Trước khi chia sẻ quan điểm của tôi về các vấn đề của loa phường, của đài truyền thanh phường, tôi muốn kể cho quý vị hai câu chuyện.
Câu chuyện thứ nhất, từng có một dự án phổ biến về vệ sinh gia đình, vệ sinh cá nhân, sử dụng nước sạch cho một xã vùng cao, có nhiều bà con dân tộc thiểu số sinh sống, những người thực hiện dự án đã rất công phu đưa nội dung tuyên truyền dịch sang tiếng dân tộc, rồi in tờ rơi phát đến từng nhà dân.
Sau đó, khi khảo sát lại xem người dân có biết đến cái đó không, thì kết quả là gần như không. Mọi người đã rất là ngạc nhiên, hoang mang vì tại sao thông tin này không đến được với người dân.
Nguyên nhân là xuất phát từ thói quen của bà con ở đó không thích hoặc không muốn đọc. Câu chuyện chỉ được giải quyết khi sử dụng một hình thức cổ điển hơn, đó là họp với già làng, trưởng bản; sau đó trưởng bản tổ chức họp và tuyên truyền cho người dân bằng ngôn ngữ nói.
Và sau đó, thông tin đến được với tất cả mọi người, tạo ra những biến chuyển nhất định trong cộng đồng dân cư. Trong trường hợp này có thể thấy, sử dụng tiếng nói đã có hiệu lực hơn rất nhiều.
Câu chuyện thứ hai liên quan đến đô thị. Những năm gần đây, ở Hà Nội, TPHCM và nhiều địa phương khác, có nhiều chung cư mọc lên và một trong số những yêu cầu, điều kiện để các tòa chung cư đi vào hoạt động là tuân thủ các quy định về PCCC. Trong đó, một cấu phần không thể thiếu của PCCC đó là hệ thống loa để phát cảnh báo.
Nhưng khi hệ thống loa cùng với các tiện ích khác được bàn giao, thì nó đã hoạt động đôi khi theo một cách rất khác, thậm chí được bật nhạc, phát các chương trình khác nhau, có người thì nhận xét là to quá, nhỏ quá, có người thì cho rằng phù hợp, có người lại bảo không phù hợp.
Nhưng có một chuyện rất là rõ ràng, đó là các hệ thống loa trong các chung cư với cách sử dụng không đúng với mục đích của nó và đã phản tác dụng. Thứ nhất, làm cho mọi người ghét, do tạo ra ô nhiễm tiếng ồn.
Thứ hai, chính việc sử dụng như vậy, đã làm tổn hại đến tác dụng của hệ thống loa. Làm mất lòng tin của người dân với hệ thống cảnh báo bằng loa. Nhiều lần sau, nếu như nghe tiếng loa, liệu người ta có kịp tập trung để nhận ra đó là cảnh báo về PCCC không?
Hai câu chuyện tôi vừa kể tại sao nó lại liên quan đến hệ thống loa phường, hệ thống truyền thanh phường?
Tôi nghĩ, các hệ thống truyền thanh phường không có bất kỳ một lỗi nào cả. Nếu như có được một hệ thống truyền thanh công cộng và thậm chí nếu kết nối được các hệ thống đó với nhau thì rất là tốt.
Bởi cuộc sống đô thị có rất nhiều vấn đề cần phải được thông báo cho mọi người bằng hình thức truyền thanh. Tất nhiên ở đây đặt ra vấn đề là việc đó nó có hiệu quả không, nó có phù hợp không?
Những cái loa không có lỗi gì cả, nếu như nó được sử dụng một cách phù hợp hiệu quả. Nếu như loa phường được sử dụng để phát âm nhạc trên phố, tôi nghĩ là không cần thiết. Nếu được sử dụng để tiếp sóng chương trình của các đài phát thanh, truyền hình, hay một chương trình nào đó, tôi nghĩ cũng không cần thiết.
Nhưng nhu cầu về có một hệ thống để giải quyết những vấn đề cần thiết trong xã hội đâu đó là có, và vấn đề là chúng ta thực hiện nó như thế nào? Hệ thống loa phường, hệ thống truyền thanh phường là một trong số công cụ có thể được sử dụng để giải quyết điều này.
Tất nhiên ngày nay, với việc cá thể hóa các kênh thông tin, còn có những lựa chọn khác. Nhưng chúng ta không nên nhầm lẫn giữa việc sử dụng không hợp lý một phương tiện thông tin, một phương tiện truyền thông, với sự cần thiết hay hiệu quả của nó.
Tôi nghĩ, hệ thống truyền thanh phường bản thân nó không có lỗi gì cả, nhưng rõ ràng có một thực tế, là đã có những phiền nhiễu do ô nhiễm tiếng ồn, do cách thức sử dụng hệ thống truyền thanh đó gây ra.
Và có lẽ, cùng với việc nếu như Hà Nội muốn duy trì hoặc nâng cao hiệu quả của hệ thống loa phường, của hệ thống truyền thanh phường, cũng cần phải đi kèm với cách hướng dẫn, tổ chức, để các chính quyền địa phương sử dụng nó một cách hiệu quả và phù hợp.
Đó mới thật sự là cần thiết./.