Tính năng "Chuyến xe yên lặng": Vẫn còn nhiều tranh cãi

 Nghe nội dung chi tiết tại đây:

“Bạn thích nghe nhạc chứ?”

“Bạn thích nghe loại nhạc gì?”

“Tôi thích nghe nhạc này.

"Ban nhạc của tôi đó! Yeahhh”.

Anh chàng lái xe công nghệ vui tính, hào hứng trò chuyện cùng cô gái trẻ khi cô vừa bước lên xe, bất chấp việc cô chuẩn bị kéo chiếc tai nghe lên tai để tận hưởng khoảng thời gian riêng tư.

Bối rối rồi sau đó là cảm giác khó chịu là cảm giác của nữ hành khách này khi anh tài xế liên tục đưa ra các câu hỏi và gây ồn ào trên suốt chuyến đi.

Bạn đã bao giờ rơi vào tình huống tương tự?

Những câu chuyện phiếm trên xe giữa tài xế và hành khách có lẽ diễn ra khá phổ biến thế nhưng không phải ai cũng thoải mái khi bị bắt chuyện và dành thời gian trò chuyện với một người xa lạ.

Nắm bắt tâm lý này,  Grab thử nghiệm tính năng "Chuyến xe yên lặng" tại Việt Nam. Theo đó, khách hàng có thể yêu cầu tài xế Grab giữ im lặng trong suốt chuyến đi, kể cả việc tài xế nói chuyện điện thoại khi bật tính năng này.

'Chuyến xe im lặng' là tính năng không mới, đã được triển khai ở nhiều quốc gia khác nhau. Gần đây nhất, vào tháng 4/2022, Grab Philippines cũng đã thử nghiệm tính năng nói trên và thời gian kéo dài tới cuối tháng 6. Nếu khả thi, rất có thể Grab sẽ áp dụng tính năng này trong tương lai.

Được biết, tính năng yêu cầu người tài xế giữ im lặng từ điểm đón tới điểm cuối trả khách đã được ra đời từ năm 2017 tại Nhật Bản.

Tính năng yêu cầu người tài xế giữ im lặng từ điểm đón tới điểm cuối trả khách đã được ra đời từ năm 2017 tại Nhật Bản.Hãng taxi của Nhật Bản có tên Miyako đã thử nghiệm dịch vụ “Chuyến xe im lặng” trên 10 chiếc xe của hãng kể từ tháng 4/2017.

Những chiếc xe đặc biệt này được dán thêm một bảng thông báo ngay trước chỗ ngồi của khách hàng với nội dung cho khách hàng có quyền yêu cầu tài xế giữ im lặng trong suốt chuyến đi. Các tài xế sẽ chỉ chào hỏi và tạm biệt các khách hàng, đồng thời xác nhận lộ trình di chuyển và chỉ giao tiếp với khách hàng trong trường hợp khẩn cấp.

Vào tháng 5/2019, hãng xe công nghệ nổi tiếng Uber cũng đã đưa vào tính năng tương tự được gọi là "quiet mode" (Chế độ im lặng) trên ứng dụng của hãng và áp dụng nó tại nhiều quốc gia như Mỹ, Anh hay Australia.

Cũng giống như "Chuyến xe im lặng”, tính năng “Chế độ im lặng” của Uber cho phép người dùng lựa chọn việc yêu cầu tài xế không bật nhạc hoặc trò chuyện với họ trong chuyến đi. Tuy nhiên, tính năng mới khi đó chỉ được áp dụng cho các chuyến xe cao cấp của Uber, không áp dụng cho toàn bộ.

Ở Mỹ, hãng xe công nghệ Lyft cũng ứng dụng tính năng “chuyến đi yên tĩnh” sau nhiều phản ánh của hành khách về việc họ cần yên tĩnh, không muốn bị làm phiền bởi những câu chuyện của tài xế.

