Cấm sóng, cơ hội minh định hoạt động nghệ thuật chân chính

Chị Minh Phương, nhân viên văn phòng tại Hà Nội, là mẹ của 2 em nhỏ, khi được PV cho xem một đoạn clip phản cảm, thực hiện bởi một người được coi là KOLs (người có sức ảnh hưởng) đã phải tắt ngay sau khi xem đến giây thứ 5. Chị không chịu nổi. Và chị cũng không hiểu vì sao nhiều người lại quan tâm, theo dõi những sự “lố lăng đến giật mình” như vậy.

“Mình là người thường xuyên dùng mạng xã hội, vì công việc và cũng là thói quen thôi. Nhưng quả thực mình cũng muốn cuộc sống không còn phụ thuộc vào mạng xã hội, vì mình nhiều lần phải chịu đựng những thứ lố lăng đến thế khi lướt mạng. Nó quá nhiều, mình mà không chủ động lọc ra thì cả ngày sẽ rất mệt mỏi, độc hại", chị Phương cho biết. 

Không chỉ chị Phương mệt mỏi bởi những KOLs “tự dưng nổi tiếng” sau đó hóa “tai tiếng”, anh Minh sống tại Thanh Trì, Hà Nội cũng dần mất thiện cảm với một số nghệ sĩ mà anh từng yêu mến. Vừa kể, anh Minh vừa đưa tay bấm nút “bỏ qua quảng cáo” trên Youtube, vì suốt ngày anh bị “ép” phải xem quảng cáo mà chưa chắc đã đúng sự thật, và chúng lại có sự xuất hiện của một số nghệ sĩ anh ưa thích:

“Mình trước xem thấy rất thích các nghệ sĩ đó, họ diễn hay, nói chuyện hay, nói chung là rất ổn. Nhưng từ khi họ cứ quảng cáo trên youtube là thuốc này hay lắm, sản phẩm này hiệu quả lắm… Rồi hôm sau lại thấy họ quảng cáo cho sản phẩm khác, mình cảm thấy nó không đáng tin. Rồi cứ như họ dùng sự nổi tiếng để đi kinh doanh ấy, mình mất thiện cảm. Rồi còn 1 số nghệ sĩ khác thì hết lùm xùm này lại đến ồn ào kia, nó khác ngày xưa lắm", anh Minh nói.

Cũng vì những suy nghĩ kể trên nên ngay sau khi Bộ TT&TT thông qua Quyết định 512, trong đó quy định từ tháng 10/2023, nghệ sĩ và người có tầm ảnh hưởng (KOLs) nếu vi phạm pháp luật, trái thuần phong mỹ tục, gây ảnh hưởng không tốt đến xã hội sẽ bị hạn chế phát sóng, biểu diễn, quảng cáo, chị Phương và anh Minh rất ủng hộ.

Theo 2 vị khán giả này, biện pháp nêu trên sẽ giúp từng bước làm lành mạnh không gian mạng, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội, nhất là đối với giới trẻ, trong đó có các con của anh chị.

Chung suy nghĩ, nhà báo Ngô Bá Lục, người đã theo dõi, đồng hành cùng showbiz Việt hơn 20 năm qua cho rằng, quy định mới giống như 1 “cây gậy” đủ sức khiến bất cứ người nổi tiếng nào phải dè chừng, bởi một khi đã bị “phong sát” (như ngôn ngữ thường dùng của Trung Quốc) thì nghệ sĩ rất khó trở lại với hào quang:

“Tôi ủng hộ tuyệt đối. Tôi ủng hộ từ lâu rồi, từ lúc mà Bộ còn đang dự thảo, chưa ban hành là tôi đã ủng hộ rồi. Bởi mười năm qua showbiz quá nhốn nháo, gây ra rất là nhiều bức xúc, phản cảm trong công chúng. Mình cũng quá hiểu showbiz như thế nào, trong vòng chục năm qua thì mọi thứ bị đẩy lên cao trào, thậm chí vượt quá giới hạn của rất nhiều người, và đặc biệt là trước đây chỉ có những khán giả của những nghệ sĩ đó. Nhưng bây giờ thì những vấn đề này đã liên quan đến cả những người bình thường, nhưng vì là con của người ta là fan của rất nhiều nghệ sĩ cho nên người ta buộc phải quan tâm, bởi vì nó ảnh hưởng rất tiêu cực đến sự hình thành, phát triển nhân cách của một bộ phận khán giả trẻ, đặc biệt là các em tuổi teen", nhà báo Ngô Bá Lục cho biết.

Tuy nhiên, bên cạnh sự kỳ vọng, không ít người băn khoăn về khái niệm “thuần phong mỹ tục” và ranh giới để nhận ra ai đó đã vi phạm để xử lý theo quy định mới.

Trước thắc mắc này, nhà báo Ngô Bá Lục bày tỏ quan điểm: “Mọi người cứ hay tranh cãi thế nào là thuần phong mỹ tục. Nếu như rõ ràng được như vậy thì chúng ta không cần phải nhờ đến bộ quy tắc ứng xử nọ kia. Thế nhưng rõ ràng là công chúng thấy hành động của anh, lời nói phát ngôn của anh nó đi ngược lại với 60, 70% số đông thì có nghĩa anh không đúng rồi, ví dụ như chửi tục hoặc là anh yêu người ta xong anh bỏ rơi người ta, không chịu chăm con, thì đấy nó khép vào thuần phong mỹ tục, hoặc là có những hành vi, lời nói phản cảm trên mạng mà lại tạo được thói quen, gây ảnh hưởng đến một bộ phận giới trẻ học theo cái đấy, anh ấy vẫn hoạt động nghệ thuật, anh ấy vẫn đi hát, anh ấy vẫn được mọi người yêu mến thì mình cũng như thế, nó rất là nguy hiểm.

Cho nên người nghệ sĩ ý thức được sức ảnh hưởng của mình đến công chúng là lớn thì bạn chắc chắn điều chỉnh bản thân mình. Bởi vì là người nghệ sĩ khác với người thường ở chỗ là người thường cũng lao động như bạn. Nghệ sĩ cũng lao động như người thường đúng không? Cũng có nhu cầu như người thường, hỉ nộ ái ố như người thường, nhưng người thường thì không ảnh hưởng đến ai cả. Còn nghệ sĩ nổi tiếng có thể ảnh hưởng đến hàng triệu người”.

Có thể nói, đến nay đã xuất hiện sự hòa hợp về ý chí, mong muốn giữa cơ quan quản lý nhà nước và công chúng trong việc lành mạnh hóa môi trường nghệ thuật và môi trường mạng xã hội. Dù biết áp lực của sự nổi tiếng là không nhỏ, nhưng một khi đã hiểu được sứ mệnh và trách nhiệm lan tỏa giá trị tốt đẹp cho xã hội của nghệ sĩ hay người có tầm ảnh hưởng (KOLs), chúng ta có thể tin tưởng quy định mới không tạo thêm sự mệt mỏi cho giới nghệ sĩ.

Ngược lại, nó sẽ góp phần giúp minh định thế nào là hoạt động nghệ thuật chân chính. Và đương nhiên, các hoạt động câu view, bất chấp tất cả để nổi tiếng, để thu lợi bất chính sẽ không có cơ hội tồn tại “nhan nhản” như thời gian qua./.