Tuyển sinh lớp 10: Còn nhiều cánh cửa khác ngoài trường công

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Theo số liệu công bố của Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hà Nội, mùa tuyển sinh 2022-2023 là năm có tỷ lệ ‘chọi’ vào lớp 10 cao kỷ lục trong nhiều năm qua, khi trên 106.000 sĩ tử phải cạnh tranh để giành khoảng 69.000 suất vào lớp 10 công lập không chuyên.

Như vậy, tỷ lệ trúng tuyển năm nay là gần 65%, và sẽ có khoảng 37.000 học sinh không có cơ hội vào trường công lập.

Áp lực của kỳ thi với tỷ lệ chọi cao ngất ngưởng khiến không chỉ sĩ tử mà cả các bậc phụ huynh cũng ‘mất ăn mất ngủ’ và nhiều lo lắng.

Anh Lê Minh Hưng, có con năm nay thi vào lớp 10 chia sẻ: “Nhìn tỷ lệ chọi năm nay cũng lo lắm, giờ chỉ biết cầu trời khấn phật cho thi tốt thôi chứ biết làm thế nào. Cái tuổi dở dở ương ương này mà thi trượt thì biết làm gì”.

Mặc dù hiện nay, hệ thống trường tư thục, trường nghề ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM khá đa dạng về phương thức đào tạo cũng như loại hình tuyển sinh. Tuy nhiên, không ít phụ huynh vẫn hướng con em mình cố gắng vào được trường công và ‘nếu có thi trượt mới nghĩ đến dân lập’.

Chị Trần Thu Ngàn, quận Hoàng Mai, Hà Nội cho biết: “Tôi chưa có ý định cho con theo học dân lập, tại vì các con vẫn đang thích các trường công lập như Việt Đức, Trần Phú, Thăng Long… Hiện tại đang đăng ký cho con vào đấy trước. Còn nếu trong trường hợp mà con không thi đỗ thì có thể cũng sẽ lưu tâm đến dân lập”

Theo chị Ngàn, tư thục cũng có trường tốt, nhưng những trường này thường có yêu cầu tuyển sinh cao cùng mức học phí ‘trên trời’ khiến nhiều phụ huynh còn băn khoăn khi quyết định cho con đăng ký.

Trái với suy nghĩ này, chị Diễm Thùy, quận Ba Đình Hà Nội lại muốn con mình thi và học tại một trường THPT dân lập. Chị Thùy cho rằng, nếu không vào được một trong những trường top đầu công lập thì học tư thục vẫn tốt hơn:

“Trường tư thì vẫn theo một giáo trình của Bộ Giáo dục cũng chẳng khác gì so với trường công. Tôi thấy con một số bạn bè học dân lập được tham gia nhiều buổi ngoại khóa trải nghiệm thực tế nên rất mạnh dạn tự tin.

Theo tôi, mức học phí tuy có cao nhưng đổi lại con tôi sẽ nhận được nhiều điều kiện tốt hơn”

Theo chị Thùy, điểm mạnh của trường tư thục là học sinh sẽ được học nhiều về các kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp thông qua các hoạt động trải nghiệm thực tế.

Đặc biệt, nhiều trường hầu như ngày nào cũng có tiết học với giáo viên nước ngoài nên chất lượng tiếng Anh của học sinh rất tốt mà không cần học thêm ở các trung tâm bên ngoài.

Chia sẻ với VOV Giao thông, ông Nguyễn Việt Bắc, Phó Hiệu trưởng trường THPT Marie Curie, một trường tư thục ở Hà Nội, cho biết, định kiến ‘trượt trường công mới vào dân lập’ hiện nay đã không còn đúng, bởi những năm gần đây một số trường tư thục có điểm đầu vào thậm chí còn cao hơn trường công lập:

“Quan trọng nhất là phụ huynh sẽ tìm hiểu và lựa chọn điều gì tốt nhất cho con thôi. Một vài trường tư thục tại Hà Nội, trong đó có Marie Curie, điểm số xét tuyển còn cao hơn cả một vài trường công.

