Aspirin buổi chiều: Làm thế nào mũi có thể nhận biết mùi hương?

Không khí xung quanh ta tràn ngập các phân tử mùi nhỏ bé thoát ra từ những thứ "có mùi" như nước hoa hay đồ ăn chẳng hạn. Mũi của chúng ta có một khả năng đáng kinh ngạc đó là ngửi thấy hàng nghìn mùi hương khác nhau.

Ổ mũi được lót bởi niêm mạc (màng nhầy) có cấu tạo đặc biệt, chia làm 2 vùng, thực hiện 2 chức năng chính: vùng thở và vùng ngửi. Niêm mạc mũi là một màng bao phủ tất cả các thành của mũi và lách vào tất cả các xoang liên quan với mũi. Nên khi mũi bị viêm, lớp niêm mạc bị phù nề làm lấp hoặc hẹp một phần lỗ thông của các xoang đổ vào mũi.

Lớp niêm mạc mũi chia làm 2 tầng: Tầng trên hay tầng khứu giác: kể từ chỗ bám vào phía trên xương xoăn trên trở lên, chiếm 1/3 niêm mạc mũi. Ở đây niêm mạc có màu vàng hay xám nâu, là đầu các dây thần kinh khứu giác, là khu phẫu thuật nguy hiểm, vi sinh vật có thể qua dây thần kinh khứu giác đi tới màng não và não.

Sở dĩ ta ngửi được mùi vì không khí thở vào qua lỗ mũi, theo ngách mũi trên tác dụng vào các mặt đoạn thần kinh khứu giác nằm ở lớp niêm mạc làm cho ta nhận biết được mùi.

Tầng dưới hay tầng hô hấp: là vùng ở dưới xoắn mũi trên, chiếm 2/3 dưới niêm mạc ở mũi có mầu đỏ hồng, nhiều tuyến tiết nhầy (để cuốn các bụi làm thành vẩy mũi) có các lông để ngăn bụi, có nhiều tế bào bạch huyết để bảo vệ, có nhiều mạch máu tạo thành một mạng chi chít bao quanh xương xoăn dưới, đặc biệt là ở hai bên vách lá mía nó tụ lại thành một điểm mạch ở cách sau lỗ mũi trước 1,5 cm, là nơi dễ gây ra chảy máu (chảy máu cam).

Tầng trên của niêm mạc mũi bị các sợi thần kinh vây kín và luôn được giữ ướt nhờ các tuyến dịch. Trên niêm mạc mũi có những sợi lông nhỏ mà phần cuối được bọc lại bởi lớp mỡ. Nếu các sợi lông nhỏ này bị tách ra và bị khô đi thì chúng ta mất năng lực khứu giác.

Mùi là cảm giác hóa học gây ra bởi sự tác động của các phân tử chất bay hơi sau khi vào mũi, được hòa tan trong chất lỏng của niêm dịch (dịch nhầy) mũi với những cơ quan thụ cảm nằm trên các lông nhỏ của màng nhầy khứu giác. Khi ngửi chúng ta phải tốn một chút thời gian mới nhận thấy được mùi. Mùi phải tạo ra từ các hợp chất bay hơi và có thể hoà tan trong lớp mỡ bao bọc phần cuối của các lông khứu giác.