Theo Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, cả nước có hơn 7.900 lễ hội, trong đó Hà Nội là địa phương có nhiều lễ hội nhất với con số hơn 1.000. Lễ hội đầu xuân không chỉ là nhu cầu tinh thần không thể thiếu của các cộng đồng dân cư, mà còn góp phần không nhỏ cho sự phát triển kinh tế - xã hội, du lịch của địa phương và cả nước.
Tuy nhiên, nếu tổ chức không tốt thì sẽ có tác động xấu trên nhiều lĩnh vực, trong đó có giao thông. Sự ảnh hưởng càng lớn khi mạng lưới giao thông ngày càng liên thông chặt chẽ, hoạt động giao thương kinh tế ngày càng sôi động.
Vì vậy, dưới góc nhìn của VOV Giao thông, kế hoạch tổ chức bài bản và thực sự coi trọng vấn đề giao thông là yếu tố quyết định đến việc đi lại an toàn, trật tự tại các lễ hội.
Bị động khi di chuyển, phiền toái, thậm chí bức xúc vì ùn tắc và cản trở giao thông - có lẽ là trải nghiệm mà nhiều lái xe đã từng gặp trong mùa lễ hội xuân. Đáng buồn là tình trạng ấy vẫn xảy ra hàng năm ở nhiều địa phương.
Nếu những lễ hội lớn, quy mô cấp tỉnh hoặc quốc gia, giao thông được điều tiết khá trơn tru khi có sự vào cuộc của nhiều ban, ngành, thì với những lễ hội quy mô cấp làng, xã, công tác tổ chức giao thông thường chưa được quan tâm đúng mức, thiếu lực lượng điều tiết và thiếu các biện pháp cảnh báo từ xa, đẩy mọi khó khăn và sự bất ngờ, lúng túng về phía những người đang di chuyển trên đường.
Không chỉ là chuyện ùn tắc và cản trở, tình trạng lộn xộn còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Thực tế đã có những vụ tai nạn đau lòng khi ô tô đâm vào đoàn người đưa tang, dù đám đông vốn đã tạo thành một cảnh báo từ xa rõ ràng. Vì vậy, không thể xem nhẹ nguy cơ tai nạn, sự chủ quan trong công tác tổ chức có thể dẫn đến những hậu quả khó lường, đặc biệt khi đoàn rước đi qua đường lớn.
Trong bối cảnh kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, quy mô tổ chức ngày càng lớn hơn, lễ hội ở các làng, xã không còn đơn giản là một hoạt động nhỏ mà đã trở thành sự kiện thu hút đông đảo sự quan tâm của cộng đồng và ảnh hưởng lớn giao thông. Trong bối cảnh hạ tầng còn hạn chế và một tuyến đường tắc nghẽn có thể lan sang các khu vực xung quanh thì việc đảm bảo giao thông tại các lễ hội cần phải được nhìn nhận nghiêm túc.
Đối với các lễ hội quy mô lớn, việc tổ chức và phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành là điều tất yếu, cần tiếp tục phát huy sự chủ động trong việc lên kế hoạch đảm bảo trật tự, ATGT, đặc biệt là việc phân luồng và điều tiết tại chỗ khi xảy ra ùn tắc.
Đối với những lễ hội nhỏ của địa phương, trách nhiệm chính thuộc về chính quyền sở tại và ban tổ chức lễ hội. Các cấp chính quyền, đặc biệt là UBND xã, phường, thị trấn đã có sẵn thông tin về các lễ hội trên địa bàn mình quản lý, cần có kế hoạch tổ chức giao thông từ sớm, rõ ràng về lịch trình di chuyển của đoàn rước, vị trí điểm đỗ xe, hàng quán hay những khoảng không gian khác tạm thời sử dụng vỉa hè, lòng đường. Kế hoạch càng chi tiết thì việc tổ chức thực hiện càng dễ dàng và hiệu quả.
Và để có kế hoạch chi tiết thì cần có hướng dẫn cụ thể. Cơ quan quản lý văn hóa và giao thông cần xây dựng quy chuẩn tổ chức giao thông tại các khu vực lễ hội để địa phương dễ dàng áp dụng, thực hiện.
Việc quản lý lễ hội cần sớm được số hóa để thực hiện hiệu quả hơn. Các phương án tổ chức, kịch bản giao thông cần được lên từ sớm, phân luồng từ xa, cập nhật theo tình hình thực tế với sự liên thông dữ liệu của địa phương và các lực lượng, đơn vị liên quan để thông báo rộng rãi.
Nếu thiếu kinh nghiệm trong việc tổ chức giao thông, chính quyền xã, phường cần báo cáo cấp trên, yêu cầu lực lượng CSGT và công an địa phương hỗ trợ, phối hợp, tránh để các lực lượng này cũng bị động, không nắm được thông tin và khó khăn giải quyết khi xảy ra ùn tắc hay sự cố. Ngoài điều tiết giao thông, lực lượng chức năng cũng có vai trò quan trọng trong việc nhắc nhở, xử lý vi phạm trong phạm vi lễ hội để tránh gây ra những cản trở cho người đi đường.
Một việc cần thiết khác là tăng cường cảnh báo cho người tham gia giao thông. Với đoàn rước, quần áo phản quang cho người dẫn đoàn sẽ giúp tài xế nhận diện tốt hơn, đảm bảo an toàn cho việc di chuyển. Với thông tin chỉ dẫn, các biển bảng thông báo về lễ hội cần được đặt từ xa, ở các nút giao, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ quan sát để người lái xe có thể kịp thời chuyển hướng, tránh gây ùn tắc giao thông.
Thông tin tại chỗ đã quan trọng, thông tin rộng rãi lại càng quan trọng hơn, qua các phương tiện truyền thông hoặc mạng xã hội. Trong đó, tất cả xã, phường, thị trấn trên cả nước có thể dễ dàng cung cấp thông tin tới VOV Giao thông, giúp người lái xe kịp thời nắm bắt, chuyển hướng, hoặc có tâm thế chủ động nếu bắt buộc phải đi qua những tuyến đường đang tổ chức lễ hội.
Để lễ hội đầu xuân không còn là nỗi lo về giao thông, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương cần thay đổi cách tiếp cận trong việc tổ chức giao thông. Cần coi đó là một phần quan trọng không kém trong công tác chuẩn bị cho lễ hội. Khi công tác giao thông được tổ chức khoa học và hợp lý, lễ hội mới thật sự là một niềm vui trọn vẹn và an toàn cho tất cả mọi người./.