Số phận con đường
Ông Ích Khiêm là người ở Phong Lệ, Hòa Vang, Quảng Nam, nay là Hòa Châu, Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng. Thuở bé, sống ở trong một gia đình làm ruộng nhưng có chữ nghĩa, Ông Ích Khiêm vừa chăn trâu cày ruộng, vừa học hành chăm chỉ, giỏi giang. Năm 1847, ông thi đỗ cử nhân và được bổ làm quan ở triều đình Huế. Từ những chức quan trong và quan ngoài, Ông Ích Khiêm luôn chứng tỏ mình là người cương trực, thẳng thắn, xét đoán công nh, do đó không được những gian thần, cường hào ưa thích. Có lần Ông Ích Khiêm bị cách chức, phải trở về quê . Năm 1870, ông lại được vua Tự Đức vời ra làm quan trở lại và chuyển ngạch sang làm quan võ. Cuối đời ông được thăng chức Binh bộ tả thị lang, nhưng mâu thuẫn đặc biệt với những quan phụ chính đại thần quyền uy ở thời bấy giờ là Tôn Thất Thuyết, Nguyễn Văn Tường; do đó, năm 1884, Ông Ích Khiêm bị cách chức, bị hạ ngục và phải giam cầm ở trong nhà tù Bình Thuận. Ở nơi bị giam cầm này, vào năm 1884, Ông Ích Khiêm đã viết một lá thư nổi tiếng căn dặn con cháu về lẽ sống, về việc đời và sau đó uống thuốc độc tự tử. Ông Ích Khiêm là người rất có tài văn chương, đặc biệt là văn chương chính luận.
Điểm dừng
Bắt đầu từ lăng Bác cắt ngang phố Lê Hồng Phong và kết thúc tại đường Trần Phú, phố Ông Ích Khiêm như một nhịp cầu của phố xá Hà Nội bắc qua bao thăng trầm lịch sử phát triển thủ đô.
Phố Ông Ích Khiêm được biết đến là khu phố đi bộ đầu tiên ở Hà Nội
Phố Ông Ích Khiêm được biết đến là khu phố đi bộ đầu tiên ở Hà Nội. Nơi đây là phố thương mại sầm uất. Ngược dòng lịch sử, phố là một trong những tuyến đường ra đời từ khá sớm hình thành dáng dấp của một đô thị hiện đại cùng hàng loạt con đường được đầu tư xây dựng mới. Nơi đây cũng là thiên đường của những cửa hàng hoa tươi. Những vòng hoa, lẵng hoa được bàn tay của những nghệ nhân xếp khéo léo thể hiện lòng thành kính và biết ơn vô hạn của những người con Việt Nam khi vào viếng chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bên cạnh các cửa hàng tạp hóa, siêu thị dọc theo hai bên đường, người ta còn nhớ đến đường Ông Ích Khiêm là phố cà phê. Hàng chục cửa hàng cà phê trưng bày đủ các loại sản phẩm,thương hiệu cà phê nổi tiếng như Vina cà phê, Mê Trang, Trung Nguyên... Chị Thùy An, một nhân viên truyền thông làm việc gần phố Ông Ích Khiêm cũng thường xuyên lựa chọn các quán cà phê trên phố chia sẻ lý do chọn phố này làm điểm dừng chân: “Cũng như bao bạn trẻ khác, tôi cũng lựa chọn cà phê là một thức uống giúp đầu óc được nh mẫn tỉnh táo khi làm việc. Có rất nhiều loại cà phê như cà phê hòa tan, cà phê phin, cà phê sữa...Và những lúc rảnh rỗi tôi thường lang thang cùng bạn bè hoặc là đi một mình lên mấy quán cà phê trên phố Ông Ich Khiêm để uống cà phê, tán ngẫu hoặc mua cà phê về để dùng dần. Trên này có mấy quán cà phê thương hiệu cũng uy tín như vina cà phê hay cà phê trung nguyên. Nói chung khá là tiện với chỗ làm của tôi”.
Đã bao giờ bạn thử tưởng tượng ngồi uống cafe giữa một không gian đầy các loài bò sát như rắn, kỳ nhông, trăn gấm… chưa? Nếu không phải là người “yếu bóng vía” thì hãy thử đến Pet Cafe trên phố Ông Ích Khiêm để vừa uống cafe vừa ngắm nhìn những quái thú độc đáo này.
