Dịch COVID-19 và câu chuyện rác thải

Rác thải y tế là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu. Bên cạnh đó, lượng rác từ bao bì, túi nhựa trở thành nỗi lo trong thời gian giãn cách xã hội, khi các dịch vụ mua bán hàng hóa đều qua đóng gói vận chuyển đến tận nơi người tiêu dùng…

Nghe nội dung chi tiết tại đây: 

 

Kể từ thời điểm TP Cần Thơ thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 đến nay, số lượng rác thải sinh hoạt trên địa bàn là 400 tấn/ngày.

Ông Mã Khánh Hậu, Phó Chủ tịch UBND quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ cho biết: Kể từ khi dịch bệnh COVID-19 xuất hiện, việc thu gom chất thải sinh hoạt trên địa bàn lập tức thay đổi. Về rác thải sinh hoạt phát sinh tại những khu vực không bị phong tỏa vẫn được Công ty CP Đô thị Cần Thơ đảm trách, còn chất thải tại những khu vực bị phong tỏa thì do đơn vị có chức năng phân loại, thu gom, xử lý mỗi ngày.

Chính vì thế, lượng rác tuy nhiều nhưng đều được các đơn vị chức năng thu gom, vận chuyển và xử lý triệt để trong ngày nên không phát sinh tình trạng ô nhiễm môi trường vì ứ đọng rác.

Công nhân vệ sinh thu gom rác ở xã Vĩnh Lương, Khánh Hòa

Về tỉ lệ rác thải rắn, rác thải nhựa và túi nilon giảm rõ rệt nhờ vào biện pháp giãn cách 2 ngày đi chợ 1 lần và ý thức sinh hoạt của người dân. Tại TP Cần Thơ, từ đầu mùa dịch đến nay không có hiện tượng mua tích trữ hàng hóa, chính vì thế lượng rác thải này cũng không nhiều mà thay vào đó là rác hữu cơ như: rau, vỏ trứng, xương thịt cá, thủy hải sản…

Chị Nguyễn Thị Ánh Hương – ngụ tại Phường Hưng Lợi, Q.Ninh Kiều, TP Cần Thơ cho biết: 'Như hồi trước mỗi ngày mình đều đi chợ, còn bây giờ từng khu vực chia nhau chợ 2 lần/tuần nên số lượng giảm lại. Mình cũng không tích trữ đồ ăn nên không mua đồ nhiều từ đó rác thải nhựa và nilon cũng không nhiều so với thời điểm trước khi giãn cách xã hội'.

Riêng đối với chất thải phát sinh tại các khu điều trị và chăm sóc bệnh nhân, khu vực cách ly, các điểm chốt phòng dịch Covid-19 thì Cần Thơ đã có hướng dẫn cụ thể cũng như bố trí khu vực xử lý an toàn. 

Từ giữa tháng 7, Sở Tài Nguyên và Môi Trường TP Cần Thơ đã có văn bản hướng dẫn các cơ quan, đơn vị chức năng tổ chức thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải phát sinh tại các khu điều trị và chăm sóc bệnh nhân, khu vực cách ly, các điểm chốt phòng dịch COVID-19.

Theo đó, tất cả chất thải rắn phát sinh từ khu vực, phòng cách ly, khám theo dõi, chăm sóc, điều trị người mắc hoặc nghi ngờ mắc COVID-19 trong cơ sở y tế được xem là chất thải lây nhiễm; và phải được thu gom, quản lý, xử lý như đối với chất thải y tế nguy hại lây nhiễm.

Đồng thời, chất thải phát sinh phải được phân loại ngay vào thùng đựng chất thải lây nhiễm có nắp đậy, có lót túi và biểu tượng cảnh báo chất thải có chứa chất lây nhiễm gây bệnh.

Trong ngày, phải vận chuyển chất thải có nguy cơ chứa virus Sars-CoV-2 để xử lý ngay tại cơ sở xử lý chất thải y tế gần nhất bằng xe chuyên dụng; được xử lý bằng hệ thống xử lý chất thải y tế.

Ông Đỗ Thanh Thảo – Giám Đốc Sở TN&MT TP Cần Thơ cho biết, công tác xử lý chất thải y tế thời điểm này vừa đảm bảo nhanh chóng vừa đúng quy trình:

'Xử lý rác thải thải hiện nay, có Bệnh viện Lao Phổi phối hợp với công ty khác làm. Đây là chất thải nguy hại thì chỉ có 2 đơn vị này xử lý được thôi. Hiện tại nhà máy của mình rất tốt nhưng đang lo xử lý rác thải ùn ứ từ sinh hoạt bình thường của người dân. Còn rác thải trong khu cách ly, điều trị, bệnh viện dã chiến…. đều do Bệnh viện Lao Phổi thu gom bằng xe đặc chủng riêng và ưu tiên xử lý loại rác này nhanh trong ngày'.

Tại khu vực tập kết rác cũng như các xe chở rác thường xuyên được phun xịt dung dịch diệt khuẩn, khử mùi để đảm bảo vệ sinh môi trường. Lực lượng công nhân trong hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt đều được trang bị đồ bảo hộ, phòng ngừa lây nhiễm dịch bệnh COVID-19.

Cho đến thời điểm hiện tại, Cần Thơ đã xây dựng phương án thu gom, vận chuyển và xử lý trong công tác phòng, chống dịch COVID-19, không để tình trạng ứ đọng chất thải rắn gây ô nhiễm môi trường, nhất là chất thải rắn sinh hoạt tại các khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao.

