8 YẾU TỐ TRỌNG YẾU
Dự thảo Luật Hàng không dân dụng VN do Bộ Xây dựng soạn thảo, có 11 chương, 105 Điều, gồm: Những quy định chung; tàu bay; Cảng hàng không; Hoạt động bay; vận tải hàng không và hàng không chung; An toàn hàng không và điều tra sự cố tai nạn tàu bay...
Cụ thể, về nguyên tắc hoạt động hàng không dân dụng, dự thảo Luật Hàng không dân dụng sửa đổi quy định: bảo đảm an toàn, điều hòa, hiệu quả và quốc phòng, an ninh trong quản lý hoạt động bay trong lãnh thổ Việt Nam, vùng thông báo bay do Việt Nam quản lý.
Về chính sách phát triển hàng không dân dụng, tại dự thảo Luật này, Bộ Xây dựng đề xuất các quy định nhằm bảo đảm quyền tự do kinh doanh, bảo đảm cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế trong tiếp cận cơ hội kinh doanh và các nguồn lực của nền kinh tế.
Tại dự thảo luật lần này, Bộ Xây dựng cũng xác định rõ vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của nhà chức trách hàng không; bổ sung các nhiệm vụ mới theo yêu cầu của quốc tế như tổ chức đội ngũ giám sát viên; quy định về ễn trừ, ngoại lệ trong một số trường hợp đặc thù; nhà chức trách được đảm bảo các điều kiện để thực hiện tốt chức năng quản lý, giám sát về an toàn hàng không.
Đặc biệt, dự thảo Luật cũng đề xuất bổ sung quy định về quản lý an toàn hàng không, quy định những vấn đề khung mang tính nguyên tắc và những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội, sao cho đáp ứng được các yêu cầu của ICAO về hệ thống quản lý an toàn hàng không quốc gia; Trong đó, tập trung vào việc hoàn thiện các quy định cụ thể liên quan đến quản lý an toàn hệ thống với 8 yếu tố trọng yếu về hệ thống giám sát an toàn hàng không quốc gia: ban hành Chương trình an toàn quốc gia lĩnh vực hàng không dân dụng (SSP); hệ thống quản lý an toàn (SMS); bảo vệ dữ liệu an toàn, thông tin an toàn và các nguồn dữ liệu, thông tin liên quan.
Đồng thời, Dự thảo luật cũng để xuất bổ sung quy định về cơ chế kiểm soát và giảm thiểu tác hại của chim, động vật hoang dã, pháo hoa, các vật thể bay, vật thể lạ tại khu vực cảng hàng không, sân bay... gây uy hiếp đến an toàn hàng không.
Đối với chính sách hoàn thiện khung pháp lý về an ninh hàng không, dự thảo cập nhật quy định liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của các chủ thể trong công tác bảo đảm an ninh hàng không, phù hợp với việc chuyển giao chức năng quản lý nhà nước về an ninh hàng không từ Bộ GTVT trước đây, nay là Bộ Xây dựng, sang Bộ Công an từ ngày 1/3/2025. Dự thảo Luật cũng làm rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, đồng thời, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ của các bên liên quan, nhằm bảo đảm hiệu lực, hiệu quả công tác bảo đảm an ninh hàng không trong tình hình mới.
Dự thảo Luật Hàng không dân dụng VN đang được Bộ Xây dựng chỉnh lý, hoàn thiện sau khi đã lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương và lấy ý kiến rộng rãi nhân dân. Dự thảo Luật sẽ được Bộ Xây dựng gửi Bộ Tư pháp thẩm định, trước khi Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp tháng 10 năm nay.
KHẮC PHỤC CÁC HẠN CHẾ TRONG GIÁM SÁT AN NINH, AN TOÀN
Vì sao Bộ Xây dựng lại đề xuất các quy định mới để nâng cao an ninh, an toàn hàng không dân dụng? PV VOV Giao thông đã có cuộc phỏng vấn ông Uông Việt Dũng, Cục trưởng Cục Hàng không VN, Bộ Xây dựng – đơn vị chủ trì soạn thảo Luật.
PV: Xin cảm ơn ông đã nhận trả lời phỏng vấn của VOV Giao thông. Thưa ông, tại dự thảo Luật Hàng không dân dụng sửa đổi lần này, Ban soạn thảo đề xuất những biện pháp gì để nâng cao an toàn hàng không và vì sao Ban soạn thảo lại đưa ra những đề xuất này?
