Xe máy đi vào cao tốc: Tự cho mình "khôn" và nhờn luật vì không bị phạt

Trước vấn đề không mới nhưng đầy nhức nhối này, lẽ nào chúng ta bó tay? PV VOV Giao thông có cuộc Đối thoại với chuyên gia giao thông, TS Phan Lê Bình, giảng viên trường ĐH Việt Nhật về vấn đề này.

PV: Thưa ông, có quá lời không khi nhận định việc xe máy cố tình đi vào cao tốc đã trở thành "vấn nạn"?

TS. Phan Lê Bình: Đúng là trên một số đoạn tuyến của đường vành đai 2 trên cao, vành đai ba trên cao, xe máy đi vào đường cao tốc diễn ra ngày càng phổ biến và thường trực đe dọa an toàn giao thông. Xe máy đi vào đường cao tốc qua thời gian không bị xử phạt, một người đi được thì 10 người và đến hàng trăm người.

Có lẽ người ta cảm thấy cảm giác ưu việt, mình khôn hơn người khác. Mình đi được tuyến đường nhanh hơn những người chấp nhận đi đường bên dưới. Rõ ràng nó gây cảm giác bất công trong xã hội.

Những người thấy mình "khôn" hơn người khác lại không bị xử phạt thì tạo thành ấn tượng cho người dân đó là pháp luật đang bị nhờn. Đây chính là vấn đề mấu chốt khiến chúng ta cần phải quan tâm xử lý và rõ ràng đây không phải vấn đề cũ, nó đã được nhắc đi nhắc lại nhiều lần.

PV: Vậy không lẽ chúng ta chấp nhận "bó tay" trước tình trạng này, thưa ông?

TS Phan Lê Bình: Vvới những khó khăn của lực lượng chức năng thì lực lượng mỏng, phân tán, điều khiển giao thông ở nhiều nút giao phần nào có thể thừa nhận được. Tuy nhiên, nếu lực lượng mỏng thì chúng ta cũng xem xét năm nay mỏng thì lên kế hoạch tăng con số vào năm sau hoặc năm sau nữa, chứ không phải chỉ một lời lực lượng mỏng và chấp nhận bỏ qua những vi phạm, để cho những lỗi vi phạm càng ngày tràn lan là câu trả lời khó có thể chấp nhận được.

Nói về việc xử lý những vi phạm thì chúng ta hay nghĩ đến những vấn đề cao xa, sử dụng camera, trí tuệ thông minh để phạt nguội. Nhưng tôi nghĩ cách hiệu quả nhất vẫn là truyền thống, đó là cảnh sát giao thông đi tuần, phát hiện, xử phạt.

Có thời gian chúng ta đã có chứng kiến cảnh sát giao thông đi tuần trên tuyến vành đai 3 để phát hiện những xe cố tình đi vào làn khẩn cấp, thì cũng tương tự tôi nghĩ việc xe máy đi vào đường cao tốc nếu không bị xử phạt thì người ta sẽ nhờn và tạo thành thói quen. Vì vậy, rất cần lực lượng CSGT sử dụng phương tiện đi tuần thì mới có thể phát hiện kịp và xử lý kịp thời được.

PV: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam nhằm kéo giảm tình trạng xe máy liều lĩnh đi vào cao tốc là gì, thưa ông?

TS Phan Lê Bình: Với những nước phát triển thì lực lượng cảnh sát làm việc khá hiệu quả. Ví dụ nước phát triển như Mỹ chẳng hạn, mặc dù có camera quan sát nhưng người ta vẫn sử dụng những cách rất truyền thống, bố trí tuần tra cao tốc, thỉnh thoảng trên một đoạn đường lại thấy có một xe cảnh sát đứng chờ sẵn, đồng thời họ cũng có một số xe đi dọc theo tuyến để kịp thời phát hiện vi phạm.

Với Việt Nam việc bố trí một số tổ, đội tại những điểm cố định trên tuyến cũng là điều cần thiết, nhưng tôi nghĩ cần thiết hơn nữa là giả sử nếu lực lượng mỏng thì rất mong CSGT đi tuần dọc tuyến, sẽ tiếp cận từ phía sau.

Các xe vi phạm hầu như không bao giờ có thể cảnh giác để trốn tránh. Còn nếu chúng ta chỉ đứng ở một vị trí để chờ xe vi phạm đến thì người ta phát hiện được và có thể tìm cách đối phó, có thể người ta quay đầu sẵn sàng đi ngược chiều trong làn ô tô cao tốc. Đây là một hành vi cực kỳ nguy hiểm.

PV: Một cách ngắn gọn, ngăn không cho xe máy đi vào cao tốc, có bất khả thi?

TS Phan Lê Bình: Tôi nghĩ không khó, để có thể xử lý được thì cần lực lượng chức năng lưu tâm và tuần tra, xử lý vi phạm một cách triệt để trong vòng một, hai năm thì chắc chắn nó sẽ tạo thành thói quen tốt và sẽ ngăn chặn được vấn đề.

PV: Xin cảm ơn ông!