Xe điện Trung Quốc thống trị Indonesia nhờ chính sách

Chia sẻ quan điểm với phóng viên của đài CNA tại một triển lãm xe điện tại Indonesia, ông Gunawan cho biết mình tới triển lãm là để tham khảo, tìm mua một chiếc xe điện thứ hai cho gia đình.

“Con trai tôi sử dụng xe điện và trải nghiệm với chiếc xe này rất dễ dàng, thoải mái. Nó chỉ cần mang xe đi bảo dưỡng 6 tháng 1 lần. Và chi phí bảo dưỡng, nuôi xe điện chắc chắc là rẻ hơn nhiều so với xe chạy xăng”.

Theo dữ liệu mới nhất từ Gaikindo, Hiệp hội Công nghệ ô tô Indonesia, doanh số bán xe điện từ tháng 1 tới tháng 8 tại quốc gia này đã tăng 177% so với cùng kỳ năm ngoái, đồng thời đóng góp khoảng 4% tổng doanh số ô tô cả nước.

Vượt qua nhiều đối thủ cạnh tranh khác, xe điện Trung Quốc đang chiếm lĩnh thị trường xe năng lượng mới tại Indonesia. Theo số liệu bán hàng tháng 9 của Gaikindo, những chiếc xe điện bán chạy nhất đều đến từ các thương hiệu Trung Quốc như BYD, Wuling hay Chery. Trung bình cứ 5 xe điện bán ra tại Indonesia thì có 4 xe thuộc thương hiệu của quốc gia tỷ dân.

Trung Quốc là một trong những đối tác lớn của Indonesia trong ngành công nghiệp ô tô nhằm giúp quốc gia này đạt mục tiêu chuyển đổi sử dụng xe điện. Gần đây, chính quyền Bắc Kinh cam kết tăng cường đầu tư vào ngành công nghiệp xe điện của Indonesia, sau cuộc gặp song phương giữa các nhà ngoại giao hàng đầu của cả hai nước.

Một trong những thương hiệu xe điện Trung Quốc nổi tiếng Indonesia phải kể đến Wuling. Công ty này đã khánh thành một nhà máy sản xuất ô tô tại tỉnh Tây Java từ năm 2017. Hiện nhà máy này đang sản xuất khoảng 120 xe điện mỗi ngày. Những chiếc xe này được bán cả ở thị trường nội địa lẫn xuất khẩu. Doanh số của Wuling cũng rất khả quan khi vào lượng xe hãng này bán được tăng hơn 65% vào năm 2023, giúp hãng trở thành thương hiệu xe điện nổi tiếng thứ hai tại Indonesia. Đứng đầu là cái tên quen thuộc – tập đoàn BYD, trong khi xếp vị trí thứ ba là Chery, cũng là hãng xe Trung Quốc.

Trong thời gian tới, Wuling có kế hoạch tiếp tục mở rộng hoạt động hơn nữa tại Indonesia, theo chia sẻ của ông Brian Gomgom, giám đốc quan hệ công chúng tại Wuling Motors Indonesia:

“Trong tương lai, chúng tôi mong muốn có thể xây dựng thêm một cơ sở sản xuất pin xe điện ngay tại nhà máy ở Tây Java. Chúng tôi cũng đã có kế hoạch bắt đầu đi vào sản xuất pin xe điện vào cuối năm nay”.

Trong khi đó, tập đoàn BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới đang đầu tư 1,3 tỷ USD để xây dựng nhà máy xe điện tại Indonesia. Dự kiến nhà máy sẽ hoạt động từ tháng 1/2026. Sở dĩ các công ty lớn của Trung Quốc như BYD hay Wuling có thể nhanh chóng phát triển tại Indonesia là nhờ chính mục tiêu theo đuổi xe điện của quốc gia này.

Hiện Indonesia đặt mục tiêu sản xuất được 600 nghìn xe điện, có 2 triệu ô tô điện và 13 triệu xe máy điện lưu thông trên đường vào năm 2030. Để theo đuổi mục tiêu, Chính phủ Indonesia đã dành ra nhiều ưu đãi cho các doanh nghiệp xe điện. Các ưu đãi dành cho các nhà sản xuất xe điện bao gồm việc xóa bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe điện vào năm 2024, miễn thuế nhập khẩu cho đến năm 2025 và giảm thuế giá trị gia tăng đối với việc bán xe điện - với điều kiện sử dụng 40% linh kiện sản xuất trong nước.

Dù vậy, vẫn có những lo ngại do bối cảnh chính trị của quốc gia này. Ông Luther Panjaitan, giám đốc tiếp thị của BYD Indonesia cho biết:

“Chính phủ đã bước đầu hỗ trợ rất tốt quá trình chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện. Tuy nhiên, Indonesia có thể sẽ có sự thay đổi về chính quyền. Chúng tôi hy vọng điều này sẽ không thay đổi những chính sách hỗ trợ dành cho xe điện.”

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Ô tô Indonesia, hơn 23 nghìn xe điện đã được giao cho các đại lý từ tháng 1 đến tháng 8 năm nay, so với 17 nghìn chiếc trong cả năm 2023. Mặc dù ngành xe điện đang phát triển mạnh, Indonesia vẫn đối mặt với thách thức từ mức đầu tư còn hạn chế. Trong giai đoạn 2020-2024, đầu tư vào xe điện chỉ đạt hơn 1.900 tỷ rupiah (khoảng hơn 3 nghìn tỷ VNĐ).

Bên cạnh đó, các nhà hoạt động môi trường cũng cảnh báo về tình trạng khai thác niken để sản xuất pin gây ra nạn phá rừng ở Indonesia. Đồng thời, các nhà phân tích lo ngại rằng sự phát triển của loại pin lithium-sắt-phosphate (LFP) – rẻ hơn và được sử dụng rộng rãi ở Trung Quốc – có thể làm giảm nhu cầu đối với niken.

Trở lại Việt Nam, tại Triển lãm Ô Tô Việt Nam 2024 diễn ra vào cuối tháng 10 vừa qua, ghi nhận sự vắng mặt của nhiều thương hiệu lớn như Ford, Mazda thì một trong những yếu tố thu hút sự chú ý của khách tham quan tại triển lãm chính là thiết kế ấn tượng của các mẫu xe Trung Quốc. Dù vậy, người tiêu dùng Việt Nam đa phần vẫn chưa mặn mà với các mẫu xe này.

Bên cạnh những nghi hoặc về vấn đề chất lượng và độ tin cậy của sản phẩm của người tiêu dùng với xe Trung Quốc, hệ thống dịch vụ sau bán hàng của các thương hiệu đến từ quốc gia tỷ dân tại Việt Nam hiện cũng đang đối mặt với nhiều vấn đề, tồn tại không ít thách thức trong việc cung cấp dịch vụ sửa chữa, bảo trì và thay thế phụ tùng cho xe. Những vấn đề này khiến tâm lý khách hàng cảm thấy không yên tâm khi lựa chọn xe Trung Quốc.