Ông Uông Việt Dũng: Trong hoạt động hàng không dân dụng, thì an toàn luôn luôn là ưu tiên hàng đầu và chúng ta cũng phải khẳng định mục tiêu, đó là duy trì một hệ thống giao thông hàng không an toàn, đáng tin cậy.
Chính vì vậy, dự thảo luật lần này cũng đề xuất các quy định mang tính nguyên tắc khung về hệ thống quản lý an toàn hàng không (SMS) và Chương trình an toàn hàng không dân dụng Việt Nam (SSP). Đồng thời sẽ tổ chức thu thập và đánh giá, xử lý và chia sẻ các dữ liệu hàng không nhằm đáp ứng các yêu cầu của ICAO với 8 yếu tố trọng yếu về hệ thống quản lý an toàn hàng không quốc gia.
Đồng thời trong dự thảo Luật này, chúng tôi cũng đã nêu rõ về việc tổ chức thiết lập và duy trì bộ máy giám sát an toàn hàng không mang tính chất liên tục, thường xuyên.
Trong dự thảo Luật lần này chúng tôi cũng đã đưa ra những quy định về việc tổ chức và xây dựng văn hóa an toàn hàng không, chúng ta biến văn hóa an toàn hàng không trở thành ý thức và trách nhiệm của mọi tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động hàng không dân dụng để trong việc ứng xử và thực hiện nghiêm và chuẩn mực an toàn hàng không.
PV: Nếu các đề xuất lần này được thông qua và trở thành hiện thực, theo ông sẽ có những tác động xã hội như thế nào?
Ông Uông Việt Dũng: Các đề xuất mới này khi được thông qua và áp dụng vào thực tiễn thì sẽ khắc phục được những vướng mắc, bất cập và giải quyết được những vấn đề mới, vấn đề phát sinh, khơi thông các điểm nghẽn.
Đầu tiên là chúng ta sẽ phân định rõ ràng nhiệm vụ bảo đảm an ninh hàng không, an toàn hàng không, khắc phục các hạn chế trong công tác giám sát về an ninh, an toàn hàng không, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hàng không dân dụng. Đồng thời chúng ta sẽ khơi thông được các điểm nghẽn trong vấn đề đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng hàng không.
Một lợi ích nữa là càng ngày sẽ tiếp cận và đáp ứng được các tiêu chuẩn của quốc tế về an toàn, an ninh hàng không, giảm nhẹ các nguy cơ về sự cố hàng không, giảm thiểu nguy cơ hạ chỉ số đối với các nhà chức trách hàng không.
Một điểm chúng tôi kỳ vọng là sẽ nâng cao chất lượng dịch vụ hàng không dân dụng và người dân sẽ được hưởng dịch vụ hàng không chất lượng, đảm bảo quyền lợi của khách hàng khi tham gia vận chuyển bằng dịch vụ hàng không, tạo môi trường kinh doanh hàng không dân dụng bình đẳng, cạnh tranh công bằng và nh bạch.
PV: Vâng, xin cảm ơn ông.
KHẮC PHỤC NHỮNG BẤT CẬP LIÊN QUAN ĐẾN HÀNH KHÁCH,
Việc đề xuất các quy định mới nhằm nâng cao an toàn hàng không, nếu trở thành hiện thực sẽ có những tác động xã hội như thế nào? PV VOV Giao đã có cuộc trao đổi với Đại biểu Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội xung quanh nội dung này:
PV: Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về sự cần thiết ban hành Luật Hàng không dân dụng sửa đổi?
Đại biểu Phạm Văn Hòa: Tôi nghĩ là Luật Hàng không dân dụng ban hành cách đây rất lâu rồi, mà tình hình hàng không dân dụng của Việt Nam đã tham gia vào thị trường hàng không quốc tế; số lượng chuyến bay, đặc biệt là tại sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Nội Bài hàng ngày diễn ra rất nhiều và trong những chuyến bay này, hàng không của chúng ta rất an toàn.
