Vì sao đề xuất bỏ phần thi mô phỏng khi sát hạch GPLX chỉ sau hơn 3 năm áp dụng?

Thi mô phỏng bị đánh giá thiếu thực tiễn, dễ “đánh đố”

Mới đây, Bộ Công an đang lấy ý kiến đối với dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư 12/2025 quy định về sát hạch, cấp giấy phép lái xe; cấp, sử dụng giấy phép lái xe quốc tế. Một trong những nội dung mới đáng chú ý của dự thảo là cơ quan soạn thảo đề xuất bỏ quy định về bài thi mô phỏng trong sát hạch giấy phép lái xe. 

Theo quy định hiện hành tại Thông tư số 12/2025 của Bộ Công an, người tham gia sát hạch GPLX các hạng B, C1, C, D1, D2, D, BE, C1E, CE, D1E, D2E, DE phải thi trên phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông. Yêu cầu đặt ra là, người dự thi phát hiện các thời điểm có nguy cơ mất an toàn giao thông thông qua việc quan sát các tình huống mô phỏng xuất hiện trên máy tính và đưa ra các thao tác xử lý tình huống đó.

Liên quan đến vấn đề này, Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng Phòng hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông - Cục CSGT (Bộ Công an) nhận định: "Quy định về thi mô phỏng còn thiếu tính thực tiễn, chưa phản ánh đúng các tình huống giao thông thực tế. Có những nội dung tình huống mang tính đánh đố thí sinh thay vì đánh giá kỹ năng lái xe".

Theo Thông tư số 12/2025 còn quy định thí sinh được lựa chọn thực hiện các nội dung thi, thí sinh không dự hoặc không đạt phần thi lý thuyết vẫn tiếp tục được dự phần thi kỹ năng lái xe trong hình và trên đường

"Điều này gây khó khăn trong việc đánh giá toàn diện năng lực của thí sinh dự thi. Thực tiễn cho thấy, có trường hợp thí sinh dự thi tập trung ôn luyện vào các nội dung như thực hành lái xe trong hình, kỹ năng lái xe trên đường để thi đạt hai nội dung trên chứ chưa tập trung ôn luyện lý thuyết. Hệ quả là, thí sinh chưa được trang bị kiến thức về pháp luật giao thông đường bộ, kỹ năng lái xe an toàn nhưng vẫn dự sát hạch kỹ năng lái xe trên đường giao thông công cộng, gây mất an toàn giao thông trong quá trình sát hạch lái xe trên đường.

Để khắc phục, ngoài đề xuất bỏ nội dung thi mô phỏng, cơ quan soạn thảo còn đề xuất thay đổi về trình tự sát hạch lái xe mô tô, ô tô. Thí sinh đạt phần thi lý thuyết thì tiếp tục thực hiện phần thi sát hạch thực hành kỹ năng lái xe".

Người dân và chuyên gia đồng tình

Trước đó, từ tháng 6/2022, khi các địa phương bắt đầu áp dụng phần mềm 120 tình huống mô phỏng nguy cơ mất an toàn giao thông (ATGT) trong học và thi GPLX, nhiều ý kiến phản đối đã xuất hiện. Tuy nhiên, phần thi này vẫn kéo dài, bộc lộ nhiều bất cập.

Mục đích được Cục Đường bộ Việt Nam (Bộ GTVT cũ) lý giải là giúp người học nhận biết các tình huống tiềm ẩn rủi ro trên đường bộ, tạo phản xạ phân tích và xử lý tình huống. Thực tế, việc thi trên máy tính thay vì giả lập cabin lái xe khiến thí sinh khó vượt qua, vì phải bấm phím chính xác theo từng giây để ghi điểm.

Các chuyên gia giao thông cho rằng: “Không phải người học không nhận thức được tình huống mà là quá khó bấm phím đúng thời điểm. Người học tập trung đối phó phần thi thay vì nhận biết nguy cơ thực tế. Cùng với đó là việc trang bị máy móc phục vụ thi mô phỏng gây tốn kém nhưng hiệu quả không cao. Học viên phải nộp thêm học phí, khóa học kéo dài hơn, trong khi thời gian học lái thực tế trên đường bị rút ngắn".

Về việc này, nhiều địa phương và người dân đã kiến nghị Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) loại bỏ phần thi mô phỏng bắt buộc, chỉ đưa vào giảng dạy, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 12/2025/TT-BCA về sát hạch, cấp GPLX đang nhận được sự mong đợi, trong đó nổi bật là đề xuất bỏ phần thi mô phỏng trên máy tính.

Ông Nguyễn Văn Phát (phường Thanh Xuân, TP Hà Nội) cho rằng:

"Việc học lái xe phải thực hiện phần mô phỏng trên máy tính rất bất hợp lý, vì không theo thực tế trên đường. Nên tăng thời lượng thực hành lái xe trên đường thực tế và nếu có thi mô phỏng nên dùng cabin giả lập điện tử để trải nghiệm sát thực tế hơn. Nếu bỏ phần thi mô phỏng trên máy tính giúp tiết kiệm chi phí và thời gian, đồng thời học viên được tập trung vào kỹ năng lái thực tế".

Nhiều cơ sở đào tạo lái xe bày tỏ: "Chúng tôi ủng hộ chủ trương của Bộ Công an. Chủ trương đúng, chúng tôi sẽ thực hiện ngay khi có thông tư mới. Học viên đang rất mong chờ Thông tư sửa đổi sớm được ban hành để giảm rủi ro và lãng phí khi học, thi giấy phép lái xe".