Còn với anh Hoàng Quy một người sống trên phố Ông Ích Khiêm từ nhỏ cho đến lớn thì lại có những tâm sự thật khác về con phố tuổi thơ của mình: “Đi gần hết quãng thời gian của tuổi trẻ rồi khi nhìn lại ký ức tuổi thơ của mình nơi con phố nhỏ đã gắn bó dễ đến 20 năm này bản thân tôi có quá nhiều kỷ niệm với nó. Nhớ nhất là ngày bé hay đi tập thể dục từ nhà ra lăng bác, hay đánh cầu lông ở đây vì phố ít xe cộ. Ngày cấp 2 thì tôi học trường Chu Văn An nên thường xuyên đạp xe qua lăng Bác rồi mới tới được trường”.
Gạt mọi ồn ào của phố xá, gạt mọi lo toan cuộc sống mưu sinh để theo dòng người lặng lẽ xếp hàng vào lăng viếng chủ tịch Hồ Chí Minh mỗi sáng bạn sẽ thấy lòng thanh thản, nhẹ nhàng sau những gánh nặng đời thường.
Cùng với sự tĩnh lặng thiêng liêng ấy, phố Ông Ích Khiêm vẫn luôn mang đến cho cuộc sống những sắc màu đa dạng và khi nhắc đến, ai cũng sẽ nghĩ ngay về một con phố sầm uất, tấp nập đời thường và nhộn nhịp người qua lại. Sức sống của tuyến đường phản ánh sự phát triển, trưởng thành của thủ đô ngàn năm tuổi. Để rồi ai đến đây cũng đều muốn ghé thăm, cảm nhận hồn phố căng tràn nơi con đường trung tâm phố thị.
Cảm nhận của tôi
Với những cống hiến lớn lao cho đất nước, nhiều địa danh dọc chiều dài Tổ quốc đã được chọn mang tên Ông Ích Khiêm. Trong đó có một con đường dài hơn 500m tại thủ đô được nối từ cạnh Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh cắt ngang qua phố Lê Hồng Phong đến cuối đường Trần Phú. Và đặc biệt hơn cả là Phố Ông Ích Khiêm được biết đến là một trong những tuyến phố đi bộ đầu tiên của Hà Nội.
Gần năm năm nay, tuyến phố đi bộ quanh Khu vực Lăng Bác dần trở thành một điểm đến quen thuộc, hấp dẫn với nhân dân cũng như du khách quốc tế.
Ngày đầu tiên triển khai tuyến phố đi bộ theo Đề án của Thủ tướng Chính phủ là ngày 19/05/2012, khi ấy phố Chùa Một Cột (đoạn giao từ Bà Huyện Thanh Quan đến Ông Ích Khiêm); phố Ông Ích Khiêm (đoạn giao từ Lê Hồng Phong đến Chùa Một Cột) và đoạn đường Nam Hùng Vương (giao Lê Hồng Phong đến khu vực Quảng trường hiện tại) đã trở thành tuyến phố đi bộ đầu tiên Khu vực Lăng Bác và Quảng trường Ba Đình.
Những ngày đầu tiên ấy, người dân không khỏi bỡ ngỡ, bởi con đường quen với xe cộ giờ đã không còn. Thay vào đó là khung cảnh yên bình thông thoáng và những bóng dáng người dân đi bộ thong thả hòa trong tiếng nô đùa ríu rít của trẻ con. Buổi tối, các dây đèn led trang trí nối đuôi nhau được bật lên, biến nơi đây thành một không gian lung linh, huyền ảo của ánh sáng điện tử. Hình ảnh người dân và du khách quốc tế phấn khởi thư giãn trên phố đi bộ đã trở thành một phần không thể thiếu của Hà Nội. Phố mang vẻ đẹp thanh lịch, nhẹ nhàng, thoáng mát, góp phần tôn lên vẻ đẹp Thủ đô ngàn năm văn hiến.
Giờ đây thủ đô đã quy hoạch thêm nhiều tuyến phố đi bộ khác, tạo nên sự thuận tiện cho người dân và du khách. Tuy nhiến, những Dấu ấn riêng có về tuyến phố đi bộ gần lăng Bác – Ông Ích Khiêm cũng sẽ mang đến cho mỗi người nhiều cảm nhận, ấn tượng thật khó quên.
Thông tin hữu ích
# Phố Ông Ích Khiêm dài chừng 500m, là phố nhỏ nối từ phố Lê Hồng Phong đến phố Trần Phú. Xe bus được phép hoạt động qua phố trong các ngày bình thường, trừ hai ngày nghỉ cuối tuần và các ngày lễ lớn.
# Phố nhỏ, giao thông luôn giữ ở mức ổn định và không có hiện tượng tắc đường trong giờ cao điểm.