Do đó, phụ huynh có thể yên tâm sang học trường tư thì chất lượng không hề thua kém gì so với trường công. Thứ nhất là đảm bảo chương trình do Bộ Giáo dục và đào tạo quy định. Ngoài ra còn có nhiều chương trình khác trường tư sẽ hỗ trợ mà trường công chưa chắc đã có, như chương trình ngoại khóa, tiếng Anh, nghiên cứu khoa học cho các con được tiếp cận với công nghệ giáo dục tiên tiến trên thế giới.
Hiện nay tỷ lệ đỗ đại học của trường công và trường tư cũng gần như ngang nhau”.

Theo ông Nguyễn Việt Bắc, hiện nay rất nhiều trường ngoài công lập có mức thu khá phù hợp mà vẫn đảm bảo chất lượng và nội dung giảng dạy theo chương trình chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Còn theo PGS.TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm khoa Các khoa học giáo dục, Trường ĐH Giáo dục - ĐH Quốc gia Hà Nội), dù là công lập hay tư thục, một ngôi trường sẽ được đánh giá là tốt khi hội tụ các tiêu chí như có môi trường giáo dục thân thiện, không đặt nặng áp lực thành tích, bên cạnh đó phù hợp với năng lực học sinh và điều kiện gia đình. Điều đó sẽ là cơ sở giúp học sinh tiến bộ và hoàn thiện trong những năm phổ thông trung học:

“Một môi trường có mối quan hệ thầy trò gần gũi sẽ tốt hơn một môi trường học thiên về mặt thành tích và gò bó.

Thứ hai là môi trường nào có thể giúp cho con có sự lựa chọn, tức là có những chương trình dạy học mang tính chất cá nhân hóa bao giờ cũng tốt hơn là những chương trình mang tính rập khuôn, đồng phục, ngoài ra giúp cho học sinh rèn luyện được các kỹ năng của công dân thế kỷ 21.

Chính vì vậy đây là bài toán mang trong mình nhiều biến số, chúng ta không nên nói đến trường công hay trường tư mà nên để các biến số ấy cùng vào với nhau”.

Nhìn nhận ở góc độ chuyên gia tâm lý, PGS.TS Trần Thành Nam cũng cho rằng, các bậc cha mẹ không nên quan niệm rằng, nếu trượt lớp 10 thì cánh cửa tương lai coi như khép lại, bởi năng lực của mỗi người không quyết định bởi một kỳ thi:

“Qua những kỳ thi mà bố mẹ cho là quan trọng thì hãy để cho các em có một nhận thức mở hơn.

Đó là thất bại lần này sẽ là cơ hội để chúng ta nhận thấy được những bài học và vượt qua được những tình huống tương tự trong tương lai. Tức là thất bại của chúng ta ở một thời điểm là một bài học giúp chúng ta phát triển.

Hãy giúp cho các em nhìn thấy được, năng lực của chúng ta không quy định bởi điểm số trong một kỳ thi. Năng lực của chúng ta cũng không quy định bởi các yếu tố gien di truyền. Mà năng lực của chúng ta phụ thuộc vào thái độ và sự nỗ lực, cố gắng hàng ngày của mỗi người”.

Có thể nói, cánh cửa nguyện vọng trường công không phải lúc nào cũng luôn mở cho tất cả sĩ tử, Sau mỗi mùa thi, sẽ có rất nhiều câu chuyện vui buồn, thậm chí cả tâm trạng tuyệt vọng đối với những học sinh thi rớt. 

Tuy nhiên, thay vì chán nản, ủ ê, chúng ta nên dũng cảm đón nhận và tự mình đứng dậy, các bậc cha mẹ cũng cần dang rộng vòng tay, không để con em mình chìm đắm quá lâu trong nỗi buồn thi trượt.

Đây cũng là góc nhìn của VOV Giao thông qua bài bình luận với nhan đề: “Nhiều cánh cửa vẫn rộng mở nếu trượt trường công”.

