Thay đổi lộ trình đổi GPLX: Ai chịu trách nhiệm?

Bộ GTVT vừa có thông báo chính thức về thời hạn đổi giấy phép lái xe sang vật liệu PET. Theo đó, đối với giấy phép lái xe không thời hạn, việc chuyển đổi đổi sang Giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET được thực hiện đến ngày 31/12/2020 mà không yêu cầu thi lại lý thuyết; đối với giấy phép lái xe có thời hạn, người sử dụng sẽ chuyển đổi sang Giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET khi hết thời hạn ghi trên giấy phép. Điều này khác hẳn với quy định tại Thông tư 58 của Bộ GTVT ban hành năm 2015, trong đó quy định, lộ trình chuyển đổi giấy phép lái xe ô tô và giấy phép lái xe hạng A4 bằng giấy sang vật liệu PET trước ngày 31/12/2016, các trường hợp chưa đổi sang giấy phép lái xe bằng vật liệu PET theo Thông tư 58 của Bộ GTVT sẽ phải thi lại lý thuyết. Chính điều này gây tâm lý lo ngại việc thi lại lý thuyết nên người dân đổ xô đi đổi Giấy phép lái xe, gân nên tình trạng quá tải tại nhiều địa phương.

Khoảng gần 1 tháng nay, các cơ sở cấp đổi giấy phép lái xe tại Sở GTVT Hà Nội gồm: trụ sở Sở GTVT Hà Nội (số 2 Phùng Hưng, Hà Đông, Hà Nội), số 16 Cao Bá Quát và một cơ sở tại quận Long Biên luôn rơi vào tình trạng quá tải bởi số lượng người đến tiến hành các thủ tục cấp đổi Giấy phép lái xe quá đông. Ông Nguyễn Đình Nghĩa, Trưởng phòng Quản lý phương tiện đường bộ, Sở GTVT Hà Nội cho biết, mỗi ngày có khoảng 1.500 người đến đổi giấy phép lái xe tại 3 điểm cấp đổi bằng lái xe của Sở, trong khi những tháng đầu năm là 600-800 người. Cụ thể, đến ngày cuối tháng 11 vừa qua, Sở đã cấp, đổi giấy phép lái xe cho khoảng 42.000 trường hợp, trong đó 27.000 bằng xe máy, cùng với khoảng 2.500 giấy phép lái xe cấp đổi qua mạng mỗi tháng.

Theo ông Nghĩa, với số lượng người có nhu cầu cấp đổi giấy phép lái xe tăng đột biến không chỉ gây áp lực đối với người dân, mà còn tạo áp lực cho cơ quan cấp đổi Giấy phép lái xe, bởi, người dân phải chờ đợi lâu, còn cơ quan cấp đổi thì rơi vào tình trạng quá tải. Tuy nhiên, ông Nghĩa khẳng định, thời hạn chuyển đổi được in trên giấy phép lái xe, do vậy, người dân cần chủ động trong việc thực hiện các thủ tục đổi giấy phép lái xe.

Người dân đổ xô đi đổi giấy phép lái xe (Ảnh minh họa)

Lý giải về tình trạng người dân đổ xô đi đổi giấy phép lái xe, ông Nguyễn Đình Nghĩa cho rằng, tại Điều 57 của Thông tư 58/2015 của Bộ GTVT quy định giấy phép lái xe bằng giấy bìa phải được chuyển đổi sang giấy phép mới bằng vật liệu PET theo lộ trình. Cụ thể, giấy phép lái xe ô tô và giấy phép lái xe hạng A4 phải đổi trước ngày 31/12/2016; giấy phép lái xe không thời hạn (các hạng A1, A2, A3) đổi trước ngày 31/12/2020. Sau sáu tháng theo lộ trình chuyển đổi này mà người có bằng lái xe bằng giấy bìa không chuyển đổi sẽ phải sát hạch lại lý thuyết. Chính quy định này khiến nhiều người dân đổ xô đi đổi bằng, tạo ra cảnh tượng tắc nghẽn ở nhiều trụ sở GTVT.

Bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho rằng, theo Thông tư 58, hạn chót 31/12/2016 là thời hạn đổi giấy phép lái xe ô tô, còn giấy phép lái xe mô tô vẫn kéo dài đến năm 2020: "Hiện nay, tỷ lệ đổi bằng lái xe máy rất nhiều, nhưng bằng lái xe máy có thể để, còn cuối năm nay mới chỉ là bằng lái ô tô thôi. Hiện nay mới chỉ đổi GPLX ô tô, GPLX máy thì vẫn còn thời hạn".

Tuy nhiên, bà Hiền cũng thừa nhận, đơn vị này đã tiếp thu và sửa đổi Thông tư 58 theo hướng bãi bỏ chế tài quy định buộc sát hạch lại lý thuyết đối với những người không đi đổi giấy phép lái xe sang thẻ PET theo lộ trình. Đối với giấy phép lái xe có thời hạn, người sử dụng sẽ chuyển đổi sang Giấy phép lái xe mới bằng vật liệu PET khi hết thời hạn ghi trên giấy phép.

Nói về việc thay đổi này, Luật sư Nguyễn Đăng Quang, Văn phòng Luật sư Đăng Quang (Hà Nội) cho rằng, quy định bắt buộc phải chuyển GPLX giấy sang vật liệu PET không phù hợp với pháp luật hiện hành. Bởi lẽ, GPLX là chứng chỉ cấp cho người điều khiển xe cơ giới có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật để được phép lái một hoặc một số loại xe cơ giới. Về pháp lý, trong thời gian có giá trị của giấy phép (không thời hạn hoặc còn thời hạn sử dụng), quyền sở hữu, sử dụng giấy phép của người có GPLX phải được pháp luật bảo đảm.

Luật sư Nguyễn Đăng Quang nói: "Nó vừa lãng phí tiền của, thời gian của người dân, bởi vì giấy cũ anh cấp cho người ta vẫn có giá trị sử dụng, thế thì làm sao phải đổi sang thẻ nhựa. Còn người ta thích đổi thì họ tự giác đi đổi, đó là việc của người ta, tại sao lại bắt tất cả mọi người đang sử dụng giấy phép lái xe cũ là không đúng".

Đến thời điểm này cũng chưa có thống kê chính thức số lượng người đổi giấy phép lái mô tô, xe máy. Đồng thời, tổng đài của Kênh VOVGTQG cũng chủ yếu nhận được phản ánh, thắc mắc của Thính giả về thời hạn đổi giấy phép lái xe ô tô là 31/12/2016, trong khi thời hạn sử dụng giấy phép lái xe in trên giấy phép lái xe không phải là hết năm 2016. Điều đó cho thấy, Thông tư 58 của Bộ GTVT quy định thời hạn đổi giấy phép lái xe ô tô đến hết năm 2016 là không hợp lý. Mặc dù Bộ GTVT đã có động thái sửa đổi quy định này, song thời gian qua đã gây xáo trộn không nhỏ cho người dân, nhất là những người có nhu cầu đổi giấy phép lái xe. Chính vì vậy, một số ý kiến cho rằng, dù Bộ GTVT đã có động thái sửa sai, song vẫn chưa xem xét trách nhiệm các đơn vị có liên quan là chưa thỏa đáng.