Cần Thơ: Rác thải nhựa tràn lan, hạ tầng xử lý chưa theo kịp

Đặc biệt, tại TP Cần Thơ, khu vực sông, rạch qua vùng đô thị có mật độ rác nhựa dày đặc, cao gần gấp 3 lần những đoạn sông, rạch qua vùng nông thôn. Do đó, giảm nhựa mang ý nghĩa thiết thực và cấp bách hơn bao giờ hết.  

Rác nhựa tràn lan tại chợ truyền thống

Mua rau cải, mua trái cây, mua thịt, cá và cả mua vật dụng gia đình, tất cả đều được người bán đựng trong túi ni lông trước khi đưa cho khách. Đó là hình ảnh dễ bắt gặp tại các chợ truyền thống, và cứ thế những chiếc túi ni lông vẫn xuất hiện dày đặc như một điều hiển nhiên. Nhiều tiểu thương mặc định “mua gì cũng phải có túi”, điều này vô tình khiến lượng rác thải nhựa tăng mạnh mỗi ngày.

Chị Trần Thị Thu Trang ở phường Vị Tân, TP Cần Thơ chia sẻ: "Mình mua 5.000 ớt 2.000 ớt cũng một cái bịch, vài trái chanh cũng một cái bịch, vài trái hạnh của một cái bịch. Mua cái gì cũng cho mình một cái bịch hết, cho nên chị đi chợ chị sẽ mang theo một cái giỏ, là một ngày bớt đi được nhiều cái bịch ni lông."

Không chỉ phát sinh nhiều, rác còn bị vứt bừa bãi tại nhiều tuyến đường, khu dân cư. Điển hình tại tuyến đường tỉnh 925, thành phố Cần Thơ, dù có biển cấm đổ rác, nhưng ở các bãi đất trống rác vẫn chất thành đống, từ túi ni lông, hộp xốp cho đến rác sinh hoạt, bốc mùi hôi khó chịu. Ông Nguyễn Hoài Thanh, người dân địa phương, bức xúc:

"Ý thức người dân cũng không có tốt đâu, hỏng ai chấp hành cái chuyện đó hết trơn, bỏ cái đi. Để cái bảng cấm đổ rác mà mấy cái xe này lại đây bỏ thành ra hỏng biết sao mà nói."

Hạ tầng thu gom – xử lý rác chưa đồng bộ

Trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra nhanh, TP Cần Thơ đang phải đối diện với nhiều thách thức. Trong đó, hiệu quả của các chương trình phân loại rác tại nguồn chưa đạt như kỳ vọng, trong khi nhu cầu nâng cấp cơ sở vật chất, phương tiện và quy trình xử lý ngày càng cấp thiết. Bà Nguyễn Thị Thùy Nhi, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Cần Thơ, cho biết:

"Công tác quản lý chất thải thì phương tiện, thiết bị, hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt chưa đồng bộ, chưa phù hợp cho việc thu gom, vận chuyển rác sau phân loại tại nguồn. Thực trạng của thành phố cũng như một số tỉnh rất nhiều khó khăn về vấn đề hạ tầng cũng như các phương tiện chúng ta xử lý mặc dù sau khi phân loại rác tại nguồn thì hạ tầng chúng ta chưa có đảm bảo để xử lý rác sau phân loại.

Công tác quản lý, vận hành tại các bãi rác, các trạm trung chuyển, tập kết còn nhiều hạn chế, chưa xử lý triệt để phát sinh vấn đề mùi và nước rỉ rác. Công tác phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn mới ở giai đoạn tuyên truyền thí điểm, chưa triển khai được sâu rộng."

Vừa qua, tại buổi làm việc của Đoàn giám sát của Quốc hội với UBND TP Cần Thơ về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành”, ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho rằng:

"Về quản lý chất thải rắn sinh hoạt chúng tôi cho rằng các địa phương trên địa bàn tỷ lệ thu gom và xử lý trên 99%. Những tồn tại, hạn chế mà liên quan đến phương tiện, thiết bị, hạ tầng, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt thì chưa đồng bộ và chưa đáp ứng yêu cầu và đặc biệt cái này thì nó liên quan đến việc phân loại, xử lý chất thải rắn.

Một vấn đề mà chúng tôi cũng nhận thấy là các địa phương nói chung và Cần Thơ các đồng chí cũng nêu định mức kinh tế kỹ thuật thu gom và vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Ví dụ vừa rồi TP. Hồ Chí Minh có thể nói là một trong những địa phương có giá dịch vụ thu gom cao nhất cả nước, cũng tạo điều kiện cho các nhà đầu tư và các doanh nghiệp thực hiện dịch vụ này."

Từ việc hạn chế sử dụng túi ni lông, phân loại rác tại nguồn, đến việc không xả rác bừa bãi, mỗi người dân chính là nhân tố quan trọng quyết định sự thay đổi. Tuy nhiên, để việc bảo vệ môi trường thực sự hiệu quả, các địa phương trong khu vực ĐBSCL, trong đó có Cần Thơ cần tiếp tục đầu tư hạ tầng thu gom, xử lý đồng bộ, siết chặt quản lý và tăng cường tuyên truyền để nâng cao ý thức cộng đồng.