Vụ lừa đảo 100 container hạt điều xuất khẩu: Cần coi trọng việc 'xác thực khách hàng'

Trước đó, đã có 12/35  container hạt điều xuất khẩu sang Italy bị mất chứng từ gốc đã thu hồi được. Một thành công nữa trong vụ 100 container hạt điều xuất khẩu sang Italy là cho đến nay, các doanh nghiệp Việt Nam đã bán lại được 18 container hàng sang Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ. Đây là những kết quả đáng ghi nhận nhờ vào những nỗ lực hết sức và hỗ trợ tích cực của các bên liên quan.

Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục XNK, Bộ Công Thương cụ thể về diễn tiến sự việc, những công việc tiếp theo cũng như khuyến cáo từ phía cơ quan chức năng.

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

PV. Thưa ông, được biết đến nay các công ty xuất khẩu điều của ta đã thu hồi được một số container hạt điều xuất khẩu sang Italy bị mất chứng từ gốc. Xin ông cho biết cụ thể về thông tin này cũng như sự vào cuộc của cơ quan chức năng trong việc xử lý vụ việc này?

Ông Trần Thanh Hải: Theo báo cáo của Thương vụ Việt Nam tại Italia thì đến ngày 3/4 chúng ta có 74 container hạt điều xuất sang Italia, và hầu hết số container này đều cập các cảng Cảng Genova, Napoli - phía Bắc của Italia. Và trong số 74 container này thì có 39 container phía Việt Nam vẫn giữ được các bộ chứng từ gốc.

Do vậy, chúng ta cũng đề nghị là về phía Hãng tàu và các cơ quan liên quan sẽ cho phép đổi tên người nhận hàng mới hoặc là trả hàng về Việt Nam. Như vậy, chúng ta cũng sẽ không lo lắng về việc bị mất kiểm soát hay mất sở hữu đối với các container này.

Tuy nhiên, còn 35 container mà hiện nay chúng ta không kiểm soát được chứng từ, tức là các chứng từ đã gửi đi nhưng cho đến nay vẫn không biết là đang nằm ở đâu. Đây là những số container mà chúng ta cũng đang cố gắng đàm phán để có thể đưa ngược lại về Việt Nam, hoặc là có thể chuyển sở hữu sang cho người mua mới trong thời gian tới.

PV: Vậy những công việc tiếp theo đây là như thế nào?

Ông Trần Thanh Hải: Về phía cơ quan chức năng, cụ thể là Bộ Công Thương thì hiện nay vẫn đang theo dõi sát sao và chỉ đạo cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Italia phối hợp với các Hãng tàu, Văn phòng luật sư cũng như các cơ quan chức năng của Italia để đảm bảo là các container để khi mà đến Cảng thì sẽ được giữ lại và sẽ không giao cho bất kỳ bên nào nếu như không có sự đồng ý của người bán từ phía Việt Nam.

Mặt khác, chúng ta cũng phải khẩn trương làm việc với Hãng tàu để có thể cho phép chuyển container đó sang tên của những người mua mới - khi mà chúng ta tìm được các khách hàng, người mua ở khu vực châu Âu. Còn trong trường hợp không tìm được người mua mới thì chúng ta sẽ đưa các container điều đó trở lại Việt Nam.         

PV. Từ sự việc này rút ra bài học cụ thể gì và cơ quan chức năng có khuyến cáo gì tới các DN, ngành hàng xuất khẩu của chúng ta?

Ông Trần Thanh Hải: Từ sự việc này, các doanh nghiệp của chúng ta cũng có thêm kinh nghiệm trong giao dịch quốc tế, đặc biệt là khi giao dịch với khách hàng mới và với số lượng lớn. Ở đây, việc xác thực khách hàng luôn luôn là yêu cầu đặt ra đầu tiên, và việc xác thực này  có thể thông qua nhiều kênh khác nhau, trong đó, có kênh các Cơ quan Thương vụ của Việt Nam tại các nước.

Bên cạnh đó, cũng có một số dịch vụ tư vấn thông tin, các dịch vụ về xác thực khách hàng - tùy theo thị trường, và có những dịch vụ miễn phí và có những dịch vụ phải trả phí. Các doanh nghiệp của chúng ta cũng nên vận dụng các kênh như vậy để tìm hiểu rõ khách hàng trước khi chúng ta quyết định giao dịch.

Đứng từ góc độ doanh nghiệp, công tác quản trị rủi ro cũng là một yêu cầu rất cấp thiết trong bối cảnh các doanh nghiệp của chúng ta đang hội nhập sâu rộng vào thị trường thế giới.

Về quản trị rủi ro thì nó cũng thể hiện ở một số khía cạnh. Trước hết, đó là vấn đề về bảo hiểm hàng hóa cả trong quá trình vận chuyển, rồi bảo hiểm đối với việc bị mất, bị cháy nổ hoặc là các trường hợp rủi ro khác. Thứ hai, đó là quản trị liên quan đến công tác quản lý chất lượng, vì đây cũng là một yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá thành cũng như việc tiếp nhận hàng hóa ở đầu nơi đến. Thứ ba là về các biện pháp về hạn chế thương mại hoặc phòng vệ thương mại của các nước nhập khẩu.

Đây là những trường hợp có thể xảy ra đối với một số nhóm hàng khi mà lượng xuất khẩu của chúng ta gia tăng quá nhanh tại thị trường như vậy, các doanh nghiệp của chúng ta cũng cần lưu ý để khi phải đối mặt với những rủi ro như vậy thì chúng ta cũng sớm có biện pháp xử lý.

PV. Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!