Tháp Hòa Phong - tháp cổ bên lòng Hồ Gươm

Nghe nội dung chi tiết tại đây: 

Xung quanh Hồ Gươm có tới 3 ngọn tháp nổi tiếng. Đó là Tháp Bút, Tháp Rùa và tháp Hòa Phong. Nhắc đến tên Tháp Rùa và Tháp Bút, chắc chắn có nhiều người biết rất rõ. Còn với Tháp Hòa Phong thì đây cũng là một ngọn tháp rất đẹp mà nhiều người mỗi khi dạo quanh Hồ Gươm đều muốn dừng chân tại đây và chụp ảnh lưu niệm với ngọn tháp rêu phong cổ kính này mà ít người biết đến lịch sử ra đời của nó.

Tháp Hòa Phong

Ngôi tháp nhuốm màu rêu phong nằm trên bờ hồ Hoàn Kiếm phía đường Đinh Tiên Hoàng, dường như là một điểm nhấn cổ kính giữa lòng Hà Nội hoa lệ. Nhiều du khách đến Hà Nội không khỏi ngỡ ngàng trước ngôi tháp cổ duyên dáng, nhiều người nghĩ rằng tháp là một trong những tác phẩm nghệ thuật xưa nằm trong quần thể Tháp Rùa - Hồ Gươm.

Nhưng ít ai biết rằng ngôi tháp cổ ấy có một cái tên riêng biệt là tháp Hòa Phong và không hề nằm trong quần thể Tháp Rùa. Bởi vì Tháp Hòa Phong vốn gắn liền với quần thể chùa Báo Ân xưa, ngôi chùa lớn bậc nhất Hà thành ở thế kỷ 19. Và Tháp Hòa Phong bây giờ chính là di tích duy nhất còn sót lại đến ngày nay, là minh chứng cho sự tồn tại của quần thể bề thế chùa Báo Ân một thời vàng son.

Nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến – báo Hà Nội mới sẽ mang đến cho các bạn những hình dung đầu tiên về vị trí hình thành ngôi chùa Báo Ân khi xưa cũng như dấu ấn còn sót lại ngày nay là Tháp Hòa Phong.

Điểm Dừng

Tháp Hòa Phong hình vuông gồm có 3 tầng. Ở tầng 1 có cửa mở về bốn hướng theo lối vòm cuốn. Phía trên các cửa có những chữ như: Báo Ân môn - Báo Nghĩa môn - Báo Đức môn - Báo Phúc môn. Tầng hai, bốn góc xây trụ vuông đặt tượng bốn con nghê đều hướng về phía đông. Tầng ba ghi “Hòa Phong Tháp”, trên đỉnh nhô cao có trang trí bầu hồ lô.

Theo nhiều nhà kiến trúc, tháp Hòa Phong mang trong mình một kiểu kiến trúc ít thấy trong kiến trúc Phật giáo với kết cấu tầng 1 to và cao hơn hẳn hai tầng trên cùng.. Mặt khác đây cũng không phải là tháp đựng xá lị phật tăng vì vốn nằm ở cổng chùa chứ không phải trong vườn tháp. Thậm chí, cho đến tận ngày nay,

Người ta cũng chưa tìm ra lời lý giải thỏa đáng vì sao thuở đó quan Tổng đốc Nguyễn Đăng Giai lại cho xây tòa tháp có kiến trúc đặc biệt như vậy ở cổng chùa, chứ không phải ở trong vườn tháp như các di tích chùa cổ khác.

Với anh Anh Lê Hưng- 40 tuổi sống trên phố Hàng Đào, kiến trúc của Tháp trong mấy chục năm trở lại đây không có nhiều thay đổi. Anh Lê Hưng chia sẻ :

Tháp Hòa Phong là ngôi tháp rêu phong, cổ kính nằm trên đường Đinh Tiên Hoàng, là địa điểm thân thuộc với những người dân Hà Thành và du khách. Nhiều người rất thích thú khi được chụp ảnh bên cạnh tòa tháp cổ kính và rêu phong.

Bạn Hoàng Ngân, sinh viên năm cuối trường Đại học Kinh doanh công nghệ, tham quan tại đây, cho biết

Nhiều nét chữ bị khắc loang lổ trên bờ tường gạch của tháp.

