Từ Fukuoka đến Hà Nội: Hành trình hướng tới xã hội không carbon

Ngày 29/10, tại Hà Nội, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Môi trường tỉnh Fukuoka (Nhật Bản) tổ chức Hội thảo kỹ thuật Hướng tới xã hội không carbon – Hợp tác giữa thành phố Hà Nội và tỉnh Fukuoka.

Hội thảo nằm trong khuôn khổ Dự án Hợp tác giữa các đô thị do Bộ Môi trường Nhật Bản chủ trì, đánh dấu bước tiến mới trong mối quan hệ hợp tác môi trường giữa hai địa phương kéo dài hơn 14 năm qua.

Từ năm 2010, Hà Nội và Fukuoka đã ký Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực quản lý và bảo vệ môi trường. Trên nền tảng đó, hai bên không ngừng mở rộng hợp tác, triển khai nhiều dự án cụ thể nhằm cải thiện chất lượng môi trường đô thị.

Những kết quả nổi bật có thể kể đến như: cải thiện ô nhiễm sông hồ Hà Nội, chuyển giao công nghệ bán hiếu khí trong xử lý rác thải sinh hoạt, và đào tạo cán bộ quản lý môi trường của Hà Nội tại Fukuoka.

Đến nay, hoạt động đào tạo được duy trì thường niên, giúp nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ môi trường Thủ đô, đồng thời củng cố quan hệ hợp tác thực chất giữa hai địa phương.

Theo đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, hội thảo năm nay tập trung vào các vấn đề trọng tâm như sử dụng năng lượng hiệu quả, phát triển năng lượng tái tạo và giảm phát thải khí nhà kính, đồng thời giới thiệu các công nghệ tiên tiến của Nhật Bản trong lĩnh vực năng lượng xanh, môi trường và công nghiệp tuần hoàn.

Bà Lê Thanh Thủy, Phó Phòng Quản lý Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự kiện: “Đây là một hội thảo chúng ta có thể nhìn thấy rằng chúng ta đang có sự hội tụ rất nhiều các doanh nghiệp cũng như các sáng kiến trong việc quản lý chất thải rắn bền vững tuần hoàn cũng như sử dụng năng lượng hiệu quả.

Tôi hy vọng đây là cơ hội để chúng ta có thể giao lưu, tăng cường hợp tác hơn nữa với chính quyền tỉnh Fukuoka, là một trong những thành phố đang có những ưu thế cũng như điểm mạnh rất lớn trong việc quản lý môi trường cũng như quản lý năng lượng và chất thải một cách tuần hoàn nhất. Chúng tôi hy vọng sau hội thảo này sẽ tiếp tục ngồi lại cùng với tỉnh Fukuoka và các doanh nghiệp với những sáng kiến hiện nay để chúng ta có thể cụ thể hóa và đi xa hơn nữa với những sáng kiến này.”

Fukuoka từng là địa phương chịu nhiều thách thức về ô nhiễm môi trường. Nhưng nhờ chính sách quản lý chất thải thông minh, công nghệ tái chế tiên tiến và ý thức cộng đồng cao, thành phố này dần trở thành hình mẫu về đô thị xanh của Nhật Bản.

Tại hội thảo, bà Fumika Imamura, Phòng Chính sách Môi trường, Cục Môi trường tỉnh Fukuoka, chia sẻ rằng kinh nghiệm của Fukuoka cho thấy chuyển đổi xanh không thể chỉ dựa vào nỗ lực của chính quyền mà cần sự chung tay của toàn xã hội: “Tôi nghĩ rằng từ kinh nghiệm của tỉnh Fukuoka thì không chỉ có các cơ quan chính quyền nỗ lực mà từng người dân của Hà Nội cũng cần phải nỗ lực. Mà những người dân Hà Nội không phải chỉ là những người đang sinh sống ở Hà Nội mà còn bao gồm cả khách du lịch đến Hà Nội cũng cần lưu ý những vấn đề môi trường để làm sao thứ nhất giảm lượng carbon, thứ hai là giảm lượng rác thải – ví dụ bằng cách phân loại rác thải và tái chế rác thải. Tôi nghĩ rằng quan trọng là mỗi một người khi mà đến với Hà Nội hoặc sinh sống ở Hà Nội cần chú ý đến vấn đề môi trường thì mới cải thiện được.”

Một xã hội không carbon chỉ có thể được xây dựng trên nền tảng của ý thức và hành động chung trong cộng đồng. Fukuoka không chỉ chuyển đổi thành công nhờ công nghệ, mà còn nhờ xây dựng được văn hóa môi trường, nơi việc phân loại rác hay tiết kiệm năng lượng trở thành thói quen hàng ngày của người dân.

Với Hà Nội, bài học từ Fukuoka có thể được vận dụng trong việc thay đổi hành vi tiêu dùng, thúc đẩy lối sống xanh và khuyến khích người dân tham gia các hoạt động giảm phát thải ngay từ cấp hộ gia đình, khu dân cư.

Song song với yếu tố con người, doanh nghiệp chính là lực lượng quan trọng trong quá trình hiện thực hóa mục tiêu giảm phát thải. Sự thay đổi trong tư duy sản xuất, đầu tư công nghệ sạch và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế đang trở thành yêu cầu bắt buộc nếu muốn tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo ông Nguyễn Khắc Văn, Phó Phòng Quản lý Năng lượng, Sở Công thương Hà Nội, sự kiện là dịp quan trọng để các bên tăng cường hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm: “Bề dày hợp tác giữa Thủ đô Hà Nội và tỉnh Fukuoka cũng đã rất nhiều năm rồi và tôi hy vọng rằng với công nghệ hôm nay mà các nhà đầu tư tham gia hội thảo trình bày và tìm kiếm cơ hội ở Hà Nội cũng mở ra rất nhiều gợi mở cho chúng tôi – là những nhà quản lý cũng như các doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn thành phố Hà Nội. Tôi đánh giá rất nhiều tiềm năng, bởi vì trong thời gian qua với chính sách của Nhà nước thì các doanh nghiệp cũng nhận thức được việc sử dụng năng lượng xanh là điều cấp thiết. Chứng chỉ xanh, các điều kiện về cạnh tranh quốc tế đã ảnh hưởng trực tiếp đến ý thức cũng như thái độ của những doanh nghiệp. Tôi cho rằng đây là môi trường mở ra rất tốt”.

Thực tế, ngày càng nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam bắt đầu tính toán “dấu chân carbon” của mình, đầu tư các chứng chỉ năng lượng tái tạo và áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn.

Nhiều doanh nghiệp không chỉ coi “xanh hóa” là trách nhiệm xã hội mà còn là lợi thế cạnh tranh mới trong bối cảnh thị trường toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng phát thải thấp.