Tuy nhiên một khi có sự cố xảy ra thì an toàn hàng không không còn một mạng người, cho nên ban hành mới Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, tôi nghĩ hết sức cần thiết để sửa đổi, bổ sung để khắc phục những bất cập liên quan đến hành khách, an ninh sân bay, đến cả tiếp viên, rồi những sự cố đáng tiếc xảy ra như chim, hỏa hoạn, rồi tiếp viên hàng không tiếp tay cho buôn lậu…
PV: Tại dự thảo Luật lần này, Ban soạn thảo đã đưa ra nhiều quy định để đảm bảo an ninh, an toàn hàng không, như Hệ thống bảo đảm bảo an toàn hàng không, hoặc tổ chức việc thực hiện đánh giá, xử lý và chia sẻ dữ liệu hàng không nhằm đáp ứng các yêu cầu của ICAO… Ông có ý kiến như thế nào về những quy định này?
Đại biểu Phạm Văn Hòa: Cái mới của Luật sửa đổi bổ sung kỳ này là tính tới hiệu quả, tính tới an toàn và sử dụng công nghệ, tính hiệu quả bằng KPI nữa. Tôi nghĩ rằng, ứng dụng công nghệ trong các chuyến bay và xử lý chuyến bay, cũng như ứng dụng các công nghệ trong bán vé, mua vé, rồi cung cấp thông tin cho khách hàng, cũng như đảm bảo an toàn cho khách hàng và thông báo trước cho khách hàng khi có những sự cố hoặc khi có những chuyển biến liên quan đến sinh hoạt của khách hàng thì cũng cần phải sửa đổi, bổ sung, nhất là bây giờ áp dụng AI là hết sức cần thiết.
Bình thường đã áp dụng rồi, huống hồ gì trên lĩnh vực hàng không dân dụng – lĩnh vực có liên quan đến tính mạng, đến sức khỏe của người dân mà chúng ta sử dụng tốt AI, công nghệ thông tin để thực hiện check-in, thông báo, cũng như dự báo tình hình là hết sức cần thiết, đặc biệt là thời tiết.
Tôi cũng là một trong những người đi rất nhiều chuyến bay, thậm chí là đi những chuyến bay quốc tế thì những cảnh như rung lắc, khi đi qua thời tiết xấu… nếu hành khách mới đi hoặc đi lần đầu hoặc ít đi thì tôi nghĩ rằng người ta rất lo sợ. Cho nên áp dụng công nghệ thông tin, áp dụng AI là rất cần thiết.
PV: Theo ông, nếu dự thảo Luật được ban hành thì sẽ có những tác động xã hội như thế nào?
Đại biểu Phạm Văn Hòa: Đây là điều hết sức cần thiết, khi Quốc hội đã thông qua thì tôi nghĩ rằng hành khách người ta yên tâm, đương nhiên kèm theo quyền hạn, quyền lợi của các hãng bay và của khách hàng. Nhờ vậy, tình hình của hàng không dân dụng của Việt Nam sẽ phát sinh những hãng bay khác. Khi Luật đã ban hành, có hiệu lực và an toàn tuyệt đối thì hàng không của Việt Nam chúng ta ngày một tốt lên, ngày một phát triển và có nhiều hãng hàng không khác đầu tư vào Việt Nam.
PV: Xin cảm ơn ông.
Theo Bộ Xây dựng, sau 19 năm thực hiện Luật Hàng không dân dụng VN, bên cạnh các kết quả đã đạt được, thị trường hàng không cũng có nhiều thay đổi. Đặc biệt, việc thay đổi chức năng quản lý nhà nước về an ninh hàng không từ Bộ GTVT trước đây, nay là Bộ Xây dựng, sang Bộ Công an từ ngày 1/3/2025, đòi hỏi phải có sửa đổi các quy định của pháp luật, vừa phù hợp với quy định mới, thiết lập và duy trì bộ máy giám sát an toàn hàng không mang tính chất liên tục, thường xuyên, vừa đáp ứng được các yêu cầu của ICAO về hệ thống quản lý an toàn hàng không quốc gia.
Bạn kỳ vọng gì vào những đề xuất này? Nếu được ban hành, các quy định mới của dự thảo luật sẽ có những tác động xã hội như thế nào?
Mời các bạn cùng chia sẻ ý kiến, đóng góp cho Dự thảo qua hotline 02437.91.91.91, qua fanpage VOV Giao thông, hoặc có thể góp ý trực tiếp trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Xây dựng.
----
Đừng quên đón nghe và tương tác với “Dự thảo trên tay” trong khung giờ “FM 91 chiều thứ Hai, thứ Tư và thứ Bảy hàng tuần trên VOV Giao thông FM 91 MHz, vovgiaothong.vn, hoặc trên các nền tảng podcasts dành cho di động.