Camera phạt nguội uốn nắn hành vi giao thông

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

“Lắp camera trên tuyến đường cao tốc này mình sẽ tránh được quá tốc độ, đâm đụng, làm mình an toàn hơn. Sau 7-10 ngày sẽ được 1 tin nhắn báo qua cổng thông tin điện tử là qua nộp phạt, mình có thể biết mức mình bị phạt là bao nhiêu”.

“Khi lắp camera sẽ đảm bảo an toàn tốc độ cho lái xe chạy. Nếu đường cao tốc ở Việt Nam chạy 100km/h thì ai cũng bị quá tốc độ nhiều. Nếu cơ quan chức năng tạo điều kiện cho người vi phạm về giao thông về được nơi mình ở nộp phạt thì sẽ đỡ hơn được đi lại”.

“Nếu mà phạt trên tuyến đường này, khi mình đi đăng kiểm phạt dễ hơn chứ mình từ Bắc Ninh đến đây nộp phạt mất thời gian nhiều lắm”.

Trên đây là ý kiến của một số lái xe vi phạm quá tốc độ, dừng đỗ trái phép tại tuyến cao tốc Nội Bài – Lào Cai bị hệ thống camera ghi lại. Theo Đội Tuần tra kiểm sát giao thông đường bộ cao tốc số 1, Cục CSGT, trung bình mỗi ngày, hệ thống camera phát hiện trên 100 trường hợp vi phạm.

Mỗi tổ công tác của Đội Tuần tra kiểm sát giao thông đường bộ cao tốc số 1 gồm 3 cán bộ, chiến sĩ, làm việc dưới chân bảng điện tử tự động báo biển số xe vi phạm. Bảng điện tử này sẽ được kết nối với hơn 110 camera lắp đặt ở 87 điểm nút trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai liên tục ghi nhận các lỗi giao thông, báo về trung tâm xử lý. Lực lượng chức năng sẽ căn cứ vào biển số hiển thị để ra hiệu lệnh dừng xe vi phạm tại trạm thu phí, xử lý theo quy định.

CSGT sẽ xử phạt tại chỗ ở trạm thu phí hoặc gửi giấy mời tài xế đến làm việc để phạt "nguội". Sau 7 ngày từ ngày tài xế không lên nộp phạt, CSGT sẽ gửi danh sách sang Cục Đăng kiểm và thông báo trên hệ thống tra cứu của Cục CSGT.

Thượng tá Nguyễn Mạnh Thắng, đội trưởng Đội Tuần tra kiểm sát giao thông đường bộ cao tốc số 1, Cục CSGT cho biết, hệ thống camera cũng ghi nhận các lỗi khác như: Đi vào làn khẩn cấp, đi ngược chiều, lùi trên cao tốc. Từ khi được lắp ngày 15/7 đến nay, hệ thống này đã giúp đơn vị phát hiện, xử phạt khoảng 4.000 trường hợp, trong đó 1.000 trường hợp phạt nguội.

“Tuyến Hà Nội – Lào Cai dài 262km, việc bố trí lực lượng trên tuyến gặp rất nhiều khó khăn. Qua hệ thống camera này đơn vị đã chủ động giám sát toàn bộ 24 giờ trên tuyến để đảm bảo tình hình ATGT, giúp người tham gia giao thông tuân thủ luật giao thông. Các lỗi về tốc độ, phần đường, làn đường, đón trà khách cũng giảm hẳn, đặc biệt tai nạn cũng được giảm rõ rệt, từng bước đi vào ổn định”.

Tuy nhiên, Thượng tá Nguyễn Mạnh Thắng cũng cho biết: Sau khi hệ thống camera được đưa vào sử dụng, một số tài xế đã sử dụng nhiều biện pháp để trốn tránh camera hòng qua mặt lực lượng chức năng.

“Có hành vi sử dụng biển số giả, lấy băng dính dính vào các con số trên xe làm camera không nhận biết được. Đơn vị đã chủ động và xây dựng kế hoạch báo cáo lãnh đạo làm chuyên đề che lấp biển số hoặc cố tình cho biển số để xác định động cơ mục đích lái xe che dấu biển số không để cho cơ quan chức năng phát hiện”.

Trong khi đó, trao đổi với phóng viên VOV Giao thông, Thiếu tá Lý Thị Thu Trang, Phó Đội trưởng Đội Chỉ huy giao thông và điều khiển đèn tín hiệu, Phòng CSGT Công an Hà Nội cho biết, khoảng 1 năm qua, đã có gần 16.000 tài xế ở Hà Nội bị phạt nguội qua hệ thống camera giao thông. Dù vậy, vẫn có một số bất cập trong xử lý:

“Đối với những trường hợp vi phạm nhiều lần thì người điều khiển phương tiện sẽ bị xử phạt từng lần vi phạm. Tuy nhiên cũng rất tạo điều kiện, họ có thể quyết định nộp phạt một lần bao nhiêu thông báo vi phạm. Còn nếu như muốn xử phạt một lần, thì họ sẽ lập biên bản với tương đương số lần vi phạm và sẽ có một quyết định xử phạt chung mà cũng theo quy định là vi phạm lần thứ 2 trở lên thì sẽ bị áp dụng tình tiết tăng nặng.”

Bàn về trường hợp không nhận được thông báo lỗi vi phạm, dẫn tới tình trạng “lỗi chồng lỗi”, Thiếu tá Lý Thị Thu Trang chia sẻ:

“Điều này không tránh khỏi gây tâm lý không thoải mái cho chủ phương tiện. Tuy nhiên thì có rất nhiều lý do. Thứ nhất là đối với những phương tiện khi sang tên đổi chủ không thay đổi thông tin nội dung trên đăng ký xe. Hai là công ty hoặc là gia đình đổi địa chỉ, địa chỉ không rõ ràng và bưu điện họ chuyển phát tới người điều khiển phương tiện thì rất là khó khăn. Trong khi thông tin của đăng ký xe thì không có số điện thoại của chủ phương tiện để liên hệ".

