Tin đồn giả, tác hại thật: Phải xử lý thật nghiêm

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Thời gian gần đây, liên tục các hành vi tung tin đồn thất thiệt bị xử lý đã dóng lên hồi chuông về sự xuống cấp về nhận thức của một bộ phận người sử dụng mạng xã hội. Tại sao không ít người dân lại dễ dàng tin vào các tin đồn? Trước sự bùng nổ của internet, liệu lời đồn khi được “số hóa” sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường ra sao? Các chuyên gia nhìn nhận và đưa ra các khuyến cáo gì cho thực trạng nhức nhối này?

Ngay từ cuối năm 2018, đầu năm 2019 cho đến nay đã liên tiếp xuất hiện các tin đồn liên quan đến kinh tế - xã hội khiến dư luận xôn xao, người dân thì hoang mang. “Nông sản gây ung thư”, “Cảnh báo buôn bán nội tạng người”, “bắt cóc trẻ em táo tợn”… là các vấn đề thường xuyên bị các tối tượng xấu khai thác.

Trong đó, phải kể đến những vụ việc trực tiếp ảnh hưởng đến quyền lợi kinh tế, sức khoẻ,… luôn được “tận dụng triệt để”, đánh thẳng vào tâm lý sợ hãi thường trực của mỗi người, xuất hiện với tần suất, tốc độ chia sẻ chóng mặt.

Gần đây nhất là các tin đồn liên quan đến thịt heo nhiễm sán và nhất là dịch tả heo châu Phi. Ngày 11/03, Cục phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã mời họp và xử lý chủ shop Đầm bầu thời trang Mami về hành vi tung tin thất thiệt về dịch tả heo châu Phi lên mạng với mức phạt 20 triệu đồng.

Tuy nhiên, sự việc không hề ngã ngũ tại đó, dù đã có trường hợp bị xử lý, nhưng các hành vi tương tự liên tiếp xảy ra tại nhiều tỉnh thành khác nhau. Ngay sau khi chủ shop Đầm bầu thời trang trên bị xử phạt 1 ngày, tức ngày 12/03, Chi cục Trưởng Chi cục Thú y Cà Mau, cho biết đã có công văn đề nghị Công an tỉnh Cà Mau và Sở Thông tin - Truyền thông vào cuộc điều tra, xử lý ít nhất 2 tài khoản Facebook đăng thông tin sai sự thật, ngụ ý dịch tả heo châu Phi xuất hiện tại Cà Mau.

Tại Bạc Liêu, khoảng 16 giờ ngày 15/3,  tài khoản facebook mang tên “Phương Loan” đăng tải hình ảnh kèm theo thông tin: “Heo bệnh về tới Bạc Liêu rồi” thu hút hàng trăm lượt thích, bình luận cũng như chia sẻ. Tiếp đó tại Lao Cai, chiều ngày 21/3 cơ quan chuyên trách đã làm việc vớimột người phụ nữ thường trú tại phường Bắc Cường, thành phố Lào Cai về hành vi tương tự.

Hôm qua, ngày 25/3, lãnh đạo Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Đắk Nông cũng thông tin đang xử lý tài khoản Facebook tên Trần Thu Hồng đăng tải nội dung thông tin và hình ảnh heo chết nằm la liệt từ ngoài sân vào trong nhà sai sự thật!

Như vậy, giữa tâm điểm xảy ra dịch tả heo châu Phi, những tin đồn thất thiệt vẫn đang được các đối tượng xấu tung ra và chưa có dấu hiệu dừng lại dù rất nhiều hành vi tương tự đã bị cơ quan chức năng lập tức mời lên làm việc, xử lý. Bất bình trước các hành vi này, một số tiểu thương cho biết:

“Bán thịt quá chậm, người mua ai cũng e dè. Lên mạng thấy người ta tung tin đồn quá trời mà thấy quá chán luôn đó! Giờ phải xử lý làm sao chứ?”

“Trước những thông tin dịch tả lợn châu Phi xuất hiện ở Bạc Liêu, khiến cho tiểu thương chúng tôi rất lo lắng, buôn bán chậm chạp, giờ này thịt còn nhóc bán chậm lắm”.

“Tới bây giờ vẫn có tin đồn, tui thấy dù có đính chính người dân vẫn sợ và người thiệt thòi vẫn là tiểu thương tụi tui!”

Liên quan đến việc tung tin đồn thất thiệt về dịch tả heo châu Phi, Bộ NN-PTNT đã có công văn gửi Bộ TT&TT đề nghị tăng cường cường kiểm tra, xử lý nghiêm những cá nhân đăng thông tin sai sự thật về việc chế biến, bày bán heo nhiễm dịch tả heo châu Phi.

Chia sẻ về thực trạng các tin đồn phủ khắp các mạng xã hội trong thời quan qua, trong đó, ông Lê Quang Tự Do - Phó Cục Trưởng Cục Phát thanh Truyền hình  và Thông tin điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông đánh giá:

“Tất cả cái vấn đề liên quan đến nội dung vi phạm pháp luật VN có trong Luật An ninh mạng, trong  Nghị định 72 của chính phủ về quản lý internet và thông tin trên mạng, đều tồn tại trên facebook. Những hành vi cấm như dùng facebook, mạng xã hội để nói xấu, bôi nhoạ, xúc phạm danh dự người khác thì cũng tràn lan”.

Không ít đối tượng tung các tin đồn đánh thẳng vào tâm lý lo sợ của các bậc phụ huynh, điển hình như tin đồn bắt cóc trẻ em lấy nội tạng hay thịt heo nhiễm sán, Luật sư Trần Thị Ngọc Nữ - Hội Bảo vệ quyền trẻ em TPHCM khẳng định phải nghiêm trị.

