Tài xế cướp hiếp khách hàng, Uber vô can?!

Về phía đại diện Uber cũng chỉ gửi đi một thông điệp ngắn gọn là “đã khóa tài khoản của đối tác”

Theo báo Pháp luật Tp.HCM thì thời gian gần đây đã diễn ra nhiều vụ tài xế Uber đánh, cướp, thậm chí là hiếp dâm hành khách mà một phần nguyên nhân là người dung tin tưởng vào sự an toàn của loại hình vận tải hành khách này so với các phương tiện truyền thống. Tuy nhiên, khi những sự việc đáng tiếc trên xảy ra, Uber lại hoàn toàn vô can bởi theo quy định pháp luật hiện hành thì Uber không phải chịu trách nhiệm đối với những vấn đề kể trên. Đây có phải là một kẽ hở của luật pháp hay không? Nếu cần phải sửa chữa vấn đề này thì nên quy định như thế nào?

Nghe chi tiết tại đây:

Trong một chương trình gần đây, kênh VOV Giao thông quốc gia đã đề cập về chất lượng phục vụ không đảm bảo an toàn của dịch vụ đặt xe qua ứng dụng Uber qua phản ánh của người dùng .

Hành khách bị lái xe hủy chuyến, bỏ rơi trên đường, hành khách bị lái xe hành hung gây thương tích nặng… Đây là chỉ một vài trong số những vụ việc liên quan đến dịch vụ đặt xe qua ứng dụng Uber. Mặc dù sau những sự việc này, khách hàng đã liên hệ với đại diện công ty Uber để làm rõ trách nhiệm các bên song đều không nhận được câu trả lời thỏa đáng, cũng như không chính thức xin lỗi khách hàng, đồng thời khẳng định Uber chỉ là đơn vị cung cấp giải pháp kết nối, không phải doanh nghiệp vận tải taxi. Mới đây nhất là một nữ hành khách tên H. đã bị tài xế Uber cưỡng bức hôm 10-12 tại quận Bình Tân, TP.HCM.

Tương tự như các vụ việc trước, khi được hỏi về trách nhiệm của mình, đại diện Uber chỉ gửi đi một thông điệp ngắn gọn là “đã khóa tài khoản của đối tác” khiến dư luận bức xúc. Điều này đồng nghĩa với việc những rủi ro của khách hàng khi sử dụng dịch vụ qua ứng dụng này khi xảy ra không có một đơn vị, cá nhân nào chính thức nhận trách nhiệm.

Để làm rõ những phản ánh của khách hàng cũng như trách nhiệm trong việc bảo đảm chất lượng dịch vụ, an toàn cho hành khách của đơn vị cung cấp dịch vụ Uber, phóng viên kênh VOV Giao thông đã liên hệ với bộ phận truyền thông của Uber Việt Nam. Tuy nhiên, nhà cung cấp dịch vụ này vẫn chưa có bất kỳ hồi đáp nào qua điện thoại hay email.

Trong khi đó, theo phân tích của ông Đỗ Quốc Bình, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội, Uber nói riêng cũng như các đơn vị cung cấp dịch vụ vận chuyển bằng công nghệ nói chung đang tham gia vào quá trình kinh doanh vận tải. Cụ thể, đây là một chuỗi hoạt động kinh doanh với ba chủ thể: Công ty đa quốc gia tại nước ngoài cùng đại diện tại Việt Nam, các hợp tác xã vận tải và tài xế. Ba chủ thể này gắn kết chặt chẽ với nhau trong quá trình vận hành nên phải có liên đới trong mọi hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, những đơn vị như Uber đang hưởng lợi nhuận 20% từ tài xế nên không thể phủi trách nhiệm. Song hiện nay, các cơ quan quản lý của nhà nước trong quá trình triển khai thí điểm chưa định danh cụ thể loại hình này dẫn đến những lỗ hổng trong luật pháp, do đó, rất khó ràng buộc trách nhiệm đối với khách hàng. Ông Đỗ Quốc Bình cho biết thêm:

“Nếu như họ bán công nghệ, bán phần mềm cho người khác, người khác sử dụng phần mềm thì đây là chuyện khác. Đằng này họ lại sử dụng phần mềm để kết nối khách hàng. Khách hàng chỉ biết đến phần mềm đó, sử dụng để đặt xe thì luật của chúng ta đã quy định rõ chuyện đó, không thể nói rằng họ chỉ cung cấp công nghệ mà đây là họ đã tham gia vào chuỗi kinh doanh vận tải. Mà đã là kinh doanh có điều kiện, thì chủ thể tham gia quá trình vận tải phải chịu trách nhiệm hoàn toàn đối với việc liên quan đến quyền lợi của khách hàng, tính mạng của khách hàng khi bị xâm hại”.