Trong bối cảnh đó, Đội Chỉ huy giao thông và điều khiển đèn tín hiệu, Phòng CSGT đã thường xuyên đăng tải vi phạm lên Cổng thông tin điện tử của Công an thành phố, Cục Cảnh sát giao thông và báo Kinh tế đô thị để đông đảo người tham gia giao thông nắm được.

Ông Nguyễn Văn Thanh - Nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam khẳng định, việc xử phạt nguội đối với các phương tiện vi phạm quy định ATGT trên cao tốc là rất cần thiết. Tuy nhiên, việc răn đe tài xế vi phạm chỉ hiệu quả nếu hạ tầng giám sát được đầu tư đầy đủ.

“Lấy xử phạt nguội trên đường cao tốc làm hình mẫu thí điểm để nhân rộng ra tất cả các quốc lộ.  Đầu tiên là đối với đường cao tốc, phải tăng cường thêm số lượng camera, chất lượng camera, từ đó giảm lượng cảnh sát trên đường đi. Chứ lượng cảnh sát trên đường đông đến mấy cũng không thể chịu đựng được và cũng rất dễ sinh ra những hiện tượng tiêu cực”

Ông Nguyễn Văn Thanh nhấn mạnh, hệ thống hạ tầng camera giám sát trên cao tốc cần có sự đồng bộ, hạn chế tối đa tình trạng dân phản ánh thì lực lượng chức năng mới biết.

“Hệ thống camera này phải kết nối được với nhau chứ không phải là ta lại phụ thuộc giữa ngành giao thông quản lý đường cao tốc với ngành công an. Hành vi vi phạm của tài xế thì ngành chức năng đều được biết ngay từng giờ từng phút, chứ không phải đợi camera của người tham gia giao thông cung cấp. Lúc đấy mới thẩm tra thì rất muộn”.

Nguyên lãnh đạo Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cũng bày tỏ quan điểm, việc thông báo và xử lý phạt nguội cần kịp thời, minh bạch hơn, tránh việc bị phạt mà không phục.

Mời quý vị đến với góc nhìn này của VOVGT qua bình luận nhan đề: "Những cú giật mình vì… phạt nguội”.

Phạt nguội là phương pháp phát hiện và gửi thông báo xử phạt đối với các hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ mà cơ quan chức năng chưa thể tiến hành xử lý ngay tại hiện trường. Phương pháp này giúp hạn chế những bất trắc trong quá trình ngăn chặn hành vi vi phạm, đồng thời đảm bảo không bỏ lọt lỗi vi phạm.

Nhưng nếu chỉ coi hệ thống xử phạt nguội qua camera quan sát độ nét cao là một công cụ của một cơ quan nào đó thuộc về ngành Công an hay ngành Giao thông vận tải, ở một khu vực, địa phương nhất định, việc phát huy hiệu quả phạt nguội sẽ rất hạn chế.

Khả năng truy cập, tính liên thông và hệ thống cơ sở, nền tảng bổ trợ cho hệ thống phạt nguội ở Việt Nam còn khá sơ sài. Không phải ngẫu nhiên một người đến khi đăng kiểm mới biết trong suốt 2 năm đã bị phạt nguội tới cả chục lần, cũng rất khó trách một chủ xe ở Hà Nội nhưng nhận thông báo phải vào Hà Tĩnh để giải quyết một trường hợp thuê phương tiện và bị phạt nguội trong đó.

Cơ sở dữ liệu yếu, thiếu tính cập nhật. Việc mua bán phương tiện nhưng không sang tên đổi chủ vẫn phổ biến vì thủ tục chưa tinh gọn. Tính tiện lợi trong việc đi nộp phạt còn thấp với những người chưa liên kết tài khoản ngân hàng với thẻ tag qua trạm thu phí không dừng. Website tra cứu các phương tiện vi phạm còn chập chờn. Chuyển thông báo phạt qua bưu điện vẫn bất cập, khả năng thất lạc cao.

Tất cả tạo nên một tâm lý thiếu thoải mái cho người bị phạt nguội. Họ biết thông tin quá trễ hoặc thậm chí không nhớ nổi thời điểm vi phạm. Họ đã hốt hoảng khi thấy hóa đơn phạt nguội hàng chục triệu khi đi đăng kiểm.

Và chính việc bị dồn ứ những trường hợp cần xử lý ấy lại khiến các viên chức cảnh sát, viên chức đăng kiểm kiêm nhiệm thêm công việc. Mục tiêu giảm số người đứng ngoài đường truy bắt, xử lý vi phạm, tăng người chỉ huy giao thông, giải quyết sự cố, tai nạn sẽ bị ảnh hưởng.

Đưa ra một công cụ mới, công cụ đó cần một hành lang pháp lý, cơ sở hạ tầng bổ trợ để hoạt động hiệu quả. Phạt nguội ra đời, nó phải dựa trên một hệ thống dữ liệu lớn về phương tiện, người lái, số tài khoản, hệ thống ví điện tử, cửa hàng nộp phạt tiện lợi.

Đây cũng là thách thức trong quá trình chuyển đổi số của cả hệ thống hành chính, nhằm minh bạch hóa các hoạt động giám sát giao thông, giảm phụ thuộc vào yếu tố con người, tránh phát sinh tiêu cực, những tình huống không “tâm phục khẩu phục” của người vi phạm./.