“Tức là mình nên giải quyết triệt để những người nào từ gốc, đi tuyên truyền những thông tin đó. Vấn đề này xử lý vi phạm hành chính rất nặng theo nghị định 56 quy định rõ ràng. Và người nào đưa những thông tin này lên thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Chúng tôi đề nghị xử phạt nặng, không chỉ dừng lại phạt hành chính bình thường”.

Theo quy định hiện hành, tùy theo mức độ, hậu quả của hành vi. Trong đó, nếu xác định được chính xác người tung tin đồn thất thiệt có tính chất vu khống thì xử lý theo quy định tại Điều 122, Bộ luật Hình sự. Người phạm tội vu khống có thể bị phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm.

Trường hợp xác định được người đưa tin lên mạng thì áp dụng theo quy định tại Điều 226 Bộ luật Hình sự, tội “Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet những thông tin trái với quy định của pháp luật” (nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 88 và Điều 253 của bộ luật này). Hành vi xâm phạm đó gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.

Tuy nhiên, đa phần các vụ việc tung tin đồn như vừa phân tích chỉ bị nhắc nhở, kiểm điểm cũng như xử phạt hành chính, chưa có nhiều đối tượng bị xử lý hình sự. GS TS Vũ Gia Hiền, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng văn hoá - du lịch đề nghị:

“Cái loại tội phạm này nếu như mà gây nguy hiểm và ảnh hưởng đến xã hội lớn là phải bị tù hình sự. Thế còn nếu như ở mức độ nào đấy, thì sẽ bị lên án hoặc bị phạt hành chính việc tung tin thất thiệt...Thì cộng đồng cần lên án và ngăn chặn để mà tránh lây lan những cái hành vi tung tin thất thiệt.

Khi mà nghe tin đồn thì chú ý chúng ta phải có trách nhiệm nhất là khi dùng mạng xã hội ngày nay. Vì chúng ta nghe mà vô tư chia sẻ, phát tán thì đây là cái thiệt thòi cho chính mình. Chú ý xem cái gì phải đúng trên cơ sở lý tính, minh chứng rõ ràng có khoa học. Lúc ấy hãy tin. Vừa hại cho mình, vừa hại cho mình, vi phạm giá trị đạo đức”.

Trong khi cơ quan chức năng cùng người dân cả nước nỗ lực triển khai, thực hiện các giải pháp ổn định an ninh, trật tự xã hội, nhất là các dịch bệnh nguy hiểm như dịch tả heo châu Phi thì một số đối tượng lại tung tin đồn vô căn cứ liên tục như thách thức cơ quan chuyên trách.

“Tung tin đồn giả, tác hại thật:Phải xử lý thật nghiêm” (Bài bình luận của PV Lý Tấn Đạt)

Không khó để chúng ta liệt kê những tin đồn thất thiệt diễn ra suốt những năm qua với hằng hà sa số những vấn đề khác nhau. Tuy nhiên, khi tiến hành khu biệt vấn đề, tựu chung tin đồn đều có tác động mạnh mẽ đến tài sản, sức khỏe, tính mạng của bà con nên có sức lan tỏa tạo nên tâm lý hoang mang, lo sợ.

Hậu quả từ các tin đồn đã gây nhưng những tổn thất xảy ra lại quá lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến tài sản, sức khỏe lẫn niềm tin, thậm chí là tính mạng của người dân. Điển hình như vụ việc dẫn con đi dạo, một cha bị đâm chết vì nghi bắt cóc trẻ em chỉ vì tiếng tri hô “bắt cóc trẻ em” vội vàng của một người phụ nữ bán vé số dạo tại Long An. Đây là hệ luỵ rõ ràng nhất về nỗi sợ cố hữu trong lòng mỗi người dân, tích luỹ một cách tiềm ẩn từ các tin đồn vô căn cứ về nạn bắt cóc trẻ em.

Phải thừa nhận, không ít đối tượng thực hiện hành vi chỉ vì muốn nổi tiếng, chơi trội, theo phong trào. Nhưng cũng không ít kẻ đã cố tình tung tin ảo nhằm nhận lợi ích thật từ việc gia tăng số người theo dõi truy cập trang thông tin để bán hàng online, nhận tiền quảng cáo từ các nền tảng trực tuyến. Từ đó, dư luận hoang mang, nhiều người tự dưng thiệt hại nặng nề từ “tin đồn trên trời rơi xuống”, nhưng cũng không ít kẻ hả hê khi “tiền rơi vào túi”, tư lợi trên tin đồn.

Trong thời đại công nghệ, các tin đồn bị “số hoá”, chỉ trong một đêm vô số hệ luỵ đã xảy ra từ các tin đồn. Thực tế này dấy lên lo ngại về sự xuống cấp đạo đức của một số đối tượng thiếu ý thức, cũng như sự quan ngại về việc sụp đổ niềm tin của cộng đồng trước ma trận thông tin thất thiệt. Cơ quan chức năng xử lý nghiêm khắc, công tâm, đó chắc hẳn là mong muốn của đại đa số người dân.

Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn khẳng định rằng, bên cạnh nỗ lực của cơ quan chuyên ngành trong việc phát hiện, xử lý các tin đồn vô căn cứ, thì khi tham gia, sử dụng mạng xã hội, mỗi cá nhân phải thể hiện trách nhiệm với chính bản thân và cộng đồng ở việc hình thành một “bộ lọc” khi tiếp nhận một thông tin bất kỳ. Có như vậy, mới tránh việc mình trở thành “con rối”, tiếp tay cho kẻ xấu trục lợi trên nước mắt, sự khổ sở của người khác.