Giáo dục kỹ năng sinh tồn cần tăng cả về lượng và chất

Hiện nay cả nước có khoảng 25 triệu trẻ em, chiếm 25,5% dân số. Giáo dục kỹ năng sống hiện nay đã được đưa vào trong trường học nhưng thời lượng còn ít, chưa có tính hệ thống, trong khi số lượng trẻ em gặp tai nạn thương tích đang ở mức.

Bởi vậy, cần nâng cao thời lượng, chất lượng giáo dục kỹ năng sinh tồn trong trường học thời gian tới. 

Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm cả nước có hơn 370 nghìn trẻ em dưới 16 tuổi bị tai nạn thương tích, trong đó có 6.600 trường hợp tử vong, nhóm tuổi từ 5-14 chiếm 36,9%.

Năm 2023, Tp.HCM có hơn 19 nghìn trường hợp trẻ em gặp tai nạn thương tích, Đồng Nai đã xảy ra 12 nghìn trường hợp tai nạn thương tích. Trong đó chủ yếu là tai nạn giao thông và tai nạn đuối nước, tai nạn do hỏa hoạn…

Nhiều chuyên gia y tế đánh giá, tai nạn thương tích để lại nhiều hậu quả nặng nề, ảnh hưởng đến thể chất, tâm lý của trẻ và thậm chí tử vong; ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ nhân lực của cả nước trong tương lai.

Bởi vậy, bên cạnh giáo dục kiến thức văn hóa, giáo dục kỹ năng sinh tồn trong nhà trường là nội dung quan trọng các cần thực hiện trong năm học tới.

Học sinh thực hành kỹ năng thoát hiểm và sơ cứu tại sân trường – bước đầu hình thành sự tự tin và chủ động trước rủi ro (Ảnh nh họa: ChatGPT)

Ngành giáo dục cũng cần sớm xây dựng một khung chương trình giáo dục kỹ năng sinh tồn chung cho các bậc học. Chương trình giáo dục kỹ năng này cũng cần phù hợp với điều kiện thực tế, môi trường sống của từng địa phương và nhu cầu của học sinh. Cùng với đó, các nhà trường xây dựng đội ngũ giáo viên phụ trách nội dung dạy kỹ năng sinh tồn, hoặc xây dựng những cơ chế phối hợp với các trung tâm, các chuyên gia chuyên về lĩnh vực này.

Giáo dục kỹ năng sinh tồn đem lại nhiều lợi ích đối với con trẻ. Giáo dục kỹ năng trong buổi học thứ 2 sẽ giúp giảm tải việc học kiến thức, với những áp lực về điểm số. Khi được tham gia các hoạt động thể chất, trong không gian ngoài trời, được đùa vui với bạn bè, sẽ giúp các em giải tỏa được căng thẳng, lo âu tăng sự gắn kết với bạn bè, từ đó hạn chế các vấn đề sức khỏe tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu…

Ngoài ra, khi được vận động thể chất, việc tiếp thu các kiến thức văn hóa cũng sẽ hiệu quả hơn.

Qua những bài học thực tiễn, giúp hình thành tính tự tin, tăng tính độc lập, rèn luyện sự linh hoạt và khả năng thích nghi cho học sinh. Các em có thể nhận diện được những rủi ro và ứng dụng kỹ năng thoát hiểm trong rừng, các vụ cháy hay ở các vùng nước nguy hiểm, kỹ năng xử lý tình huống để đảm bảo an toàn cho bản thân và bạn bè. Nhất là trong bối cảnh, tỷ lệ trẻ em đuối nước và gặp tai nạn giao thông rất cao tại Việt Nam.

Trang bị kỹ năng phòng chống đuối nước giúp trẻ em tự bảo vệ bản thân trong mùa hè đầy rủi ro (Ảnh nh họa: ChatGPT)

Nhiều chuyên gia cho rằng, ngoài việc giáo dục các kỹ năng sinh tồn, các cơ sở giáo dục cũng cần có kế hoạch, tăng cơ hội và thời gian cho học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm. Bởi chỉ khi các em được thực hành trực tiếp, các kỹ năng đó mới được hình thành vững chắc và lâu dài. Khi được trang bị những kỹ năng sống đầy đủ, các em học sinh sẽ tự tin, độc lập và tự chủ hơn trong cuộc sống sau này.

Trung bình mỗi ngày có hàng chục trẻ em tử vong vì tai nạn thương tích ở Việt Nam, nếu sớm được trang bị những kỹ năng sinh tồn, sẽ giúp các em được bảo vệ khỏi những rủi ro không đáng có. Đây là một trong những quyền quan trọng của trẻ em mà Việt Nam đang nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp để cải thiện môi trường sống, học tập an toàn cho các em trong gia đình, nhà trường và xã hội.