“Lúc đấy em cảm thấy cực kỳ chán nản, cô đơn, hụt hẫng”, Ngô Quốc Nam, cậu học trò đang học lớp 11 một trường tư thục ở Hà Nội, chia sẻ với tôi về những ngày tháng sống trong áp lực khủng khiếp lúc biết tin thi trượt cả 2 nguyện vọng vào lớp 10 công lập.

Câu chuyện xảy ra ở kỳ tuyển sinh 2019-2020. Gần 2 năm trôi qua, nhưng Nam vẫn nhớ như in cảm giác suy sụp, tuyệt vọng của khoảng thời gian đó.

Nam cho biết, sau khi biết kết quả thi, dù không ai trong gia đình mắng mỏ, trách móc nhưng phải nghe những cái chép miệng, lắc đầu của bố hay tiếng thở dài của mẹ, khiến nhiều đêm suy nghĩ em cảm thấy mình thật kém cỏi, vô dụng, thậm chí xuất hiện cả những suy nghĩ tiêu cực.

May mắn sau đó, được thầy chủ nhiệm năm lớp 9 tư vấn, mẹ đăng ký cho Nam vào một trường tư thục với mức học phí phù hợp với điều kiện gia đình. Hòa nhập trong môi trường mới Nam dần cởi bỏ được mặc cảm tự ti và đang tìm lại sự tự tin cho bản thân mình.

Những năm qua, áp lực của học sinh đối với kỳ thi tuyển sinh lớp 10 không chỉ đến từ sự cạnh tranh ở tỷ lệ ‘chọi’ cao mà còn từ kỳ vọng của nhiều bậc cha mẹ. Tâm lý ‘sính’ trường công khiến không ít người muốn con mình phải giành bằng được ‘tấm vé’ vào một ngôi trường trung học phổ thông danh giá mà không quan tâm môi trường đó có phù hợp hay không.

Thực tế hiện nay, hệ thống trường Trung học phổ thông ngoài công lập đã phát triển với nhiều mô hình, có sự đầu tư cơ sở vật chất, đa dạng về mức học phí giúp phụ huynh và học sinh lựa chọn. Ở môi trường này, các em vẫn được học kiến thức, kinh nghiệm sống không thua kém gì các trường công lập.

Cùng với đó, các trung tâm giáo dục thường xuyên, trường nghề cũng đang tích cực đổi mới với nhiều hình thức dạy học văn hóa kết hợp dạy nghề để thu hút học sinh, góp phần ‘hạ nhiệt’ cho kỳ tuyển sinh vào lớp 10 công lập.

Chính vì vậy, không phải cứ thi trượt lớp 10 công lập thì mọi cánh cửa sẽ khép lại, mà còn nhiều cánh cửa khác đang mở ra cho học sinh tốt nghiệp Trung học cơ sở lựa chọn học tiếp lên bậc học cao hơn.

Điều quan trọng là các bậc phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận để không tạo áp lực quá lớn cho con, dẫn đến việc định hướng sai, vừa mất thời gian, sức lực vừa ảnh hưởng đến hướng đi của con mình trong tương lai.

Kỳ thi đi qua, khoảng thời gian chờ đợi kết quả cũng khiến không ít học sinh rơi vào tâm lý lo lắng, chán nản nếu làm bài không tốt. Để giúp các sĩ tử lấy lại trạng thái cân bằng, bố mẹ nên tạo cho con môi trường thoải mái, chuẩn bị tâm lý để cùng con đón nhận, dù kết quả có ra sao.

Hãy giúp cho trẻ hiểu được rằng, trượt một kỳ thi không có nghĩa là thất bại cả cuộc đời mà điều quan trọng là cách chúng ta vượt qua nó. Nếu trượt kỳ thi này khiến con biết suy nghĩ nghiêm túc về cách tự học, biếp sắp xếp cho mình lộ trình mới để nỗ lực nhiều hơn, thì thất bại hôm nay cũng sẽ thật quý giá.