Tuy nhiên không phải ai đến tham quan chụp ảnh tại Tháp cũng có ý thức giữ gìn bảo vệ di sản. Có rất nhiều nét chữ bị khắc loang lổ trên bờ tường gạch của tháp.

Cộng tác viên chương trình đã có cuộc trao đổi cùng bạn Trần Văn Tuấn - Kỹ sư đến từ Viện bảo tồn di tích, trực thuộc Bộ Văn Hóa khi bạn Tuấn đang tỉ mẩn dùng bàn chải và dung dịch chuyên dụng để tẩy các nét chữ trên tường của Tháp Hòa Phong:

Việc tồn tại của Hòa Phong ngày nay không chỉ mang giá trị về lịch sử sử mà còn có ý nghĩa về văn hóa. Con cháu hôm nay nhìn vào tháp để tìm về dấu ấn xưa cha ông để lại và phải có trách nhiệm giữ gìn và bảo vệ. Gìn giữ những di sản hiện tại cũng là một cách chúng ta thể hiện sự trân trọng, lòng biết ơn với công lao cha ông để lại. Câu chuyện về Hà Nội trong những năm tháng xưa còn in dấu nơi đây nhiều lắm, mà càng đi sâu tìm hiểu, lắng nghe, ta lại càng nghẹn ngào, xúc động và cảm phục cha ông đã để lại cho con cháu đời sau những công trình lịch sử có giá trị ngàn đời.

Cảm nhận của tôi

Hành trình khám phá không gian văn hóa, không gian lịch sử Tháp Hòa Phong hôm nay xin được tiếp tục với những dòng tâm sự cùng rất nhiều suy tư của một thính giả về Hà Nội, về Hồ Gươm nói chung và tháp Hòa Phong nói riêng. 

Hà Nội ngày một hiện đại hơn. Những dấu xưa đang dần bị mờ nhạt trước thời gian và sự hững hờ của lòng người. Có những ngày đi bên Hòa Phong, tôi chợt đau lòng bởi những vết tẩy xóa bám lấy những mảnh gạch trần như mỗi ngày một nhiều hơn, rõ rệt hơn mà sự rêu phong của năm tháng không thể nào che lấp. Người ta vô tình quá, người ta không hiểu được hết những cố gắng của cha ông, không chịu hiểu cho lòng của những di tích cổ còn sót lại.

Hà Nội không chỉ đẹp với mùa lá sấu rụng như ta đang thấy, không chỉ đẹp với những tòa nhà ngày một hiện đại hơn. Hà Nội đẹp vì có quá nhiều kỉ niệm, kỉ vật gắn bó mỗi người, với mỗi địa danh. Những ngôi chùa hàng trăm năm tuổi, những bảo tháp với cả thế kỉ trôi qua đang ngày ngày ngóng soi Hà Nội. Hòa Phong là một trong số ấy.

Biết bao năm tháng đi qua, Hà Nội đâu còn giữ lại được nhiều di tích xưa sau biết bao bom đạn chiến tranh tàn phá. Hà Nội xưa đẹp lắm và những dấu tích xưa ấy cũng còn ít lắm. Vậy mà vẻ đẹp ấy ngày một phai dần trong cuộc sống hiện đại quá xô bồ, trong những cái vô tình lướt qua và ngẫu hứng của tuổi trẻ sôi nổi, ồn ào.

Một ngày dạo hồ Gươm Hà Nội, gặp tháp Hòa Phong, bạn nhớ đừng đi lướt qua Bảo Tháp vội nhé. Từng viên gạch rêu phong ấy đều chứng kiến biết bao câu chuyện, bao thăng trầm của Thăng Long – Hà Nội, của những cảnh người, cảnh đời đã gắn bó với nơi này. Lắng lòng mình để lặng nghe những âm thanh từ quá khứ vọng về, sẽ thấy tiếng tàu điện leng keng sớm khuya, sẽ thấy tiếng hát xẩm, tiếng rao đêm…

Hãy đứng ở tòa nhà bưu điện hôm nay và có chút hoài tưởng về ngôi chùa Báo Ân, về tháp Hòa Phong ngày trước, dẫu có đi đâu xa cũng chẳng bao giờ quên cội nguồn xưa.