Việc các hãng xe ra mắt tính năng im lặng suốt chuyến đi được đông đảo khách hàng hưởng ứng và ủng hộ, nhất là nữ giới bởi trong một số trường hợp họ bị tài xế làm phiền bởi những câu hỏi quá riêng tư, thậm chí là tán tỉnh.

Một người dân chia sẻ ý kiến: “Tôi rất ngại khi phải bảo tài xế đừng nói chuyện nữa mặc dù tôi thực sự cần yên tĩnh. Việc thông báo cho tài xế ngay trước khi lên xe thế này giúp tôi không phải mở lời, tránh ngại ngùng mà vẫn lịch sự”.

Mặt khác, cách làm này cũng được cho là có lợi cho cả hai bên, khi người lái tập trung vào việc lái xe, không phân tâm vào những câu chuyện phiếm bên ngoài, giúp tăng yếu tố an toàn.

Thế nhưng, tính năng này cũng vấp phải những ý kiến phản đối. Nhiều người cho rằng ứng dụng chia sẻ xe đang xúc phạm đến các tài xế và đối xử với họ như robot với tùy chọn này.

Jay Cradeur, một tài xế đã thực hiện 24.000 chuyến xe cho Uber cho biết anh không thấy tính năng này thực sự cần thiết: “Có cảm giác như họ đang biến chúng ta thành những con robot. Tính năng này yêu cầu chúng tôi chỉ cần im lặng và lái xe. Uber hay Lyft đang lờ đi vai trò của các tài xế. Mỗi ngày chúng tôi cũng mệt mỏi khi nhận được hàng tá câu hỏi lặp lại như “bạn thấy lái xe Uber hay Lyft thích hơn? Bạn kiếm được bao nhiêu một ngày? Chuyến đi dài nhất của bạn bao xa? Vv…”. Vậy nên hãy để việc giao tiếp diễn ra tự nhiên, đừng áp đặt một phía như vậy”.

Đồng quan điểm, nhiều tài xế cũng cho rằng họ mất nhiều thời gian để trau dồi các kỹ năng giao tiếp tăng thu nhập nhờ những khoản tip từ khách hàng thì nay Uber lấy đi cơ hội đó của họ và phải chăng trong tương lai họ sẽ bị thay thế bởi những chiếc xe tự lái.

Tim Wingard, một nghiên cứu sinh tại Đại học York, bày tỏ: “Các tài xế taxi công nghệ làm việc theo ca cực kỳ dài và phải đối mặt với nhiều kiểu khách hàng khác nhau. Việc bắt người lao động phải im lặng trong lúc làm việc là có vấn đề về đạo đức".

Còn tại Việt Nam, trước thông tin Grab sắp triển khai tính năng “Chuyến năng im lặng”, hành khách và tài xế cũng bày tỏ nhiều ý kiến trái chiều: 

"Nếu xét trong tình hình dịch bệnh COVID-19 như trước đây thì hạn chế giao tiếp trên xe với người lạ cũng là điều tốt. Tuy nhiên, hiện nay thì cũng không quá cần thiết vì sau những trao đổi về hình trình, nếu một trong hai phía giữ yên lặng hoặc không đáp lại câu chuyện thì cuộc hội thoại bên lề cũng sẽ dừng thôi chứ chưa cần dùng đến tính năng kia”.

“Tôi lái xe Grab nhiều năm nay rồi thì thấy tính năng này cũng tốt vì nhiều lái xe đúng là nói nhiều, làm phiền khách và từ phía lái xe cũng bị hành khách đặt nhiều câu hỏi riêng tư. Tôi nghĩ là tốt cho hai bên”.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng thay vì đặt nặng vấn đề không coi trọng “quyền tự do ngôn luận” của tài xế khi triển khai ứng dụng này thì hãy nghĩ đây chỉ là một tính năng phục vụ nhu cầu của khách hàng muốn trải nghiệm một không gian yên tĩnh khi sử dụng dịch vụ mà thôi.

Bởi lẽ nhiệm vụ chính của tài xế là đón và đưa hành khách an toàn, những giao tiếp cần thiết vẫn diễn ra và như vậy là đủ.