Điều kiện tiên quyết là mặt bằng được tháo gỡ

Với quyết tâm cao độ, việc thực hiện các dự án cầu qua sông Hồng hoàn toàn có thể về đích đúng tiến độ, thậm chí sớm hơn. Tuy vậy, để đạt dược mục tiêu này, việc hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng đóng vai trò rất quan trọng, để các nhà thầu tập trung nguồn lực, gấp rút thực hiện.

 

Phối cảnh cầu Tứ Liên (Hà Nội). Ảnh: Đơn vị thiết kế

Trong bối cảnh áp lực giao thông đô thị ngày càng gia tăng, không gian phát triển vùng Thủ đô bị “nén” bởi những nút thắt tự nhiên, việc đồng loạt khởi công 7 cây cầu lớn bắc qua sông Hồng trong năm 2025 không chỉ là một dấu mốc về quy mô đầu tư hạ tầng, mà còn là phép thử cho quyết tâm và sự phối hợp thực chất giữa các cấp, các ngành và địa phương liên quan.

Lâu nay, sông Hồng vừa là trục sinh thái, văn hóa, vừa là rào cản lớn đối với kết nối giao thông Đông – Tây, Bắc – Nam của Hà Nội và vùng phụ cận. Hệ thống cầu hiện hữu đã quá tải trong nhiều năm, trở thành điểm nghẽn cố hữu gây ùn tắc kéo dài, đặc biệt vào giờ cao điểm và các dịp lễ, Tết. Việc triển khai thêm 7 cây cầu mới, với quy mô lớn, kỹ thuật hiện đại, phân bổ hợp lý theo các trục hướng tâm và vành đai, sẽ trực tiếp san sẻ lưu lượng cho các cầu cũ, giảm áp lực cho mạng lưới đường đô thị vốn đã chật chội.

Quan trọng hơn, các cây cầu này mở ra không gian phát triển mới. Khi khoảng cách địa lý được rút ngắn, chi phí logistics giảm xuống, dòng chảy đầu tư, lao động và dịch vụ sẽ được kích hoạt mạnh mẽ hơn giữa hai bờ sông và với các tỉnh trong vùng Thủ đô. Đây chính là nền tảng để tái cấu trúc không gian đô thị theo hướng đa cực, bền vững, giảm tải cho khu vực nội đô lịch sử.

Cùng với đó, dự án Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng đã được phê duyệt chủ trương đầu tư mới đây, càng đòi hỏi việc đầu tư đồng bộ và hiệu quả giữa hệ thống hạ tầng của các cây cầu và Trục đại lộ cảnh quan. Bởi vậy, việc hoàn thành các cây cầu này theo đúng tiến độ, một mặt mang ý nghĩa chiến lược, góp phần thúc đẩy phát triển Thủ đô, vùng đồng bằng sông Hồng, đồng thời tạo động lực đột phá về hạ tầng, kinh tế và đô thị, phục vụ mục tiêu tăng trưởng GDP của Thủ đô Hà Nội từ 11% trở lên trong giai đoạn 2026–2030.

Các công nhân đang tích cực thi công phần mặt hầm

Tuy nhiên, từ quyết tâm đến công trình hoàn thành đúng hạn là một chặng đường dài, đầy thách thức. Thực tiễn nhiều dự án hạ tầng lớn cho thấy, nút thắt lớn nhất không nằm ở kỹ thuật hay vốn, mà ở giải phóng mặt bằng. Chỉ cần một khâu chậm trễ, một điểm nghẽn nhỏ trong công tác bồi thường, tái định cư cũng có thể kéo lùi tiến độ toàn dự án, làm đội vốn, và giảm hiệu quả đầu tư.

Bởi vậy, vai trò của chính quyền các địa phương nơi dự án đi qua mang tính quyết định. Không thể trông chờ vào những mệnh lệnh hành chính chung chung hay các cuộc họp mang tính hình thức. Điều cần thiết là sự “cầm tay chỉ việc”, bám sát từng khu đất, từng hộ dân, từng vướng mắc cụ thể. Giải phóng mặt bằng phải được xác định là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, với trách nhiệm cá nhân rõ ràng, thời hạn cụ thể và cơ chế giám sát chặt chẽ.

Đẩy nhanh tiến độ không đồng nghĩa với làm ẩu hay bỏ qua quyền lợi chính đáng của người dân. Ngược lại, càng cần nh bạch thông tin, công khai phương án đền bù, tái định cư, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân. Khi người dân hiểu rõ ý nghĩa, lợi ích lâu dài của các cây cầu đối với chính cuộc sống, sinh kế và giá trị đất đai của họ, sự đồng thuận xã hội sẽ trở thành “đòn bẩy” mạnh mẽ nhất cho tiến độ dự án.

Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các bộ, ngành, chủ đầu tư và địa phương phải được vận hành thông suốt, tránh tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” hay đùn đẩy trách nhiệm. Những khó khăn phát sinh cần được xử lý ngay từ cơ sở, không để kéo dài rồi mới xin cơ chế đặc thù, dẫn đến dự án bị chậm.

Hoàn thành 7 cây cầu lớn bắc qua sông Hồng đúng tiến độ không chỉ là câu chuyện của giai đoạn 2025-2027, mà là thước đo cho năng lực tổ chức thực hiện các dự án hạ tầng chiến lược trong giai đoạn phát triển mới. Khi điều kiện tiên quyết là mặt bằng được tháo gỡ, khi quyết tâm được chuyển hóa thành hành động cụ thể, những cây cầu ấy sẽ thực sự trở thành nhịp nối của phát triển, giảm ùn tắc hôm nay và mở rộng phát triển trong tương lai.