Giải thưởng Chất lượng quốc gia là giải thưởng cao nhất trong hệ thống pháp luật về chất lượng, sản phẩm hàng hóa do Thủ tướng Chính phủ quyết định trao tặng hàng năm, nhằm tôn vinh những doanh nghiệp đạt thành tích xuất sắc trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, tăng cường năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động, đóng góp tích cực cho cộng đồng và xã hội.
Năm 2018, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định trao tặng giải Chất lượng quốc gia cho 75 doanh nghiệp, trong đó có 22 doanh nghiệp được trao Giải Vàng Chất lượng quốc gia và 53 doanh nghiệp được trao Giải thưởng Chất lượng quốc gia.
Một số doanh nghiệp tiêu biểu đoạt giải vàng như: Tân Hiệp Phát, Traphaco, Vĩnh Hiệp, Viglacera... Có 2 doanh nghiệp đoạt Giải thưởng Chất lượng Quốc tế châu Á - Thái Bình Dương gồm Công ty Cổ phần nhựa Bình Minh – Thành phố Hồ Chí Minh và Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam.
Phát biểu tại lễ trao giải, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chúc mừng các doanh nghiệp đạt giải thưởng đồng thời khẳng định: “Chúng ta đều biết, muốn đất nước phát triển nhanh hơn, bền vững hơn, thu hẹp khoảng cách với các nước đi trước thì nhất định phải nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, năng lực cạnh tranh của từng ngành, của từng doanh nghiệp và từng sản phẩm. Muốn nâng cao năng lực cạnh tranh thì có rất nhiều cách nhưng quan trọng là năng xuất và chất lượng, đặc biệt là yếu tố chất lượng…”.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhận định, Giải thưởng Chất lượng quốc gia Việt Nam được đánh giá theo 7 tiêu chí quốc tế, cho thấy tầm quan trọng của việc đổi mới, sáng tạo, nhưng cũng cho thấy yếu tố văn hóa doanh nghiệp, đạo đức trong kinh doanh đã được phát huy. Đây là yếu tố không chỉ liên quan đến sản xuất, tiêu thụ, mà còn liên quan đến vấn đề con người và phát triển bền vững.
Phó Thủ tướng mong muốn ngày càng có nhiều doanh nghiệp tham gia phong trào năng suất, chất lượng quốc gia. Giải thưởng Chất lượng quốc gia không ngừng đổi mới, lan tỏa trong cộng đồng doanh nghiệp góp phần thiết thực vào sự phát triển của đất nước.
Giải thưởng Chất lượng Quốc gia được xét tặng lần đầu tiên vào năm 1996, đến nay đã trải qua 23 lần xét tặng, với hơn 1.900 doanh nghiệp được trao giải.
Theo số liệu của Ban tổ chức, doanh thu của 75 doanh nghiệp đạt Giải thưởng Chất lượng quốc gia 2018 là 106.000 tỷ đồng. Lợi nhuận ước tính hơn 10.000 tỷ đồng. Nộp ngân sách gần 8.000 nghìn tỷ. Tạo công ăn việc làm cho hơn 55.000 lao động.
Tham gia giải thưởng, doanh nghiệp phải đáp ứng 7 tiêu chí theo hệ thống Giải thưởng Chất lượng quốc tế châu Á – Thái Bình Dương (Global Performance Excellence Award – GPEA) của Tổ chức Chất lượng châu Á – Thái Bình Dương.
Bảy tiêu chí có tổng điểm là 1.000, trong đó: Vai trò của lãnh đạo (120 điểm); hoạch định chiến lược (85 điểm); định hướng vào khách hàng và thị trường (85 điểm); đo lường, phân tích và quản lý tri thức (90 điểm); quản lý, phát triển nguồn nhân lực (85 điểm); quản lý quá trình hoạt động (85 điểm); kết quả hoạt động (450 điểm). Căn cứ vào kết quả xem xét, đánh giá về đề xuất của Hội đồng Quốc gia trên cơ sở các ý kiến của các UBND tỉnh, thành phố, Bộ Khoa học và Công nghệ lập hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ tặng giải thưởng Chất lượng quốc gia. Doanh nghiệp được chấm từ 800 - 1.000 điểm sẽ được giải vàng, đạt 600 điểm sẽ trao giải chất lượng.