Những việc làm nhỏ ý nghĩa

Nhắc đến câu chuyện xử lý rác thải giữa tình hình dịch bệnh COVID-19, ngoài vấn đề rác thải y tế cần được xử lý bởi các đơn vị có chuyên môn thì mỗi người, mỗi nhà có thể góp sức mình bằng cách hạn chế phát sinh rác thải sinh hoạt cũng như thu gom rác thải đúng cách. 

Theo chị Nguyễn Thị Ánh Hương, ngụ tại Phường Hưng Lợi, quận Ninh Kiều, TP cần Thơ, trong những ngày thực hiện giãn cách xã hội, gia đình chị rất hạn chế đi chợ. Theo chị, điều này cũng góp phần hạn chế phát sinh rác thải, túi nilon. Bên cạnh đó, gia đình chị Hương có 2 cháu nhỏ, trong thời gian giãn cách xã hội, các bé thường giúp mẹ việc nhà. Nhân dịp này, chị Hương cũng tranh thủ hướng dẫn con mình cách phân loại rác và dạy các bé về ý thức giữ vệ sinh chung:

'Thời điểm này, ngoài thời gian đi làm, mình hướng dẫn bé rác nào thì mình phân loại ra. Mì, rau,… là rác sinh hoạt hàng ngày, còn chai nhựa thì gom lại, mình có bao riêng ở nhà sau, mình bỏ cái đó', chị Hương cho biết.

Bé lớn 12 tuổi và bé nhỏ 7 tuổi đã có thể giúp chị Hương những công việc vặt trong nhà. Riêng với ý thức phân loại rác, trước giờ các bé được học kiến thức ở trường, còn trong thời gian này, gia đình sẽ là nơi các bé được trải nghiệm thực tế nhiều hơn. 

Cũng liên quan đến những ảnh hưởng “dây chuyền” từ dịch bệnh COVID-19, nhiều mặt hàng nông sản rơi vào cảnh ùn ứ, không tìm được đầu ra.

Đây là điều không quá khó hiểu bởi nhiều địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội, việc mua bán – vận chuyển gặp hạn chế, trong khi sản lượng các loại trái cây vào mùa lại đang tăng cao. Nhiều ý kiến tỏ ra lo ngại về việc xử lý thế nào với lượng nông sản lên đến hàng tấn, tránh ô nhiễm môi trường…  

Có khoảng 10ha đất trồng nhãn, ông Lâm Văn Tính, ngụ tại Huyện Cờ Đỏ, TP Cần Thơ chỉ có thể bán được một phần trái đã thu hoạch cho thương lái. Số còn lại khó bán, tiền công vận chuyển đôi khi còn nhiều hơn tiền bán nhãn mang về. Vậy là ông chọn cách gửi đi những quả ngọt cho bà con dùng “lấy thảo”. Với ông, đây cũng chính là chút tình cảm san sẻ với nhau giữa lúc khó khăn.

Người dân sử dụng túi chuyên dụng để đựng hoa quả, thực phẩm khi đi chợ. (Ảnh: HV/Vietnam+)

Rơi vào tình cảnh giống như ông Tính, anh Ngô Hoài Công ở huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang thu hoạch được khoảng 1,5 tấn thanh long trong đợt này nhưng việc bán buôn không thuận lợi.

Một số thanh long, anh bán với giá chỉ 1.000 – 2.000 đồng/kg để thu về chút vốn, một số khác anh gửi theo các chuyến xe nghĩa tình để bà con có trái cây mà dùng. Còn hàng trăm kg thanh long tại vườn, khi được hỏi về cách xử lý để không gây ô nhiễm môi trường, anh Công chia sẻ:

'Chín quá thì hư, cái đó thì mình không cho từ thiện được, phải bỏ tại gốc. Ai có nuôi cá, gà vịt thì có thể đem về một số cho ăn chứ cũng không đem hết được. Em có nuôi cá, nuôi dê nên đem về khoảng 300kg. Còn nhiều người không có nuôi cá, bò, gà,… thì người ta bỏ luôn tại ruộng. Bỏ vài ngày là phân hủy ra, không ảnh hưởng đến môi trường, bỏ dưới gốc rồi trái rã ra thành phân hữu cơ'.

Không ít ý kiến cho rằng: Những ngày giãn cách xã hội cùng là khoảng thời gian để mỗi chúng ta ngắm nhìn môi trường sống của mình một cách sâu sắc hơn. Theo đó, việc hạn chế mua sắm để chúng ta ngẫm nghĩ về lượng rác thải nhựa, túi nilon mà mình đã sử dụng trong thời gian trước đây nhiều đến thế nào.

Khoảng thời gian cả nhà ở bên nhau để chúng ta dặn dò nhau từng chút một trong việc giữ vệ sinh chung, xử lý rác thải sinh hoạt đúng cách.

Hay khoảng thời gian khó khăn trong việc mua bán nông sản, phải dùng trái cây bỏ đi làm phân hữu cơ cho cây… để chúng ta hiểu được giá trị của môi trường, của mảnh đất, của từng tán cây xanh.

Đó là góc nhìn lạc quan để chúng ta cùng vượt qua những khó khăn do dịch bệnh và xây dựng cho mình ý thức gìn giữ môi trường sống trong lành.