường UKVFTA, tăng 13 địa phương so với năm 2021.

Ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Kinh tế tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, việc Bộ Công Thương đang triển khai FTA Index, bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện FTA tại các tỉnh, thành và địa phương là sáng kiến hay. 

FTA Index được công bố định kỳ sẽ giúp các địa phương tạo được động lực trong việc thực hiện các hiệp định.

"Tôi nghĩ với vai trò của Bộ Công Thương khi làm được và công bố được các số liệu này một cách định kỳ sẽ giúp các địa phương tạo được động lực trong việc thực hiện các hiệp định trước đây theo nhiệm vụ, có mục tiêu để phấn đấu, để làm tốt hơn. Thứ hai, việc đánh giá một cách minh bạch giúp các địa phương biết mình làm tốt phần nào, những phần nào làm chưa tốt để cải thiện", ông Nguyễn Anh Dương chia sẻ.

Nhìn nhận ở góc độ địa phương, bà Tô Thị Hương Lan, Phó Giám đốc Sở Công Thương Thái Bình cho biết, thời gian tới, để tận dụng các FTA đẩy mạnh sản xuất cũng như xuất khẩu, Sở Công Thương sẽ có các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực, quy mô sản xuất, bên cạnh đó thúc đẩy thực hiện các giải pháp xúc tiến xuất khẩu. 

"Chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung vào hoạt động tuyên truyền, hướng dẫn tập huấn cho doanh nghiệp tận dụng cũng như nắm bắt các cơ hội từ các FTA, quy tắc xuất xứ để theo các chuyên ngành, ngành hàng để làm sao các doanh nghiệp hiểu rõ, nắm rõ và thực hiện được đúng các cái quy tắc xuất xứ, theo đó sẽ chủ động được chiến lược sản xuất kinh doanh của mình", bà Tô Thị Hương Lan chia sẻ.

Được biết, thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương và hiệp hội ngành nghề xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng FTA. Bên cạnh đó thống nhất phương pháp thống kê số liệu về đầu tư, xuất, nhập khẩu liên quan đến thực thi các FTA cũng như cơ chế chia sẻ thông tin, hỗ trợ, liên kết giữa các địa phương nhằm tận dụng hiệu quả các FTA.

Đặc biệt, Bộ Công thương đang hoàn thiện và tiến tới công bố bộ chỉ số đánh giá việc thực thi các FTA của các địa phương (FTA Index) vào cuối năm nay.