Tuần trước, báo chí đưa tin một người phụ nữ ở Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình bị truy tố vì tội cản trở giao thông. Nguyên nhân xuất phát từ hành vi phơi thóc trên đường giao thông, khiến một người đi xe máy bị tai nạn và dẫn đến tử vong.
Trước hết, tôi nghĩ đây là một chuyện đáng tiếc và có lẽ đối với rất nhiều người, đây cũng sẽ là một bài học cần phải quan tâm, đáng để ghi nhận. Sử dụng đường quốc lộ, đường giao thông thế nào, tự ý thay đổi, hay tự ý đặt các vật không được phép mà gây ra tai nạn, có thể coi là hành vi cản trở giao thông. Khi gây ra tai nạn, có thể dẫn đến bị xử lý hình sự.
Tôi muốn đề cập một khía cạnh khác của câu chuyện này, đó là việc người nông dân ở nước ta phơi thóc trên các con đường không phải là một chuyện hiếm hoi.
Ngay trong những bức ảnh chụp hiện trường dẫn đến việc truy tố người phụ nữ phơi thóc kia, chúng ta cũng có thể dễ dàng nhìn thấy ngay tiếp nối đó là hàng chục, hàng trăm mét, có thể tạm gọi là “hiện trường” của những vụ phơi thóc lúa khác. Họ dùng các viên gạch đá để chèn các tấm bạt phơi thóc ở trên đường.
Ở đây có một câu chuyện là nông dân của chúng ta, đặc biệt là nông dân ở những vùng như vùng đồng bằng Bắc Bộ, trong hàng trăm hàng nghìn năm nay đã quen với việc thóc khi thu hoạch sẽ phải được phơi ở trên sân của nhà mình.
Sau này, khi có hợp tác xã thì phơi ở sân kho của hợp tác xã. Nông thôn ngày nay rất khó khăn để nhà ai đó có thể có cái sân phơi được thóc. Thứ nhất là diện tích của mỗi hộ không lớn, khá hẹp. Thậm chí nếu có đủ lớn, những ngôi nhà xung quanh cũng che chắn hết và không có chỗ cho ánh nắng lọt vào để làm khô thóc lúa.
Người nông dân phải phơi thóc lúa ở các con đường giao thông, về mặt nào đó có thể nói là một việc cực chẳng đã. Nếu được lựa chọn, nếu có khả năng, tất nhiên họ sẽ lựa chọn trước hết là phơi thóc lúa ở trên sân nhà mình.
Dù ở một số địa phương cũng đã bắt đầu có các dịch vụ như sấy lúa, sấy thóc sau khi thu hoạch. Nhưng trong bối cảnh chúng ta đang nói nhiều về phát triển khoa học công nghệ, tôi nghĩ một trong những vấn đề về công nghệ khoa học cần phải sớm thật sự quan tâm đó là có giải pháp về công nghệ sau thu hoạch.
Điều này nhằm làm thế nào để những người nông dân của chúng ta có được những lựa chọn an toàn và hữu hiệu, chứ không phải cứ mỗi lần thu hoạch thóc lúa họ chỉ còn một giải pháp là phải tìm một chỗ nào đó phơi, không phải là đường giao thông thì thật sự cũng khó có một lựa chọn nào khác cho họ.
Đặc biệt là ở những vùng nông thôn, nơi người dân ở rất chật chội để có thể làm khô được thóc lúa khi thu hoạch từ ngoài đồng về.
Và đó chắc chắn nên được coi là một bài toán đáng để đặt lên bàn của những người có trách nhiệm về khoa học và công nghệ để chúng ta giải quyết. Mục đích là để những người nông dân có những lựa chọn an toàn, hữu hiệu, tốt hơn sau mỗi mùa thu hoạch.