Trên thực tế, mặc dù Uber có quản lý hồ sơ của tài xế, tổ chức đào tạo nhưng lại không ký hợp đồng lao động, nên tài xế không phải là người lao động chịu sự quản lý trực tiếp mà chỉ là người hợp tác và chia phần trăm nên Uber không có trách nhiệm phải bồi thường do các hành vi vi phạm pháp luật của tài xế gây ra. Nói cách khác, tài xế sẽ là người chịu trách nhiệm trực tiếp về hành vi vi phạm của mình còn các đơn vị công nghệ có thể đứng ngoài cuộc. Điều này tạo ra một khoảng trống trong quy định về điều kiện hoạt động của loại hình dịch vụ kết nối vận tải hiện nay, gây ra nhiều hệ lụy cũng như sự cạnh tranh không công bằng với taxi công nghệ với các hãng taxi truyền thống.

Đây cũng là lý do được ông Tạ Long Hỷ, Phó Tổng Giám đốc Vinasun kiêm Chủ tịch Hiệp hội taxi TP Hồ Chí Minh đưa ra và đề nghị cần sớm dừng thí điểm và có hướng giải quyết vấn đề này:

“Rõ ràng có bất cập về chính sách, bất công về mặt qui định quyền và nghĩa vụ của 2 loại hình này dù thực chất là một. Một lần nữa xin Sở Giao thông kiến nghị UBND TP Hồ Chí Minh sớm kiến nghị Bộ Giao thông vận tải sớm dừng thí điểm để tổng kết rút kinh nghiệm chứ nếu không còn nhiều hệ lụy khác nữa”.

Qua hàng loạt sự cố xảy ra với khách hàng sử dụng dịch vụ đặt xe Uber, có thể thấy những rủi ro có thể chưa dừng lại ở việc quyền lợi khách hàng bị ảnh hưởng, mà nghiêm trọng hơn, sự an toàn tính mạng của người dùng cũng không có cơ sở bảo đảm. Điều này chắc chắn làm đi mất lòng tin của người sử dụng, kéo giảm uy tín thương hiệu của đơn vị cung ứng dịch vụ. Tại một số thành phố hay quốc gia như Luân Đôn của Anh hay Ấn Độ, Uber đã bị ngừng cấp giấy phép hoạt động, một phần là do các bê bối liên quan tới vấn đề vận hành, gây mất an toàn nghiêm trọng với khách hàng.

Theo các chuyên gia truyền thông doanh nghiệp, trong khi Bộ GTVT đang triển khai thí điểm, chắc chắn sẽ có nhiều vấn đề phát sinh chưa thể lường hết, thậm chí có vấn đề luật chưa quy định nên phải chờ tổng kết lại mới có thể đánh giá toàn diện. Trong khi đó, khách hàng là người có thể tự quyết định sự an toàn của mình qua việc lựa chọn dịch vụ có thể đảm bảo quyền lợi cho bản thân. Ông Nguyễn Ngọc Long, chuyên gia truyền thông doanh nghiệp khuyến cáo:

“Đầu tiên là thu thập các chứng cứ có được. Sau đó phản hồi trực tiếp với Uber. Một số người tung câu chuyện của họ lên mạng xã hội kêu gọi cộng đồng chia sẻ. Nhưng mình không tán thành cách làm như vậy mà hãy làm việc phản hồi trực tiếp với đại diện tiếp nhận vấn đề khách hàng của công ty đó. Nếu không có câu trả lời thỏa đáng thì phải dùng đến các biện pháp khác để bảo vệ quyền lợi của mình. Người tiêu dùng có một vũ khí lợi hại đó là có quyền chọn những dịch vụ tốt, và không sử dụng những dịch vụ không tốt”.